Retrospektiv simulyatsiya (Historical Simulation) usuli. Bunda uzoq davrni ichiga olgan statistik maʼlumotlarga tayanib portfel yoʻqotishlarining empirik ehtimolli taqsimotini aniqlanadi. Keyin mos keladigan kvantildan keltirib chiqish orqali VaR qiymatini aniqlanadi. Bu yondashuvni tadbiq qilish qulay hisoblanib, statistik usullar yordamida takomillashtirish mumkin.
Parametrik yondashuv. Ushbu usul istalgan kumulyativ ehtimollik uchun VaRni aniqlash boʻyicha analitik yechimni talab etadi. Afsuski taqsimotning barchasi ham yechimga ega emas, biroq VaRni hisoblash uchun chekli qiymat nazariyasi (chegaradan ortadigan choʻqqi va umumiy chekli qiymat taqsimoti)dan foydalanish mumkin.
Monte Karlo Simulyatsiyasi usuli. Monte Karlo simulyatsiyasi aktivlar yoki portfelni oʻzida aks ettiradigan biror bir tasodifiy jarayonni simulyatsiya qilish uchun umumiy usul hisoblanadi. Yetarli simulyatsiyalar sonidan keyin yoʻqotishlar taqsimotini va buni natijasida retrospektiv simulyatsiya singari turli ehtimolliklar uchun VaRni keltirib chiqish mumkin.
Monte Karlo Simulyatsiyasi usuli. Monte Karlo simulyatsiyasi aktivlar yoki portfelni oʻzida aks ettiradigan biror bir tasodifiy jarayonni simulyatsiya qilish uchun umumiy usul hisoblanadi. Yetarli simulyatsiyalar sonidan keyin yoʻqotishlar taqsimotini va buni natijasida retrospektiv simulyatsiya singari turli ehtimolliklar uchun VaRni keltirib chiqish mumkin.
Variatsion-kovariatsion (delta-normal, korrelyatsion, parametrik, analitik) usul. Ushbu usulga muvofiq portfel yoʻqotishlarining taqsimotini quyidagi ikkita shartga asosan modellashtiriladi: Portfel toʻgʻri chiziqli hisoblanadi, yaʼni portfel narxi (V(t))ning oʻzgarishi uning tarkibidagi aktivlar narxlari (S(t))ga toʻgʻri chiziqli bogʻliqlikda hisoblanadi. Buni quyidagi funksiya bilan ifodalanadi:
4. Spetsifik (oʻziga xos) risklar
Maxalanobis tafovuti. 1927 yilda hind statistigi Chandra Maxalanobis tomonidan bosh chanogʻining oʻxshashligini tekshirish uchun ishlab chiqilgan modeldan Kritsman va Li moliya bozoridagi nobarqarorlikni aniqlash uchun foydalanilgan. Ushbu – “nobarqarorlik indeksi” quyidagicha aniqlanadi:
Do'stlaringiz bilan baham: |
