Rossiyada maktab, maorif hamada pedagogik fikrlar

Munitsipal darajasi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Tumanlar va shahar tumanlarining mahalliy oʻzini oʻzi boshqarish organlarining taʼlim sohasidagi mahalliy ahamiyatga ega boʻlgan masalalarni hal qilish vakolatlariga quyidagilar kiradi ular:

• 
  shahar taʼlim tashkilotlarida asosiy umumiy taʼlim dasturlari boʻyicha davlat va bepul maktabgacha, boshlangʻich umumiy, asosiy umumiy, oʻrta umumiy taʼlimni taʼminlashni tashkil etish (Federal qonunlarga muvofiq asosiy umumiy taʼlim dasturlarini amalga oshirishni moliyaviy taʼminlash vakolatlari bundan mustasno). davlat taʼlim standartlari);
  
• 
  shahar taʼlim muassasalarida bolalarga qoʻshimcha taʼlim berishni tashkil etish (moliyaviy taʼminoti Rossiya Federatsiyasining taʼsis sub’ektining davlat organlari tomonidan amalga oshiriladigan bolalar uchun qoʻshimcha taʼlim bundan mustasno);
  
• 
  bolalarni nazorat qilish va ularga gʻamxoʻrlik qilish, bolalarni shahar taʼlim muassasalarida saqlash uchun sharoit yaratish;
  
• 
  munitsipal taʼlim tashkilotlarini yaratish, qayta tashkil etish, tugatish (mahalliy davlat hokimiyati organlari tomonidan oliy taʼlimning munitsipal taʼlim tashkilotlarini tashkil etish bundan mustasno), munitsipal taʼlim tashkilotlari taʼsischilarining funksiyalari va vakolatlarini amalga oshirish;
  
• 
  shahar taʼlim tashkilotlarining bino va inshootlarini saqlashni, ularga tutash hududlarni tartibga solishni taʼminlash;
  
• 
  maktabgacha taʼlim, boshlangʻich umumiy, asosiy umumiy va oʻrta umumiy taʼlimning taʼlim dasturlari boʻyicha taʼlim olishi kerak boʻlgan bolalarni roʻyxatga olish, shahar taʼlim tashkilotlarini munitsipal tuman, shahar tumanining muayyan hududlariga biriktirish;
  
• 
  qonun hujjatlariga muvofiq taʼlim sohasidagi boshqa vakolatlarni amalga oshirish.
  

