Reje: Kirisiw

Musilman huqiqinin’ derekleri:

Qurani ka’rim – musilmanlardin’ muqaddes kitabi, musilman huqiqi ushin basshi qag’iydalar toplami (Alla ta’repinen Muxammed payg’ambarg’a nazr qiling’an).

Ha’dis ya’ki sunna – Muxammed Payg’ambar haqqindag’i ha’mde onin’ pa’nd-nasiyxatlari, u’gitleri ha’m ko’rsetpeleri menen baylanisli qulqli, diniy normalar bolip, olar Qurani Ka’rimdi aniqlastiriwg’a ja’rdem beriwshi, huqiqiy qatnasiqlardi ta’rtipke saliwg’a ko’meklesiwshi qag’iydalar toplami esaplanadi.

Ijmo – xalifalar, bilimli adamlardin’ Quran qag’iydalari tiykarinda ha’r tu’rli qatnasiqlar boyinsha shig’arg’an hu’kimleri, qararlari.

Qiyas– analogiya, uqsatiw joli menen shig’arilg’an hu’kim (aldin’g’i dereklerde o’z sheshimin tappag’an pikir-dodalawlardi qamtip aladi).

Normativ-huquqiy hu’jjet uliwma ma’jbu’riy minez-xulq qag’iydalarin o’z ishine aladi, o’zinin’ funkciyalarin a’melge asiradi:

• 
  Ma’mleket atinan nizamda belgilengen ta’rtipte qabil qilinadi;
  
• 
  Wa’killikli subiektlerdin’ huquq iskerliginin’ deregi;
  
• 
  Arnawli processual ta’rtipte a’melge asiriladi;
  
• 
  Belgili hu’jjetlestirilgen tu’rge iye.
  

O’zbekistan Respublikasinin’ “Normativ-huquqiy hujjetler haqqindag’i” Nizamnin’ 5-statyasinda hu’jjetlerdin’ tu’rleri ko’rsetip o’tilgen:

• 
  O’zbekistan Respublikasi konstituciyasi;
  
• 
  O’zbekistan Respublikasi Nizamlari (Oliy Ma’jilis qararlari);
  
• 
  O’zbekistan Respublikasi Prezident pa’rmanlari;
  
• 
  O’zbekistan Respublikasi Ministirler Ken’esi qararlari;
  
• 
  Ministirlikler;
  
• 
  Jergilikli ha’kimiyat uyimlarinin’ qararlari.
  

Huquq derekleri sistemasinda socialliq mu’nasebet qatnasiwshilari ortasinda o’z ara baylanislardi ta’rtipke saliwshi huquqtin’ formasi sipatinda normative-sha’rtnamalar o’z aldina hu’rmetke ilayiq.

Eki yamasa onnan artiq g’arezsiz huquq subiektleri ortasinda du’ziletug’in ha’mde olardin’ huquq ha’m ma’jbu’riyatlarin ornatatug’in, o’zgeretu’g’in ya’ki biykar qilatug’in awizeki ha’m jazba formada sa’wlelenetug’in ha’m du’zilgen pitimlerge normative sha’rtnamalar delinedi.