Resurs materiallar Yer resurslari qoidaga muvofiq, tiklanadigan

Havoning namligi. Namlikning o‘zgarishi materiallaming kuchlanishi va hajmining o‘zgarishiga hamda yomonlashishiga ta’sir ko‘rsatadi. Ko‘tarilib ketgan namlik materiallaming eyilishini oshiradi. Havo namligining tarkibi doimiy bo‘lgan binolarda faqat- gina musiqaviy asboblar, fortepiano va g‘ijjak ishlab chiqarish mumkin. Xuddi shunday sharoit boshqa interer materiallar, ya’ni pardoz qoplama materiallami eyilishini kamaytirish va tozalanishini yaxshilash uchun ham qoilanilishi zarur. Namlikning nisbatan 30- 70% ko‘tarilishi bilan yog‘och qipiqli plitadan karbamid asosidagi elim yordami bilan formaldegid chiqishi ikki marta oshadi.
Shamol va yomg‘ir. Qachonki shamol va yomg‘ir bir vaqtda birgalikda kelishi eng yomon hisoblanadi. Bunday holat qurilish materiallarida namlikning yo‘nalishini majburlaydi va yomonlashish jarayonini boshlaydi. Kuchli shamol materiallarda bosimni keltiradi, hatto materiallaming buzilishi yoki keskin susayishiga olib kelishi mumkin. Shamol qumlar bilan birikishida ba’zi bir qurilish materiallarining buzilishiga ta’sir ko‘rsatadi. Qoming og‘irligi ham qurilish materiallarining tuzilmasini buzishi mumkin.
Kimyoviy moddalar. Qirg‘oq bo‘yidagi tuzning miqdori havo- da metallar, plastmassalar va ba’zi bir foydali qazilmalaming chirishini keltirib chiqarishi mumkin. Sanoatlashgan va binolar qurilgan hududlarda hamda yo‘llar bo‘yida emiruvchi gazlar (dioksid seriy va b.q.) ko‘pdan-ko‘p har xil qurilish materiallarini buzishi mumkin. 0‘rab olingan emiruvchan muhitda kalsiy tarkibining buzilishi betonga jiddiy ta’sir ko‘rsatadi. Bunday holat ba’zi bir qurilish materiallarida ham sodir bo‘ladi. Tabiiy tosh -


228





zamonaviy ifloslanishdan ko‘pchilik qadimiy yodgorliklar va madaniy meros obyektlarini yomonlashayotganini tasdiqlaydi.