Resurs materiallar Yer resurslari qoidaga muvofiq, tiklanadigan

Ishlatilmaydigan resurslar va ishlab chiqarish chiqindi- lariga e’tiborni kuchaytirish. Resurslar ilgari “tejamkor emas” yoki “hech qachon ishlatilmagan”ga tasniflanmagan, ulami qaytadan baholash mumkin. Bunday resurslarga quyidagilami misol qilsa boiadi:

• 
  qurilish materiali sifatida siqilgan tuproqlar;
  
• 
  himoyalash materiali sifatida dengiz suv o‘tlaridan tolalar;
  
• 
  yaproqli daraxtlardan juda keng koiamda ishlatiladigan yo- g‘ochlar.
  

Sanoat, qishloq xo‘jaligi va turar joy binolaridagi har xil turdagi chiqindilar, masalan poxol, sanoat bo‘zi va shisha chiqindilari ham baholanishi mumkin. Resurslaming boy konlaridan foydalanishni kuchaytirishda ham ma resurslar ham toiiq foydalanib tugatilmagan. Masalan, tosh hozirgacha yer shari bo‘yicha serob resurs hisob- lanadi, chuqurlikdagi tuproq esa katta imkoniyat boiib, g‘isht- laming ishlab chiqarilishi bilan taqqoslanganda har qanaqasiga foydalanib tugatilmaydi (41-rasm). Minerallami qazib olish bevosita atrof-muhit muhofazasiga qo‘shimcha ta’sir ko‘rsatadi. Masalan, grunt suvlari darajasining pasayishi mahalliy ekologik tizimlarga ziyon yetkazadi. ¹


221








222


40-rasm. Materiallar davri.








41-rasm. Tabiiy tosh raateriallari.


Tiklanadigan rusurslardan ko‘proq keng foydalanish.
Mineral xom ashyodan tayyorlangan qurilish materiallarining ko‘p- gina tarkibiy qismlari organik imkoniyatlami tanlashga ega. Ma- salan, po‘latning o‘miga yog‘ochni ishlatish mumkin. Bu qoida muvofiq, atrof-muhitga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi.