Rivojlantirish instituti

Kariyesning joylashishi va tarqalishi
Karioz prosesining joylashishi va uning tarqalishi qonuniyatida tish
to‘qimalarining anatomik va gistologik tuzilishi muxim ahamiyatga ega
bo‘ladi. Shunday qilib, kariyesga moyil va immun (moyil bo‘lmagan)
zonalar tavofut qilinadi. Tish koronkalarining ba’zi sohalari kariyes bilan
ancha kam zararlanadi. Bu tishlarning silliq yuzaga ega bo‘lgan va ovqat
egan paytda yaxshi tozalanadigan anatomik tuzilmalardir. Molyarlarning,
premolyarlarning va oziq tishlarning do‘mboqchalari, shuningdek, kurak
tishlarning kesuvchi qirralari ana shunday tuzilmalar hisoblanadi. Tabiiy
chuqurchalar va o‘yiqlar, shuningdek, ovqat turib qoladigan va tishlarni
tozalash ancha qiyin bo‘lgan joylar, chaynov yuzalari fissurlari,
ko‘rinmaydigan o‘yiqlar, tish bo‘yinlari va aproksimal yuzalar kariyesga
ancha ko‘p uchraydigan zonalar hisoblanadi.
Tishlar kariyesi erkaklarni ham, ayollarni ham bir xilda zararlaydi.
Biroq, M.O. Kovarskiyning ma’lumotlariga ko‘ra, tishlar kariyesi

---

5 1
ayollarda 30—40 yoshdan ancha ko‘p uchraydi.
Tishlar kariyesi bunday ko‘p tarqalgani sababli, tish
shifokorlari ko‘proq tishlari karioz prosessiga uch-
ragan va uning oqibatlari bilan kelgan bemorlarni
qabul qilishga majbur bo‘ladilar.
Tasnifi
Tish kerakli chuqurligiga, joylashuviga va klinik kechishiga qarab
bo‘linadi:
Chuqurligi bo‘yicha:
1) Boshlang‘ich kariyes.
2) Yuza kariyes.
3) O‘rta kariyes.
4) Chuqur kariyes bo‘ladi.
Joylashuvi bo‘yicha:
1) Fissurali kariyes.
2) Aproksimal kariyes.
3) Bo‘yin kariyes.
Klinik kechishi bo‘yicha:
1) Surunkali yoki tipik kariyes.
2) O‘tkir kariyes.
3) To‘xtab qolgan kariyes.