BUYRUQ KO’CHIRMA GAPNI O’ZLASHTIRISH
1. Agar buyruq ko’chirma gap bo’lishli bo’lsa uni o’zlashtirma gapga aylantirganimizda asosiy
fe’lga “to” yuklamasi qo’shiladi: He told: “Open the door, please!”. U dedi: “Eshikni och”. He told to
open the door. U eshikni ochishligimni aytdi. He ordered: “Please, Bbring my book!”. U buyurdi:
“Iltimos, Kitobimni olib keeling!”. He ordered to bring his book. U kitobini olib kelishni buyurdi.
2. Agar buyruq ko’chirma gap inkor bo’lsa o’zlashtirma gapda ergash gapdagi asosiy fe’l oldidan
“not to” qo’shiladi: He told: “Don’t play!”. U dedi: “O’ynama!”. He told not to play. U o’ynamasligimni
aytdi.
97
Non-finite forms of the verb
(Fe’lning shaxsi noma’lum shakllari)
1. Fe’lning shaxsi noma’lum shakllari shaxsni, sonni, va maylni ko’rsatmaydi, shuning uchun
ham ular gapda kesim bo’lib kelaolmaydi. Fe’lning shaxsi noma’lum shakllarining 2 xil xususiyatlari
bor. Sifatdoshda fe’llik va sifatlik xususiyatlari mavjud. Gerund va infinitivda fe’llik va otlik
xususiyatlari mavjud.
Infinitive
1. Infinitive bu “to” yuklamasini oladigan fe’lning birinchi shaklidir. Gapda infinitive quyidagi
vazifalarda keladi: a) Ega vazifasida: To read is useful. O’qish foydalidir.
b) Ot kesim tarkibida: Your duty is to inform us. Sening vazifang bizni xabardor qilish.
c) Fe’l kesim tarkibida keladi: She began to translate the article. U maqolani tarjima qila
boshladi.
d) To’ldiruvchi bo’lib keladi: I asked him to help me. Men undan menga yordam berishini
so’radim.
e) Aniqlovchi bo’lib keladi; He expressed a desire to help me. U menga yordam berish istagini
Do'stlaringiz bilan baham: |
