Respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

manbalari hamda omillari 
 
Iqtisodiy jamg‘arish milliy daromad (foyda) bir qismining ishlab 
chiqarishni kengaytirish maqsadida sarflanish jarayonini anglatadi. 
Milliy daromad (foyda)ning iqtisodiy jamg‘arishga (J
i
) ketadigan 
ulushining foizdagi ifodasi jamg‘arish normasi (N
j
) deyiladi:
N
j 
= J
i 
: MD 
· 
100% 
;
Iqtisodiy jamg‘arishning amalga oshiriladigan shakli – bu kapital 
qo‘yilmalar yoki investitsion sarflardir. 
Iqtisodiy jamg‘arish va investitsion sarflar bir xil mazmunga ega 
bo‘lsada, ular miqdor jihatidan, manbalari bo‘yicha bir-biridan farq 
qiladi. 
Qarz evaziga 
iste’mol 
20 daromad 
Iste’mol 
Jamg‘arma 
Di daromad 
Iste’mol 

---

83 
Ishlab chiqarish 
maqsadidagi 
investitsiyalar 
Iqtisodiyotning moddiy boyliklar va ne’mat-
lar ishlab chiqaruvchi tarmoq hamda sohalari-
dagi asosiy va aylanma kapitallar uchun sarf-
lardir. 
Noishlab chiqarish 
maqsadidagi 
investitsiyalar 
Nomoddiy ishlab chiqarish va ijtimoiy mada-
niy sohalar (uy-joy qurilishi, ta’lim, mada-
niyat, sog‘liqni saqlash, sport va shu kabi 
muassasalar)ni kengaytirish uchun sarflardir. 
Tovar - moddiy 
zaxiralarga 
investitsiyalar 
Ishlab chiqarishning texnologik xususiyatlari-
dan kelib chiqib va turli favqulodda holat-
lardan sug‘urtalash uchun tovar va boshqa 
moddiy zaxiralar uchun qilinadigan sarflar. 
Inson kapitaliga 
investitsiyalar 
Ma’lumot olish, tajriba to‘plash, malakaga
ega bo‘lish, mutaxassis kadrlar tayyorlash va
malakasini oshirish, sog‘lig‘ini saqlash kabi 
maqsadlarga sarflangan xarajatlar. 
Investitsiya – bu kelajakdagi natija uchun ishlab chiqarishni 
kengaytirish yoki rekonstruksiya qilish, mahsulot va xizmatlarni 
sifatini yaxshilash, malakali mutaxassislar tayyorlash va ilmiy 
tadqiqot ishlari olib borishga mo‘ljallangan moliyaviy resurslardir. 
Investitsion faoliyat – investitsiyalarni ro‘yobga chiqarishga 
qaratilgan amaliy harakatlardir. 
Investor – investitsiyalarni amalga oshiruvchi shaxs (jismoniy 
yoki huquqiy)