Rivojlanishning mintaqaviy xususiyatlari

Tadqiqot metodologiyasi. Tadqiqotni amalga oshirishda induksiya, deduksiya, statistik tahlil, 
taqqoslama tahlil, iqtisodiy va ijtimoiy jarayonlarni tahlil qilishda boshqa usullardan foydalanilgan.
Tahlil va natijalar. Mamlakatning demografik salohiyati uni iqtisodiy rivojlanishning yangi 
bosqichiga olib chiqish uchun imkoniyat bo'lishi mumkin. Shu nuqtai nazardan, O'zbekiston ulkan 
salohiyat va imkoniyatlarga ega. "Kuchli ijtimoiy himoya" ning asosiy tamoyillaridan biri shundaki, 
bozor munosabatlariga o'tishning" o'zbek modeli " mamlakatimizning demografik va milliy 
xususiyatlariga asoslanadi. Mustaqillik yillarida (1991-2019) O'zbekiston aholisi 12,5 millionga o'sdi 
va 2019 yil 1 yanvar holatiga 33,3 millionga yetdi. So'nggi yillarda aholining o'rtacha yillik o'sish 
sur'ati o'rtacha 1,6-1,7% ni tashkil etdi.
Statistik ma'lumotlar shuni ko'rsatadiki, so'nggi 10 yil ichida aholining o'sish sur'ati o'tgan yillarga 
nisbatan biroz oshdi. Shuni ta'kidlash kerakki, eng past o'rtacha yillik o'sish sur'ati 2001-2006 yillarda 
kuzatilgan va 1,2% ni tashkil etgan. Tug'ilishning nisbatan yuqori darajasi aholining yuqori o'sishini 
oldindan belgilab qo'ydi. Umumiy tug'ilish koeffitsienti 2,5 p dan past bo'lgan sharoitda aholi sonining 
dinamik o'sishi reproduktiv davrga 1980-yillarda yuqori tug'ilish davrida tug'ilgan ayollarning yuqori 
ulushining kiritilishi bilan izohlanadi. Zamonaviy sharoitda respublika aholisining doimiy o'sishi va 
demografik rivojlanishda mintaqaviy farqlar mavjudligi bilan ushbu sohadagi tadqiqotlar muhim 
ahamiyat kasb etmoqda. 
1991-2018 yillarda respublikaning doimiy aholisi deyarli 1,6 baravar ko'paydi. Doimiy aholining eng 
yuqori o'sishi Surxondaryo (1,89), Qashqadaryo (1,86), Namangan (1,74) Xorazm (1,69), Andijon 
(1,68), Jizzax (1,67) va Farg'ona (1,63) kabi hududlarda kuzatilmoqda. Doimiy aholi sonining eng past 
o'sish sur'ati Toshkent shahrida bo'ldi. 1991-2018 yillarda. u atigi 1,16 baravar, ya'ni 16 foizga o'sdi va 
2018 yil boshida taxminan 2,5 million kishini tashkil etdi. Ammo shuni ta'kidlash kerakki, bu holda 
doimiy aholi sonining dinamikasi tahlil qilinadi, ba'zi hisob-kitoblarga ko'ra Toshkent shahri aholisi 
hozirgi vaqtda 5 million kishidan oshadi (jadvalga qarang).