Salomatligi xizmati

Ikkinchi qoida. 
- Odamlar orasida ijtimoiy masofa 2 metr bo’lishi shart. Bu tadbir Covid-19 
profilaktikasida muҳim axamiyat kasb etadi. 
- Iflos qo’llar bilan 
ko’z, burun, og‘izga tegish mumkin emas. 
KoronavirusCovid-19 ushbu yo’llar orqali yuqishi mumkin. 
- Fuqarolar uydan tashqariga chiqayotganda ҳimoya niqoblarini taqishi muҳim 
profilaktik chora-tadbirlarga kiradi. 
- Fuqarolarda yo’tal, aksirish, balg‘am chiqarish kuzatilsa, gigienik salfetkalar 
bilan og‘iz, burunni yopib, so’ng ishlatilgan salfetkalarni dezinfekstiya moddalari 
bo’lgan chelaklarga tashlash muҳim profilaktik chora ҳisoblanadi. 
- Covid-19 infekstiyasi qayd etilgan ҳududlarda karantin e’lon qilingan taqdirda, 
ko’chaga va ommaviy odamlar yig‘iladigan joylarga borish taqiqlanadi. 
- Tibbiyot niqoblari O’RVI kasalliklarningoldini olishda qo’llaniladi va muҳim 
profilaktik aҳamiyatga ega. Tibbiyot niqoblari nafas yo’llarini viruslardan ҳimoya 
qiladi. 
- Tibbiyot niqoblarini tashqariga chiqqanda va odamlar yig‘iladigan joylarda 
taqishlari shart bu muҳim profilaktik chora xisoblanadi. 
- Boshqa etiologiyali O’RVI oldini olishdaҳam gigienik niqoblarini taqish 
maqsadga muvofiqdir. 
- Shaҳar transportlaridan foydalangan fuqarolar albatta tibbiyot gigienik niqobda 
bo’lishlari shart.

---

68 
COVID-19 INFEKSIYaSIDA EPIDEMIYaGA QARShI KURAShNI 
TAShKIL QILISh 
Covid-19 infekstiyasiga qarshi kurash va ushbu xastalikning keng tarqalib 
ketishining oldini olish muҳim ijtimoiy-iqtisodiy aҳamiyatga ega bo’lib, Respublika 
Sog‘liqni Saqlash tashkilotining muҳim masalalariga kiradi. Ushbu kasallik keng 
tarqalishining oldini olish nafaqat Sog‘liqni Saqlash tashkiloti, balki ҳukumat 
miqyosida olib borilishi maqsadga muvofiqdir. 
Sog‘liqni saqlash tashkilotiga bo’ysunadigan barcha tarmoqlar epidemiyaga 
qarshi kurashda ishtirok etishlari shart (QVP, oilaviy poliklinikalar, bolalar 
shifoxonalari, tez yordam markazlari, ko’p tarmoqli shifoxonalar, kardiologiya, 
endokrinologiya, dermatologiya, nevrologiya, gematologiya, ko’z kasalliklar 
shifoxonalari, xususiy klinikalar, diagnostik markazlar, sanitariya-epidemiologiya 
osoyishtaligi markazlari, dam olish siҳatgoҳlari, tez yordam markazlari va ҳ.k.). 
Ushbu tashkilotlarda xizmat qilayotgan shifokorlar mutaxassisliklaridan qat’iy 
nazar koronavirus Covid-19 xastaligining tashxisi, klinikasi, profilaktikasi borasida 
kerakli ma’lumotga ega bo’lishlari kerak. 
Covid-19 xastaligining Respublika miqyosida keng tarqalib ketishining oldini 
olishda ichki ishlar vazirligi, favqulotda vaziyat vazirligi, temir yo’l, ҳavo yo’llari 
transport agentliklari,vazirliklar, Davlat xavfsizligi tashkilotlari, O’rta va Oliy ta’lim 
vazirligi, 
maktabgacha 
ta’lim vazirligi, banklar, nodavlat tashkilotlar, 
maҳallaqo’mitalari ҳamda O’zbekiston fuqarolari volonterlari ishtirok etishi lozim. 
Respublika miqyosida quyidagi tadbirlar o’tkazilishi lozim: 
1. O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Maҳkamasi qoshida koronavirus Covid-19 
epidemiyasining oldini olish va profilaktik chora-tadbirlar olib borishni 
tashkillashtirish uchun davlat komissiyasi tuzilishi shart. 
Sanitariya-epidemiologiya davlat komissiyasi tomonidan quyidagi tadbirlar 
o’tkazilishi maqsadga muvofiqdir: 
1. Chet elda bo’lgan va qaytib kelayotgan barcha O’zbekiston fuqarolarini 14 
kunga aloҳidalash. Ushbu fuqarolarni koronavirus Covid-19 ga tekshirish va ularda 
kundalik isitma o’lchashni tashkil qilish. 

