Rivojlantirish instituti

Rentgenogrammada o‘zgarish ko‘rinmaydi, bo‘lmaydi.
Agar yallig‘lanish zardobli ekssudatli bo‘lsa, og‘riqlar uncha rivojlan-
magan, simmilovchi doimiy og‘riq va tish atrofi-og‘izda noxushlik borligi,
ovqat chaynaganda ozroq og‘riq, tishni bosganda esa og‘riq deyarli
yo‘qligi qayd etiladi. Lekin jarayon davomli bo‘lib, zardob yiringga
aylansa, og‘riqlar zo‘rayishi, qo‘shni tishlar atrofidagi milk, yumshoq
to‘qimalarda ham shishlar paydo bo‘lishi, og‘riqlar doimiy, lo‘qqillab
turuvchi, uyquning, ishtaxaniig buzilishi (xususan bolalarda) mumkin.
Obyektiv ko‘ruvda tish bo‘yin qismida hamda qo‘shni tishlar milkida
shish, bosib, paypaslab ko‘rilganda og‘riq va uning kuchayishi, ba’zida
shish og‘iz burmasiga ham o‘tganligini ko‘rish, gorizontal perkussiya
ko‘proq, vertikal — ozroq og‘riqli bo‘lishi mumkin.
Rentgenologik o‘zgarishlar periodont yorig‘ini tish bo‘yin qismidagi
qismi kengayganligi, bu erdagi alveola o‘simtasi ko‘migining ko‘rinishi
xiralashuvini ko‘rish mumkin. Mana shular asosida tashhis qo‘yiladi.
O‘tkir apikal, ildiz cho‘qqisi periodontiti (per.acuta apica-lis) ning
tashhisi ham bemor shikoyati (doimiy simmilovchi og‘riq, tish bosil-
ganidagi og‘riq, ovqat chaynaganda esa og‘riqni zurayishi kasal tomonda
chaynash imkoniyati yo‘qligi, tish ildiziga to‘g‘ri keladigan og‘iz burmasi,
yumshoq to‘qimalarda shish), klinik tekshiruvlar (vertikal perkussiyaning
kuchli og‘riqka olib kelishi, gorizontal perkussiyaning ozroq, lekin og‘riqli
bo‘lishi), rentgenologik o‘zgarishlar (tish ildizining apikal qismidagi
periodont yorig‘ining kengayganligi, alveola suyagining bu qismida suyak
ko‘migini xiralashuvi) asosida tashhis qo‘yiladi.
Xar ikkala keltirilgan o‘tkir periodontit turlarida ham og‘riqlar, boshqa
shikoyatlar maxalliy, joyli bo‘lishi xarakterlidir.
Uchinchi xil o‘tkir periodontit — o‘tkir umumiy periodontit
(Per.acuta totalis, diffusa) esa keltirilganlardan tub farq qiladi.
Kasal tishda qattiq, to‘xtovsiz og‘riq, unga bosim tushganda og‘riqning
zurayishi, og‘riq uchlamchi asab shoxlari yo‘nalishi bo‘ylab tarqalishi,
kechqurun og‘riq uyquni buzishi, tana xaroratini ko‘tarilishi, xususan
bolalarda, ojiz odamlarda, bosh og‘rig‘i kabi tana umumiy holatini
o‘zgarishi kabilarga bemorlar shikoyat qiladilar.
Obyektiv ko‘rikda shifokor, kasal tish va unga qo‘shni tishlar atrofidagi
yumshoq to‘qimalarning shishishi, og‘iz burmasining tekislanganligi,
palpasiya qilinganda og‘riq paydo bo‘lishi, kasal tomonda shish katta-
lashib yuzning asimetriyasi, ikkala xil perkussiya (vertikal va gorizontal)
ham og‘riqli, bemor og‘zini yopa olmasligi (yopsa, tishga bossa, og‘riq)
kabi holatlarni aniqlaydi.

---

1 7 6
Mana shular asosida shifokor, ortiqcha qiyinchiliksizlar bilan tashhis
qo‘yaoladi. O‘tkir paradontitlarni qiyosiy tashhislari ham uncha qiyin
emas. Ular bir-biridan tub farq qiladi. Lekin, o‘tkir umumiy periodon-
titning yiringli shakli, xususan bolalarda, o‘tkir osteomiyelitdan, o‘tkir
pulpitdan (chunki o‘tkir pulpitda ham, o‘tkir yiringli periodontitda ham
og‘riqlar tarqaluvchi, kechqurunlari esa zo‘rayadigan bo‘lishi) farqlanishi
talab etiladi.