S. B. Azimova

  
5.3. OSHQOZON OSTI BEZI PATOFISIOLOGIYASI 
Oshqozon osti bezining tashqi sekretsiyasini buzish 
Oshqozon osti bezi sekretsiyasining hajmi kuniga 1500 ml ni tashkil 
qiladi. U ingichka ichakka chiqariladi va oqsillarni, yog'larni va uglevodlarni 
gidrolizlaydigan fermentlarni o'z ichiga oladi. Sekretsiya gormonlar tomonidan 
tartibga solinadi - xoletsistokinin (fermentlar sekretsiyasini rag'batlantiradi) va 
sekretin (bikarbonatlar sekretsiyasini rag'batlantiradi). Oshqozon osti bezi 
sekretsiyasi vagus asab orqali tartibga solinadi. 
Oshqozon osti bezining tashqi sekretsiyasini buzilishining asosiy 
sabablari:  
1) achloridrid bilan sekretin etishmasligi; 
2) oshqozon osti bezi funktsiyasining neyrogen inhibatsiyasi (vagotomiya, 
atropin bilan zaharlanish bilan); 

---

91 
3) allergik reaktsiyalarning rivojlanishi; 
4) turli xil kimyoviy moddalarga ta'sir qilish (fosfor, qo'rg'oshin, simob, 
kobalt bilan zaharlanish); 
5) qorin bo'shlig'idagi shikastlanishlar; 
6) toksikoinfektsiya (tif isitmasi, paratifoid isitma); 
7) surunkali infektsiyalar (sil, bezgak); 
8) ovqatlanish omillari (ovqatni, hayvonlarning yog'larini haddan tashqari 
iste'mol qilish va boshqalar); 
9) oshqozon osti bezining o'sma jarayoni bilan yo'q qilinishi; 
10) ichak tutilishi va o'sma tomonidan siqilishi ; 
11) duodenit - har qanday etiologiyaning o'n ikki barmoqli ichakidagi 
yallig'lanish 
jarayonlari 
(yuqumli, 
parazitar 
va 
boshqalar), 
sekretin 
shakllanishining pasayishiga olib keladigan, so'ngra oshqozon osti bezi 
hiposekresiyasi; 
12) alkogolga ta'sir qilish, oshqozon osti bezi sekretsiyasining ortiqcha 
sekretsiyasi bilan sekretin ishlab chiqarishni rag'batlantirishga olib keladigan 
xlorid kislotasi chiqarilishini kuchaytirish; 13) o'tkir va surunkali pankreatit.