Ривожланган давлатлар иқтисодиётида кичик бизнесни ўрни


Хорижий мамлакатларда фаолият


Download 122.5 Kb.
bet5/6
Sana17.06.2023
Hajmi122.5 Kb.
#1547966
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
1419606790 59863

4 Хорижий мамлакатларда фаолият
курсатаётган кичик бизнес корхоналари
Чет эл мамлакатларида корхоналарнинг маълум турлари жам-ланиб булган. Машхур иктисодиётчи Г.Берл хусусий корхона­ларнинг олти турини кайд килади: инкубаторлар; уйда бажари-ладиган бизнес, почта оркали буюртма бажарувчи корхоналар, кучма корхоналар, байрам тадбирлари ва товарларни намойиш килиш вактида товарларни сотиш, эски-туски нарсалар бозори.
Бизнеснинг бу турлари катор умумий хусусиятга эга. Булар: а) фаолиятнинг индивидуаллиги; б) бирламчи капитал-га булган талабнинг камлиги; в) корхона фаолиятининг узга-рувчанлиги.
Табиийки, бу хусусиятлар бир-биридан фаркланади. Биз инкубатор деганда сунъий равишда жужа очириш аппаратини тушунамиз. Бизнес инкубатори деганда эса бирор бир кор­хона (ташкилот)нинг бошка кичик корхоналарга иш юритиш учун кулай шароит яратиб бериши, яъни жой, ускуна, маслахат, керакли капитал олишда ёрдам бериш вазифасини ба-жариши тушунилади.
Уйдаги бизнес ушбу райондаги теварак-атроф тинчлигини бузмаслиги лозим. Бу фаолият уйдан ташкарига хам чикиши мумкин. Уй бизнеси хизматининг турлари уйдан ташкарида хам бажарилиши мумкин, масалан, пианинони тузатиш, тренерлик иши, экскурсовод иши, маслахат хизматлари ва бошкалар.
Уй бизнесини олиб боришда телефон, автожавоб бериш техникаси, нусхалаш техникаси, компьютер ва ёзув машинкаси керак булади. Майда-чуйда бозорларнинг сони хрзирги кун-да жуда куп. Ушбу бизнесда ишлаб чикдрувчилар, улгуржи ва чакана савдогарлар иштирок этиши мумкин. Бу ерда турли мах.сулотларга булган талабни билиб олиш, кичик хажмдаги то­варларни кейинчалик сотиш учун харид килиш мумкин ва хоказо. Буларнинг барчаси кам сарф-харажатлар эвазига бажарилади. „Почта оркали хизмат" курсатиш махсус билим, тажриба, куч, вакт ва капитални талаб килади. Доимий даромад олиб туриш учун жуда куп одамларни ишга жалб килишга тугри келади. Бизнеснинг ушбу турида амалдаги буюртмалар сони жуда кам булиши мумкин. Иш тухтаб колмаслиги ва даромад олиш максадида нархларни ба­ланд килишга тугри келади.
Кучма ёки вактинчалик савдо тармоги кичик бизнесда кенг таркалган. Ушбу савдо тармокларида кийим-кечак, пойабзал, галантерея, парфюмерия, санъат асарлари сотилади. Шунинг-дек, бу ерда иссик, сосиска, пироглар ва бошк.а овкатлар хам сотилиши мумкин. Одатда, бу бизнесда жойлар киска ёки узок, муддатга ижарага олинади. Бундай савдо тармоклари учун омборхоналарнинг кераги йук.. Шунинг учун бу савдо тармокла­рида тез айланиш хусусиятига хос булган ва теварак-атрофдаги товарларга ракрбатдош булмаган товарларни сотиш мақсадга мувофикдир.
Ва нихрят, кичик уйларда савдо килиш. Бу савдо тури катта куч, ташвишни талаб килмайди. Муаммо хонадонларда утказиладиган турли хил туйларга таклиф олишдадир.
Куриб чикилган бизнесларнинг барча турлари осондек куринади. Уларни ҳар томондан урганиш, яхши кузатиш ва хулоса чикариб, туғри қарорга келиш шахсий ишни ташкил этишга ёрдам беради.
Шахсий ишни бошлашдан оддин маркетинг кузатишлари олиб бориш лозим. Бу эса керакли бизнес йуналишини танлашга ёрдам беради. Шундай холатда куйидагиларга эътибор бериш керак:
— сиёсий омиллар — тизимнинг сиёсий баркарорлиги, мулк ва инвестицияларнинг ҳимояланиши;
— ижтимоий-иктисодий омиллар — жамият катламларининг харид килиш имконияти, ракрбат эхтимоли, инфляция жараёни, молия-кредит тизимининг хрлати;
— хукукий омиллар — бизнес ва тадбиркорликка оид қонунчилик асосининг мавжудлиги ва бошқалар.
Кейинчалик янгя ташкил қилинаётган корхонанинг ташкилий-хукукий масаласини хал этиш лозим. Кейиги мавзуларда тадбиркорликнинг ташкилий-хукукий шакллари куриб чиқилади. Ушбу шакллардан бирини танлашда корхонанинг дастлабки капиталини хисобга олиш лозим. Аксарият тадбиркорлар иш юритиш учун масъулияти чекланган жамият шак-лини танлашади. Таъкидлаш керакки, ушбу шаклда иштирокчилар жамият мажбуриятлари учун жавоб бермайди. Улар жамиятга киритган уз улушларининг таваккали учунгина зарар куради.
Таъсисчиларни танлашда уларнинг туловга қодирлигига, ишончлилигига эътибор бериш лозим. Тажрибалар шуни курсатадики, куп ҳолларда таъсисчилар маълум қийинчи-ликлар билан туқнашиб, орани очик. килишади, баъзида эса душманларга айланадилар. Шунинг учун таъсисчиларни тан­лашда шошилмаслик керак

Download 122.5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling