S d a d a y e V p a r a z I t o L o g I y a

1 2 -r a s m . .V liksosporidiva:
organlariga o'tganida ta’sirlanib, iplar kapsuia ichidan tashqariga otilib chiqadi va 
xo'jayin to'qitnasiga sanchiladi. Shu y o i bilan sporaiar organlar devoriga qattiq 
o ‘rnashib oladi va keyingi taraqqiyotini davom ettiradi. Bundan tashqari, spora ichi­
da amyobasiinon embrion, yadrolar va boshqa organellalar joylashgan.
Baliq ichiga kirgan sporalaming po'sti shiralar ta’sirida yoriladi va uning ichidan 
chiqqan amyobasimon embrion m a’lum to'qim a yoki organga o'rnashib, ko'p 
yadroli, yirik vegetativ shaklga aylanadi.
Keyinchalik ulardan sporaiar yeti ladi va tashqariga - suvga chiqadi. Boshqa 
baliqlar ham bu sporalarni yutib zararlanadi.
iVIIKROSPORIDIYALAR ) M iCROSPORlDIA) tipining vakillari juda m ay­
da bo'lishi va sporalarining tuzilishi bilan miksosporidiyalar lipidan farq qiladi. 
Mikrosporidiyalar tipiga 800 dan ortiq tur kiradi. Bu tipga 2 ta sinf va 70 dan ortiq 
urug' kiradi. Mikrosporidiyalar sporasi juda kichik, y a’ni 2-10 mkm bo'ladi va ular 
qattiq po's! bilan qoplangan. Mikrosporidiyalar, asosan har xil hasharotlaming hu- 
jayralarida, ba’zan baliqlaming hujayralarida parazitlik qiladi. Ular sporasining kat­
ta qismini bitta otuvchi kapsuia va qaliri qobiq egallagan. Ikki yadroli amyobasimon 
murtak juda kichik bo'lib, sodda tuzilgan. Spora hayvon hazm organiga tusnganida 
ancha uzun otuvchi tola ajratib chiqaradi va qobiqdan ajralgan amyobasimon tana- 
cha hayvonning to'qima va hujayralariga kirib rivojlanadi, ya’ni ular jinssiz yo'l 
bilan ko'payib, sporaiar hosil qiladi. Ichak bo'shlig'iga tushgan sporaiar tashqariga 
ehiqarib yuboriladi. Mikrosporidiyalarning ayrim vakillari, masalan, Nosema bom- 
byeis tut ipak qurtining turli ichak to'qim aianda parazitlik qilib, ularda xavfli o'lat -
qoradog', qorason (pebrina) kasalligini vujudga keltiradi (13-rasm).
39

---