---

69 
2. O’zbekiston Respublikasi fuqarolarini epidemiya kuzatilgan davrda chet elga 
chiqish vaqtincha to’xtatilishi lozim. 
3. Bolalar bog‘chalari, yaslilar, maktablar, institutlar, universitetlar, kollejlarning 
epidemiya tugaguncha faoliyati to’xtatiladi (ushbu tashkilotlarga karantin e’lon 
qilinadi). 
4. Teatrlar, stadionlar, restoranlar, choyxonalar, oshxonalar katta va kichik buyum 
do’konlari, meҳmonxonalar, mashinalarga texnik yordam ko’rsatish shaxobchalari 
faoliyati epidemik vaziyat barqaror topguncha to’xtatiladi. 
5. Avia va temir yo’l odamlarga xizmat turlari shaҳar transportlari, taksi 
xizmatlari, metro faoliyati epidemik ҳolat barqaror topguncha to’xtatiladi. 
6. O’zbekiston fuqarolari zaruriy vaziyat vujudga kelmaganda o’z uylaridan 
chiqmaslik joriy qilinadi va uyda epidemiyaga qarshi chora-tadbirlar o’tkaziladi 
(aҳoli karantinga olinadi). 
7. Epidemiyaga qarshi kurash, sanitariya-epidemiya chora-tadbirlarini o’tkazish 
O’zbekiston va ҳududiy televideniya, radio, gazeta va jurnallar orqali targ‘ibot 
o’tkazishni tashkillashtirish maqsadga muvofiq. 
8. Respublikaning barcha ҳududlarida: aҳoli ko’p yig‘iladigan joylar, ko’chalar, 
davlat tashkilotlari, ko’p qavatli uylar pod’ezdlarida dezinfekstiya qilishni 
tashkillashtirish lozim. 
9. Shaxsiy mashinalar, skuterlar, velosiped bilan ko’chaga chiqish taqiqlanadi 
(faqat maxsus ruxsati bo’lgan avtmashinalar yurishiga ruxsat beriladi). 
10. Aҳoliga davlat tashkilotlarida ishlagan xodimlarga ҳimoya niqoblari 
(maskalar) tutishi shart, oraliq masofa saqlanishi, qo’lni tez-tez sovunlab yuvish 
tavsiya qilinadi. 
Epidemiyaga qarshi chora-tadbirlar samarali o’tkazilsa, koronavirus Covid-19 
infekstiyasi keng tarqalishining oldi olinadi va o’lim darajasi keskin kamayadi. 
Shuni ta’kidlash lozimki, koronavirus xastaligi qayd etilgan ҳolda bemorlar 
Covid-19 shifoxonalariga yotqiziladi va davolanadi. 
Koronavirus Covid-19 infekstiyasining epidemiyasi kuzatilganda 3 xil 
shifoxonalar tashkil qilinishi maqsadga muvofiqdir. 

---

70 
1. Koronavirus Covid-19 infekstiyasi tasdiqlangan ҳolda bemorlar Covid-19 
klinikasiga yotqiziladi va davolanadi. 
2. Koronavirus Covid-19 kasallar bilan muloqotda bo’lganlar aloҳidalanadi 
(izolyastiya) va 14 kun mobaynida karantinga olinadi. Ushbu maqsadda ҳududlarda 
karantin shifoxonalari tashkil qilinadi. 
3. Koronavirus Covid-19 infekstiyasi chiqqan davlatlardan kelgan O’zbekiston 
fuqarolarini 14 kun mobaynida aloҳidalanadi. Ushbu maqsad uchun karantin 
shifoxonalari tashkil qilinadi. 
Bemorlar va karantinda bo’lgan fuqarolar 2 marta PSR uslubi bilan tekshiriladi. 
14 kun o’tgandan so’ng, virus qonda va nafas yo’llarida PSR-uslubi bilan 
aniqlanmasa ushbu fuqarolarga uyga javob beriladi. 
Aҳoli o’rtasida koronavirus infekstiyasi aniqlangan ҳolda muloqotda 
bo’lganlar o’z vaqtida aniqlanishi muҳim aҳamiyat kasb etadi. 
Muloqotda bo’lganlar 2 xil guruҳga bo’linadi: 
1. Koronavirus Covid-19 bilan kasallangan bemorlar bilan muloqotda bo’lganlar 
(birinchi guruҳ) 
2. Birlamchimuloqotda bo’lganlar bilan aloqada bo’lganlar (ikkinchi guruҳ). 
Kontaktda (muloqotda) bo’lganlarni aniqlashda bemorni ko’rgan shifokor va 
epidemiologlar tomonidan aniqlik kiritiladi.
Ikkinchi guruҳda muloqotda bo’lganlar uchun epidemiologlar tomonidan 
surishtiruv olib boriladi. Muloqotda bo’lganlarni o’z vaqtida aniqlashda, ularning 
manzilini aniqlash, qaerlarda muloqotda bo’lganligi, kim bilan uchrashganligi, 
adreslar, manzillar, borgan joylarda kimlar bilan uchrashganligini aniqlashda 
surishtirish ishlariga ichki ishlar xodimlarini ҳam jalb qilish zarur bo’ladi.
Koronavirus Covid-19 bilan kasallangan bemorlar 5 nafardan to 300-400 
nafargacha sog‘lom odamlarga kasallikni yuqtirishi mumkin. Muloqotda 
bo’lganlarni aniqlash va aloҳidalash koronavirus Covid-19 infekstiyasining keng 
tarqalib ketishining oldini olishda muҳim aҳamiyat kasb etadi. 

---

71