Respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

= ΔD : ΔI = 20:5 = 4 gа tеng bo‘lаdi. 

---

86 
Multiplikator samarasiga ta’sir qiluvchi omillar 

iste’mol sarflaridagi o‘zgarish; 

davlat xarididagi o‘zgarish; 

sof eksport hajmidagi o‘zgarish. 
 
Multiplikator samarasining mazmunini izohlovchi holatlar 

Iqtisodiyotda bir subyekt tomonidan qilingan sarflar boshqasi 
uchun daromad shaklini oladi. 

Daromaddagi har qanday o‘zgarish iste’mol va jamg‘armada 
ham xuddi shunday yo‘nalishda o‘zgarish bo‘lishiga olib keladi. 
 
 
Multiplikator samarasi (effekti) mlrd. so‘m 
(shartli ma’lumotlar) 
SMM 
(daromad)dagi 
o‘zgarish(D=C+S) 
Iste’moldagi 
o‘zgarish
(C = ¾) 
Jamg‘armadagi 
o‘zgarish
(S = ¼) 
1 (2+3) 
2 (1-3) 
3 (1-2) 
Investitsiyalar-
ning o‘zgarishi 
5 
3,75 
1,25 
Iqtisodchilar investitsiyaning o‘sishi daromadlar o‘sishi bilan 
bog‘lanadigan yana bir ko‘rsatgich akselerator ko‘rsatkichini kiri-
tishgan. Akselerator (lot. accelero- tezlashtiruvchi) bu investisiyalar 
o‘sishining milliy daromadga nisbatini ko‘rsatuvchi koeffitsiyenti 
bo‘lib, u joriy yildagi investitsiya o‘sishini o‘tgan yilgi milliy daromad 
o‘sishiga nisbati tarzida hisoblanadi. 
Investitsiyalardagi 
o‘zgarishlar 
Инвестициялр
даги 
ўзгаришлар 
SMM (milliy daromad)-
dagi o‘zgarishlar 
Инвестициялрдаги 
ўзгаришлар 
akselerator = 
∆ joriy yildagi investitsiya o‘sishi 
∆ o‘tgan yilgi milliy daromad o‘sishi 
К
A
= ΔI : ΔD; U daromadlar o‘sishining investitsiyalar 
o‘sishga ta’sirini ko‘rsatadi.