Taʼlim faoliyati taʼlim tashkilotlari, shuningdek, ayrim boshqa tashkilotlar va yakka tartibdagi tadbirkorlar tomonidan amalga oshiriladi.
Taʼlim sohasida davlat nazorati va nazorati[tahrir | manbasini tahrirlash]
Taʼlim sohasidagi davlat nazorati (nazorati) taʼlim sifati boʻyicha federal davlat nazorati va taʼlim sohasidagi federal davlat nazorati, Rosobrnadzor va Rossiya Federatsiyasining taʼsis sub’ektlarining ijro etuvchi hokimiyat organlari tomonidan berilgan vakolatlarni amalga oshiradigan taʼlim sohasidagi federal davlat nazoratini oʻz ichiga oladi. Rossiya Federatsiyasi taʼlim sohasidagi davlat nazorati. Ikkinchisi esa alohida mustaqil nazorat xizmatlarini ham, hududiy taʼlim vazirliklarini ham oʻz ichiga olishi mumkin^[20].
Mudofaa, mudofaa buyurtmalari uchun mahsulotlar ishlab chiqarish, ichki ishlar, xavfsizlik, atom energetikasi, transport va aloqa, oliy taʼlim muassasalari va oʻrta maxsus kasb-hunar taʼlimi taʼlim dasturlarini amalga oshiruvchi kasb-hunar taʼlimi tashkilotlari ustidan davlat nazorati va nazorati, texnologik ishlab chiqarish, Rosobrnadzor tomonidan amalga oshiriladi. Boshqa tashkilotlar uchun nazorat hududiy taʼlim organlari tomonidan amalga oshiriladi^[20].
Taʼlim sifatini federal davlat nazorati — taʼlim faoliyati va talabalarni taʼlim tashkilotlarida akkreditatsiya qilingan taʼlim dasturlari boʻyicha oʻqitishning federal davlat taʼlim standartlariga muvofiqligini baholash. Taʼlim sifatini nazorat qilish jarayonida bilimlarni nazorat qilish amalga oshiriladi. Barcha dasturlar akkreditatsiyadan oʻtmaganligi sababli, masalan, qoʻshimcha umumiy taʼlim dasturlari yoki maktabgacha taʼlimning asosiy umumiy taʼlim dasturlarini amalga oshirish bilan bogʻliq holda taʼlim sifatini nazorat qilish amalga oshirilmaydi^[20].
Taʼlim sohasidagi federal davlat nazorati — taʼlim tashkilotining davlat akkreditatsiyasidan qatʼi nazar, ushbu organlar va tashkilotlarni tekshirishni tashkil etish va oʻtkazish orqali taʼlim toʻgʻrisidagi qonun hujjatlari talablari buzilishining oldini olish^[20] aniqlash va oldini olish boʻyicha ishlar.
Taʼlim faoliyatini litsenziyalash tartibida amalga oshiriladigan taʼlim tashkilotlariga nisbatan taʼlim sohasidagi litsenziyalash nazoratini davlat nazoratidan (nazoratidan) ajratib koʻrsatish kerak^[20].
Taʼlim faoliyatini litsenziyalash va taʼlim faoliyati bilan shugʻullanuvchi tashkilotlarni akkreditatsiya qilish[tahrir | manbasini tahrirlash]
Taʼlim faoliyati litsenziyalangan faoliyatni nazarda tutadi^[21]. „Faoliyatning ayrim turlarini litsenziyalash toʻgʻrisida“gi Qonunda taʼlim faoliyatini litsenziyalash koʻrsatilgan qonun hujjatlariga muvofiq, taʼlim toʻgʻrisidagi qonun hujjatlari talablarini hisobga olgan holda amalga oshirilishi belgilab qoʻyilgan. Bu talablar birinchi boʻlib 3266-1-sonli „Taʼlim toʻgʻrisida“gi Qonunning 33.1-moddasi bilan tasdiqlangan. Taʼlim faoliyatini litsenziyalash xususiyatlari toʻgʻrisidagi norma „Taʼlim toʻgʻrisida“ gi yangi qonunda ham mavjud (2012-yil 29-dekabrdagi 273-FZ-son, 91-modda). Biroq, bu xususiyatlar 1992-yilgi qonunga qaraganda ancha kam oʻrnatilgan. Bu qonunchilik nuqtai nazaridan litsenziyalash faoliyatning ayrim turlarini litsenziyalash toʻgʻrisidagi qonun hujjatlariga koʻproq muvofiq ravishda amalga oshirilishi lozimligini bildiradi^[22]. Unga muvofiq, taʼlim faoliyatini litsenziyalash toʻgʻrisidagi nizom Rossiya Federatsiyasi hukumati tomonidan tasdiqlanadi. Shunday qilib, tashkilot litsenziyalash tartibidan soʻng va faqat litsenziyada koʻrsatilgan dasturlar uchun taʼlim faoliyatini amalga oshirish huquqiga ega.
Taʼlim faoliyati bilan shugʻullanadigan tashkilotning belgilangan tartibda taʼlim darajasi va (yoki) joriy taʼlim dasturlari boʻyicha malakasi toʻgʻrisidagi davlat hujjatlarini berish huquqi ushbu tashkilot uchun tegishli taʼlim dasturini akkreditatsiyadan oʻtgandan va berilgandan keyin paydo boʻladi. davlat akkreditatsiyasi toʻgʻrisidagi guvohnoma^[22].
Rossiyada taʼlim faoliyatini litsenziyalash va akkreditatsiya qilish tartibi 1992-yilda taʼlim toʻgʻrisidagi qonun bilan kiritilgan. Oʻsha vaqtdan boshlab taʼlim tashkilotlari faoliyatini davlat tomonidan tartibga solish va baholash mexanizmi taʼlim muassasalarini litsenziyalash va davlat akkreditatsiyasining izchil tartiblarini oʻz ichiga oladi^[22].
Taʼlim sohasida davlat va jamoat hamkorligi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Ilmiy-pedagogik xodimlar va ish beruvchilar vakillarining federal davlat taʼlim standartlarini, namunali taʼlim dasturlari va oʻquv rejalarini ishlab chiqishda, taʼlim faoliyati bilan shugʻullanuvchi tashkilotlarning harakatlarini muvofiqlashtirishda, taʼlim sifati va mazmunini taʼminlashda ishtirok etishi uchun taʼlim tizimi, oʻquv-uslubiy birlashmalar (OTM) tuzilishi mumkin. Oʻquv-uslubiy birlashmalarning ixtiyoriylik asosidagi tarkibiga oliy taʼlim muassasalari va taʼlim tizimida faoliyat yurituvchi boshqa tashkilotlarning ilmiy-pedagogik va boshqa xodimlari, ish beruvchilarning vakillari kiradi^[23].
Rossiyadagi taʼlim muassasalari[tahrir | manbasini tahrirlash]

Novosibirsk davlat universiteti
Amalga oshirish oʻz faoliyatining asosiy maqsadi boʻlgan taʼlim dasturlariga muvofiq taʼlim tashkilotlari turlarga boʻlinadi (qarang. quyidagi jadval)^[24]. Taʼlim tashkilotlari, shuningdek, amalga oshirish ular faoliyatining asosiy maqsadi boʻlmagan taʼlim dasturlari boʻyicha taʼlim faoliyatini amalga oshirish huquqiga ega.