Respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi


Download 5.01 Kb.
Pdf ko'rish
bet9/289
Sana18.11.2023
Hajmi5.01 Kb.
#1784674
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   289
Bog'liq
iqtisodiyot nazariyasi (1)41

(shartli misol) 
 
T/r 
Ishlab chiqarish 
bosqichlari 
Material yoki oraliq 
mahsulot narxi 
(so‘m) 
Qo‘shilgan qiymat 
(so‘m) 

Qo‘ychilik fermasi 

600 
600 (=600-0) 

Junni qayta ishlovchi 
korxona 
1000 
400 (=1000-600) 

Кo‘ylak ishlab 
chiqaruvchi 
1250 
250 (=1250-1000) 

Ulgurji savdo 
1750 
500 (=1750-1250) 

Chakana savdo 
2500 
750 (=2500-1750) 
Sotilgan 
mahsulotning 
umumiy qiymati
7100 
Qo‘shilgan qiymat 
2500 
Dunyo mamlakatlarida innovatsion mahsulot
(sanoat mahsuloti umumiy hajmda, %) 
1.1-jadval 
Mamla-
katlar 
Iqtisodiy 
xavflilik 
darajasi 
1
9
9
7
 
1
9
9
9
 
2
0
0
1
 
2
0
0
3
 
2
0
0
5
 
2
0
0
7
 
2
0
1
0
 
2
0
1
5
 
2
0
2
0
 
Rossiya 
15,0 
2,6 1,65 4,4 3,68 7,1 
8,9 10,0 15,0 22,5 
AQSH 
15,0 
68,1 70,0 69,3 69,9 70,1 70,2 71,0 72,0 73,0 


16 
Yaponiya
15,0 
86,1 80,1 85,1 82,1 86,2 87,5 90,0 92,0 95,0 
Germaniya
15,0 
61,5 64,1 61,9 62,9 62,4 63,2 65,0 67,0 70,0 
Buyuk 
Britaniya 
15,0 
59,3 59,1 60,0 59,0 58,3 58,9 59,5 60,0 61,0 
Italiya
15,0 
45,1 44,9 46,2 45,1 45,4 46,1 46,4 47,0 48,0 
Shimoliy 
Кoreya 
15,0 
73,1 71,1 75,3 75,3 77,6 80,1 81,6 85,7 90,0 
Janubiy 
Кoreya 
15,0 
3,3 
5,6 
9,3 15,1 18,0 22,4 36,0 54,0 72,0 
O‘zbekiston YaIMda tarmoqlar ulushi va uning o‘zgarishi
(joriy narxlarda, % hisobida) 
1.2-jadval 
Кo‘rsat-
kichlar 
Yillar 
1993 1995 2000 2005 2006 2007
2008 2009 2010 2011 2012 
Qishloq 
xo‘jaligi
27,8 28,1 30.4 25,4 24.0 21,7 19,4 18,6 18,0 17,8 17,5 
Sanoat
22,3 17,1 13,8 20,7 22,1 24,0 22,3 23,6 23,9 24,1 24,0 
Xizmatlar 40,5 41,7 36,8 38,4 39,5 42,7* 45,3 47,2 42.4. 44.2 44,9 
Qurilish 
8,9 7,1 
6,1 
4,9 
5,1 
5,5 
5,6 
6,7 
6,5 
6,1 
5,9 
Sof 
soliqlar 
9,4 13,1 12,7 10.6 11,1 10,1 
9,9 
9,6 
9,2 7,8 
7,7 
*2007 va undan keying yillarda xizmatlarning bir qismi boshqa tarmoqlarda icobga olingan

