Умумхалқ сайловлари деганда нимани тушунасиз?
Ж: Umumxalq saylovlari yo‘li bilan davlat hokimiyati organlarini shakllantirish demokratik huquqiy davlatning muhim alomatlaridan biri hisoblanadi. Har bir fuqaro o‘z ovozini berish asnosida hokimiyatga da’vogarlik qilayotgan turli kishilarga, siyosiy partiyalarga o‘zining munosabatini bildiradi. U saylab qo‘yiladigan organlarni shakllantirishda ishtirok etishga, ya’ni ularning tarkibiga saylash va saylanishga haqlidir.
Saylov» atamasi ovoz berish yo‘li bilan saylab qo‘yiladigan hokimiyat organlarini shakllantirishni anglatadi. Shunday ekan, eng munosibini saylash imkoniyati tug‘ilishi uchun bir necha nomzodlar bo‘lishi kerak. Bunday saylov muqobil saylov deb ataladi. Muqobil bo‘lmaganda saylovchilarda taklif etilgan nomzodni saylashni rad etish imkoniyati bo‘lishi lozim
Кимлар сайловларда иштирок эта олмайдилар?
Ж: O‘zbekiston Respublikasining fuqarolari davlat hokimiyati vakillik organlariga saylash va saylanish huquqiga egadirlar. Har bir saylovchi bir ovozga ega. Ovoz berish huquqi, o‘z xohish-irodasini bildirish tengligi va erkinligi qonun bilan kafolatlanadi.
O‘zbekiston Respublikasining o‘n sakkiz yoshga to‘lgan fuqarolari saylash huquqiga egadirlar.
Sud tomonidan muomalaga layoqatsiz deb topilgan fuqarolar, shuningdek sud hukmi bilan ozodlikdan mahrum etish joylarida saqlanayotgan shaxslar saylanishi mumkin emas va saylovda qatnashmaydilar. (O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi, 117-modda)
Ўзбекистон Республикасининг сайлов тизимининг қайси моделидан фойдаланилади?
Ж: Saylov tizimi – davlat hokimiyati vakillik organlariga va mamlakat Prezidentini saylash tartibidir.
Xalqaro amaliyotda saylov tizimining turli modellari mavjud, bular: majoritar va proporsional.
O‘zbekiston Respublikasining saylov tizimini tanlashda mamlakatda shakllangan an’analar va siyosiy tizim rivoji darajasi inobatga olingan. Aksariyat huquqshunos olimlar va siyosatshunoslar mamlakatimizda majoritar tizimdan foydalanish ko‘proq maqsadga muvofiqdir, negaki u qo‘llashda ancha oddiy va barqaror siyosiy tartibot sharoitida, ayniqsa, samaralidir, degan xulosaga kelishdi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
