Respublika ta'lim markazi “umumiy o‘rta ta'lim maktablari uchun

Moddalar yo‘qdan bor bo‘lmaydi, bordan yo‘q bo‘lmaydi, faqat
bir turdan ikkinchisiga o‘zgaradi.
Bu xulosa moddalar massasining saqlanish qonuni deb yuritiladi.
Moddalar massasining saqlanish qonuni Lomonosov-Lavuazye qonuni deb ataladi.


Moddalar massasining saqlanish qonunining kashf qilinishi.
1) Fanda aniq miqdoriy tajribalardan foydalanishga yo‘l ochib berish bilan kimyoning fan sifatida yanada rivojlanishiga imkon beradi.
2) Materiyaning abadiyligini, u yo‘qdan bor bo‘lmasligini va bordan yo‘q bo‘lmasligini ilmiy tarzda tushuntirib berdi.
3) Kimyoviy reaksiyalarning tenglamalarni shu qonunga asoslanib to‘g‘ri yozilishini ta’minlaydi.
Bundantashqari modda massasiningsaqlanish qonunitabiatda uchramaydiganmoddalarnitabiiy xom ashyodanolishda ma’lum miqdortayyor mahsulot olish uchunqancha xom ashyo(dastlabki moddalar) kerakligini reaksiyabo‘yichahisoblab topishga imkon beradi.


Mavzuga oid topshiriqlar
1. Moddalar massasining saqlanish qonuni qanday ta’riflanadi?
2. Moddalar massasining saqlanish qonunini kashf qilinishtarixini asosida taqdimot tayyorlang?
3. Moddalar massasining saqlanish qonuni qanday ilmiy va amaliy ahamiyatga ega?


Mustaqil ishlash uchun masalalar
1. 11,1g malaxit mineraliCu₂(OH)₂CO₃ parchalanganda nechagramm CuO, CO₂ va H₂O hosil bo‘ladi?
2. Vodorod ta’sirida 1) 10g mis (II) oksid 2) 10g mis(I) oksidqaytarilganda qancha massada suv hosil bo‘ladi?
Koʻrgazmali tajribalar
Massaning saqlanish qonunini oʻrganish boʻyicha tajribalar
Maqsad: Moddalar massasining saqlanish qonunini ta’riflash, uning asosida kimyoviy oʻzgarishlarda atomlar saqlanishining atom-molekulyar nazariyasini tushuntirish.
Kerakli jihozlar: probirkalar, stakanlar, texnik tarozilar, elektron tarozilar, tortish uchun idishlar.