S19. 142-guruh Abdullayev Qaxramon turkiyaning moliya tizimi
Turkiyaning umumiy budjeti (mlrd. tl)
Download 114.3 Kb. Pdf ko'rish
|
TURKIYANING MOLIYA TIZIMI
- Bu sahifa navigatsiya:
- Daromadlar: 4515 5754 10089 17016 30379 55239 84130
|
Turkiyaning umumiy budjeti (mlrd. tl)
Yillar 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 Xarajatlar: 5313 8165 12596 21006 38051 67193 101265 Joriy 2095 3051 4537 7444 16607 33380 45177 Transport ta’minoti 1276 1840 2996 5053 12539 26465 33663 Qolgan joriy 819 1211 1542 2392 4068 6915 11614 Kapital qo‘yilmalar 1030 1624 2295 3141 5067 8902 13458 Transfer to‘lovlar 2188 3490 5864 10421 16378 14911 42530 Daromadlar: 4515 5754 10089 17016 30379 55239 84130 Umumiy budjet 4411 6630 9894 16734 29939 54576 83360 Soliqdan tushgan daromadlar 3829 5972 9051 14232 25550 45400 89950 Soliqsiz daromadlar 458 574 819 1228 2438 4267 7280 Xususiy daromad va fondlar 124 83 245 1274 1950 4909 6130 Budjet to‘ldirmalari 104 124 195 282 440 663 770 Daromad va xarajatlar balansi 798 1412 2607 3990 7673 11955 17135 Kechiktirilgan to‘lovlar va avanslar 116 197 32 81 639 400 0 Mavjud balans (defitsit) 915 1609 2575 4071 8312 12355 17135 Manba: http://www.tcmb.tr/ – Turkiya Respublikasi Markaziy banki sayti, Statistika bo‘limi. Oxirgi bir necha yillar mobaynidagi Turkiya davlat budjetidan asosiy xarajatlar qismi va budjet tushumlari manbai bo‘yicha joriy foydalanishini ko‘rib chiqsak. Ko‘rinib turibdiki, uning defitsiti hatto rejalashtirilganidan ham yuqori bo‘lib, ushbu holat davlat xarajatlarini ko‘zda tutilganidan oshib ketganligini anglatadi. Demak hukumat zarur iqtisodiy muammolarni xal etish paytida hech qanday budjet cheklovlariga e’tibor qaratmagan. Yuqorida keltirib o‘tilgan ma’lumotlardan ko‘rinib turibdiki, budjet xarajatlarining katta qismi davlat boshqaruv organlari va boshqa davlat xizmatchilarini moliyaviy ta’minlash uchun rejalashtirilgan va sarf etilgan (1995 yili – 24%, 2000 yili -39,4%). Budjet xarajatlarining keyingi muhim qismi transfert to‘lovlar bo‘lib, ularning ulushi 1995 yilgi 41,2 %dan 2000 yilda 37,1%gacha pasaygan. Ushbu holat hukumat organlarini ijtimoiy ehtiyojlarga qilinayotgan xarajatlarni bir muncha qisqartirishga bo‘lgan intilishi haqida guvohlik beradi. Shunga qaramay shunday xarajatlar darajasi yuqori bo‘lib, 2002 yilda budjet xarajatlarini 42 foizgacha chiqarish rejalashtirilgan edi. Bir vaqtning o‘zida davlat kapital qo‘yilmalarining solishtirma og‘irligini 19,4 foizdan 13,2 foizgacha pasaytirish kuzatiladi. Daromaddan xarajatlar miqdorining ustunligi taxlil etilayotgan barcha yillarda kuzatilib, budjet daromad qismining 20,3 – 27,4 foizigacha yetgan. Shunday xulosalarni davlat va xususiy sektordagi kapital qo‘yilmalar dinamikasining taxlili ham tasdiqlaydi (2-jadval). 2-jadval. Download 114.3 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|