Respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

 
Masala va mashqlar 
 
1. Makroiqtisodiy muvozanatga erishish muammosini grafik orqali 
quyidagi modellar yordamida ko‘rsatish mumkin: 
1) «Кeyns kresti» modeli; 
2) «Yalpi talab va yalpi taklif» modeli. 
Har ikki model o‘rtasida farq bormi? Fikringizni qanday izohlagan 
bo‘lar edingiz? 
2. Aytaylik, mamlakatning iqtisodiyoti quyidagi berilganlar bilan 
xarakterlanadi: Y= C+I; 
;
4
1
300
У
C


I
n
= 150. 
Muvozanatlashgan ishlab chiqarish hajmi va daromadlarni aniqlang. 
Umumiy va xususiy muvozanat qanday muvozanat? Misollar 
keltiring. 
3. Mamlakatlarda yaratilgan YaIMda davlat xarajatlari va soliqlar 
nolga teng. Eksport va import yo‘q deb faraz qilsak, Y= S+I; ko‘rinishda 
bo‘ladi. 
Agar 
;
5
1
600
У
C


I
n
=100 bo‘lsa, jamg‘arma va iste’molning 
muvozanatlashgan darajasini aniqlang. S=I
n
haqida qanday fikr bildira 
olasiz? 
4. Mamlakatning makroiqtisodiy holati quyidagi berilganlarda 
ifodalanadi:
;
5
1
500
У
C


I
n
=200; G=0; 
Х=0; 
Agar ishlab chiqarish hajmi 860 ga teng bo‘lsa, yalpi xarajatlar 
avvalgi darajada qolsa, mahsulotning rejalashtirilmagan zaxirasi 
qanchaga ortadi? U qanday oqibatlarga olib keladi. Qanday qilib yalpi 
talab va yalpi taklif muvozanatiga erishiladi? 
5. Mamlakatning iqtisodiy ko‘rsatgichlari 
;
5
1
800
У
C


I
н
=200 ga 
teng. Iqtisodiyotga qo‘shimcha 87,2 birlik avtonom investitsiya qo‘yildi. 
Muvozanatli ishlab chiqarish qanday o‘zgardi? Investitsiya multipli-
katorining ahamiyati qanday? Izohlang.

---

109 
6. Quyidagilarni diqqat bilan o‘qing. Tushunchalar ichida guruhga 
taalluqli bo‘lmagan tushunchani aniqlang va uni ro‘yxatdan chiqaring. 
Sababini izohlang.
Tushunchalar: iste’molga yo‘naltirilgan, eksportga yo‘naltirilgan 
tarmoqlarni rivojlantirish, undirma sanoatni rivojlantirishga qaratilgan, 
qayta ishlovchi sanoatni rivojlantirishga qaratilgan, iqtisodiyotning 
tarmoq va texnologik tarkibini takomillashtirishga qaratilgan, import 
o‘rnini bosadigan tovarlar ishlab chiqarish.
7. Yettinchisi ortiqcha.
Quyidagi tushunchalarni o‘qing. Ulardan qaysi biri ortiqcha. Uni 
ro‘yxatdan chiqaring. Sababini izohlang. 
 Tushunchalar: aholi sarflari va daromadlari muvozanati, yalpi talab 
va yalpi taklif muvozanati, ishlab chiqarish omillari muvozanati, 
daromad va iste’mol muvozanati, tovar va pul muvozanati, yalpi 
xarajatlar va ishlab chiqarish muvozanati, jamg‘arma va investitsiya 
muvozanati.