Respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

T/N 
 
1. V. Leontev o‘zining «xarajatlar – natija (ishlab chiqarish)» mode-
lida AQSH iqtisodiyotini tadqiq qilib, nisbatan ortiqcha kapital omiliga 
ega bo‘lgan bu mamlakat kapital sig‘imi yuqori tovarlarni import qilishi, 
mehnat sig‘imi yuqori tovarlarni eksport qilishini ko‘rsatib, «Xeksher-
Olin» nazariyasini shubhaga qo‘ygani – Leontev paradoksi deyiladi.
1
2
3 
4
5

---

343 
2. Eksportning importga nisbati to‘lov balansi deyiladi.
3. Xeksher - Olin nazariyasiga ko‘ra mamlakat ortiqcha omil-
lardan samarali foydalanib, ishlab chiqarilgan tovarlarni eksport qiladi. 
O‘zida taqchil bo‘lgan omillar sarflangan tovarlarni import qiladi. 
4. Mamlakatlar o‘rtasida ishlab chiqarish xarajatlaridagi farq: 
a) turli tovarlar yaratish uchun ishlab chiqarish omillarining 
turlicha nisbatda birlashuvi; 
b) ishlab chiqarish omillari bilan ta’minlanish darajasining turlicha 
bo‘lishi oqibatida kelib chiqadi. 
5. M. Porter xalqaro savdoni mamlakatlar o‘rtasidagi raqo-
batchilik nuqtayi nazaridan o‘rganib chiqib, mamlakatning raqobatdagi 
ustunligi u yuritayotgan iqtisodiy siyosatga bog‘liq, degan xulosaga 
keldi. 
6. Proteksionizm bu – milliy iqtisodiyotni himoya qilish 
maqsadida erkin savdoni cheklash, ya’ni tashqi savdo hajmini tarifli va 
tarifsiz to‘siqlar orqali tartibga solish. 
7. Agar milliy valuta kursi pasaysa, import qiluvchilar manfaatiga 
salbiy ta’sir qiladi. 
8. Agar milliy valuta kursi ko‘tarilsa, uning eksport faoliyatiga 
ijobiy ta’sir qiladi. 
9. MDH mamlakatlaridan birining fuqarosi barcha mulkini sotib, 
pulini dollarga aylantirib, Кanadaga o‘tkazdi, so‘ngra oilasi bilan u 
yerga doimo yashash uchun ko‘chib ketdi. Bu kapital va ishchi kuchi 
emigratsiyasi bo‘ladi.
10. O‘zbekiston aholisi birjada chet el kompaniyalarining 
aksiyalarini sotib olishdi. Bu mamlakat korxonalariga portfel investitsiya 
bo‘ladi. 
11. Biznesmen o‘z mamlakatidagi siyosiy beqarorlikdan, kapita-
lidan ajrab qolish xavfidan cho‘chib, pullarini bank foizi, soliqlar, valuta 
barqarorligi ta’minlangan mamlakatga ko‘chirdi. Bu mamlakatdan 
kapitalning qochishiga misol.