Rentabellikning iqtisodiy mazmuni va ko'rsatgichlari

Rentabellikning iqtisodiy mazmuni va ko'rsatgichlari.

Reja:

• Rentabellikning o`zi nima?
• Rentabellikning iqtisodiy mazmuni.
• Rentabellikning ko`rsatkichlari.

Rentabellikning o`zi nima?

Rentabellik nemis tilidan olinga bo`lib rentabel — daromadli, foydali degan ma`noni anglatadi .Korxona yoki tadbirkorlikning daromaddorligi, samaradorligi, mikroiqtisodiy miqyosdagi iqtisodiy faoliyatning samaradorligi, korxona yoki tadbirkorlik faoliyatining moliyaviy natijalarini baholashda qoʻllaniladigan asosiy koʻrsatkich. Rentabellik foyda olib ishlashning qiyosiy, yaʼni sarf-xarajatlarga nisbatan aniqlanadigan koʻrsatkichi boʻlib foizlarda (%) ifodalanadi.

Uzoq muddatli va joriy xarajatlar (mashinauskuna, binolar, inshootlar, xom ashyo, yoqilgʻi, materiallar, butlovchi qismlar, ish kuchi va boshqa sotib olish) mazmunan har xil boʻlganidan ular qanday natija berganligini bilish uchun Rentabellikning 4 ta asosiy koʻrsatkichlari qoʻllaniladi.

Uzoq muddatli va joriy xarajatlar (mashinauskuna, binolar, inshootlar, xom ashyo, yoqilgʻi, materiallar, butlovchi qismlar, ish kuchi va boshqa sotib olish) mazmunan har xil boʻlganidan ular qanday natija berganligini bilish uchun Rentabellikning 4 ta asosiy koʻrsatkichlari qoʻllaniladi.

Bozor iqtisodiyoti sharoitlarida iqtisodiy oʻsishning intensiv omillarini kuchaytirish asosida Rentabrllikni oshirishga, foydani maksimumlashtirishga zarur shart-sharoitlar yaratiladi.

Bozor talab qilgan xaridorgir tovarlarni ishlab chiqarish, i.ch.ni modernizatsiyalash, xom ashyo va materiallar sarfini qisqartirish, resurslarni tejab-tergab ishlatish asosida joriy harajatlarni kamaytirish, mehnat unumdorligini muttasil oshirib borish, kapital tarkibini shakllantirish (aylanma kapital), mehnat motivatsiyasini kuchaytirish (ishchi-xizmatchilar mehnatini ragʻbatlantirish mehnat unumdorligini oshirishga, tejamkorlikni taʼminlashga intilishni paydo etadi) Rentabellikni oʻstirishning asosiy omillaridir. Bu omillarni qoʻllash korxona darajasida boshqarib boriladi. Shu maqsadda Rentabellik monitoringga yuritiladi.