 
O’zbekistonda YaIMda tovarlar va xizmatlar ulushi hamda uning 
o‘zgarishi
1.3-jadval 
Кo‘rsat-
kichlar 
2004 y 
2005 y 
2010 y 
2012 y 
mlrd. 
so‘m 

mlrd. 
so‘m 

mlrd. 
so‘m 

mlrd. 
so‘m 

YaIM 
12189,5 100 15923,4 100 62388.3 
100 96589.8 100 
Shu jumla-
dan: 
Tovarlar 
qiymati 
5899,7 48,4 8120,9 51,0 
26078,3 41,8 38925,7 40,3 
Кo‘rsatilgan 
хizmatlar 
qiymati 
4583,2 37,6 6114,6 38,4 31400,9 49,0 50226,7 52,0 
Sof soliqlar 
1706,6 
14 
1687,9 10,6 
4909,1 
9.2 
7437,4 
7.7 
 
 


17 
Aholi jon boshiga YaIMning o‘sish dinamikasi 
1.4-jadval 
Yillar 
Кo‘rsatkichlar 
YaIM, 
mlrd.so‘m 
YaIMning o‘sish 
sur’ati, %da 
Aholi jon 
boshiga real 
YaIMning 
o‘sishi, % da 
1997 
976,8 
5,2 
3,3 
1998 
1416,2 
4,4 
2,6 
1999 
2128,7 
4,3 
2,8 
2000 
3255,6 
4,0 
2,5 
2001 
4868,4 
4,2 
3,1 
2002 
7469,3 
4,2 
3,2 
2003 
9664,1 
4,4 
3,2 
2004 
12189,5 
7,7 
6,5 
2005 
15923,4 
7,0 
6,6 
2006 
20759,3 
7,3 
6,8 
2007 
27161,2 
9,5 
7,1 
2008 
38969,6 
9,0 
7,2 
2009 
49375,6 
8,1 
7,0 
2010 
62388,3 
8,5 
7,3 
2011 
78764,2 
8,3 
7,0 
2012 
96589.8 
8,2 
6,9 
 
4-§. Nominal va real YaIM (YaMM). Narx indeksi 
Nominal yalpi milliy mahsulot joriy yil narxlarida, real mahsulot 
esa solishtirma (doimiy), ya’ni bazis davrdagi narxlarda yoki qat’iy 
valutalarda hisoblanadi. Real yalpi milliy mahsulot ko‘rsatkichi ma’lum 
vaqt oralig‘ida mahsulot ishlab chiqarish jismoniy hajmining 
o‘zgarishini baholash imkoniyatini beradi. 
Nominal yalpi milliy mahsulot hajmiga ta’sir ko‘rsatuvchi omillar: 

ishlab chiqarish real hajmining o‘zgarishi; 

narx darajasining o‘zgarishi. 
Real yalpi milliy mahsulot nominal yalpi milliy mahsulotni narx 
indeksiga bo‘lish yo‘li bilan aniqlanadi: 


18 
indeksi
arx 
YMM
Nominal
YMM
eal
N
R

Agar narx indeksi miqdori 1,0 birlikdan kam bo‘lsa nominal yalpi 
milliy mahsulot ko‘payishi, 1,0 birlikdan ko‘p bo‘lsa kamayish 
tomonga o‘zgaradi. 
Narx indeksi joriy va bazis yillardagi narxlar darajasini taqqoslab 
aniqlanadi. Bunda ikki xil narx indekslaridan foydalaniladi: 
a) iste’molchilik tovarlari narx indeksi
b) yalpi milliy mahsulot narx indeksi. 
Birinchi holda iste’molchilik tovarlar va xizmatlarning ma’lum 
to‘plamini o‘z ichiga olgan «iste’molchilik savati»ning ikki davrdagi 
(joriy va bazis) narxlari taqqoslanadi. 
Yalpi milliy mahsulot narx indeksidan foydalanganda, nafaqat is-
te’molchilik tovarlari, balki investitsion tovarlar, davlat tomonidan 
sotib olingan hamda eksport va import qilingan tovarlar narxlarining 
summalari taqqoslanib umumiy narx indeksi aniqlanadi. 
Narx indeksini aniqlash formulasini quyidagicha tasvirlash mum-
kin: 
P

Download 5.01 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   289




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling