Samarqand davlat universiteti I. T. Ergashev, B. M. Eshonkulov,D. S. Normurodov, F. A. Oblokulov

Muxokama uchun savollar. 
1. Kartoshkaning elita urugʻlariga qoʻyiladigan talablarni sanab oʻting? 
2. Uchki meristem anima va u qanday ajratiladi? 
3. Sogʻlom urugʻlik tuganaklar yetishtirishda uchki meristema toʻqimalarini 
oʻstirish ishlari qanday olib boriladi? 

---

135 
XULOSALAR 
Oʻquv qoʻllanma Oliy oʻquv yurtlarining 5411600 – Sabzavotchilik, 
polizchilik va kartoshkachilik ta‘lim yoʻnalishi talabalari uchun tayyorlangan 
boʻlib, amaliyot xodimlari ham kerakli ma‘lumotlardan foydalanishlari mumkin. 
―Kartoshka seleksiyasi va urugchiligi‖ oʻquv qoʻllanmasi kartoshka 
seleksiyasi, urugʻchiligining mohiyati, hozirgi taraqqiyoti bilan tanishish, yangi 
mahsuldor, yuqori hosil beruvchi navlarni yaratish usullari va urugʻ hosildorligini 
oshirish yoʻllarini oʻzlashtirish uchun talabalar va soxa mutaxassislariga yoʻnalish 
beradi. 
O‗zbekistonda kartoshkani qayta ishlashni rivojlantirish dolzarb vazifalardan biri 
bo‗lib hisoblanadi. Bu esa tomorqa egalari hamda qishloq mulkdorlaridan hosildorlikni 
oshirishga jiddiy e‘tibor qaratishni talab qiladi. Kartoshka ko‗p yetishtirilsa 
qaytaishlashga yo‗l ochiladi. Natijada sanoat korxonalari barpo etilib, xalq ehtiyojidan 
kelib chiqib, turli mahsulotlar tayyorlashga o‗tiladi. 
O‗zbekiston Respublikasi Prezidentining 2020 yil 6 maydagi ―Respublikada 
kartoshka yetishtirishni kengaytirish va urug‗chiligini yanada rivojlantirish chora-
tadbirlari to‗g‗risida―giPQ-4704-son qarori aynan mana shunday muammolarni bartaraf 
etishga qaratilgani bilan nihoyatda ahamiyatlidir. 
Mazkur qaror ijrosi ta‘minlanishi natijasida mahalliy seleksiya manbalari asosida 
urug‗chilik yo‗lga qo‗yiladi. Ishlab chiqarish xajmini oshirish hisobiga 
kartoshkaurug‗liklariimportio‗rnini eksport egallaydi. Urug‗lik va iste‘mol
kartoshkasi yetishtirish uni saralash, saqlash, qayta ishlashda yangi zamonaviy texnika 
va texnologiyalardan foydalanishga o‗tiladi. Ilm-fan yutuqlariga asoslanib, ekin 
maydonining kamida 50 foizida super elita va elita urug‗lik kartoshka yetishtirilishi 
ko‗zda tutilgan. Olimlar zimmasidagi vazifa sharoitimizga mos, kasallik va 
zararkunandalarga chidamli navlarni yaratishga alohida e‘tibor qaratishdir. 
Qishloq xo‗jaligi oliygohlarida sabzavotchilik, polizchilikvakartoshkachilik 
yo‗nalishlaribo‗yicha 
kadrlar 
tayyorlashga 
doir 
o‗quv 
rejasida 
―Kartoshkaseleksiyasivaurug‗chiligi‖ fanini o‗rganish rejalashtirilgan. 

---

136 
Amaliy mashg‗ulotlarida talabalar kartoshka ekinining biologik 
xususiyatlari, ularni yetishtirish texnologiyasining ba‘zi elementlari, seleksiya 
usullari, yaxshi navlarning urug‗larini nav va ekish sifatlari, virussiz asosidagi 
urug‗chilik, urug‗chilikning jadallashgan usullari, urug‗lik maydonlarda 
aprobatsiya o‗tkazish tartibi bilan tanishadilar. Bu mashg‗ulotlar bo‗lg‗usi 
mutaxassislariganazariy bilimlarini mustahkamlashga va ularni amalda qo‗llashga 
yordam beradi. 
―Kartoshka seleksiyasi va urugchiligi‖ oʻquv qoʻllanmasi qishloq xoʻjaligi 
ishlab chiqarishning ilmiy tarmogʻi sifatida oʻzlashtirish orqali kartoshka belgilari 
va tavsifini oʻrganish, kartoshka gullarni changlanish biologiyasi va chatishtirish 
texnikasini oʻrganish, seleksiya jarayonini tashkil etish, seleksiyausullari, 
oʻsimliklarni tanlash uslubi, Davlat nav sinovi, urugʻchilik aprobasiyasi hamda 
O‘zbekistonRespublikasidaekishuchuntavsiyaetilgankartoshkanavlarihaqidabilimv
ako‘nikmalarhosilqilishimkonini beradi. 
Ushbu oʻquv qoʻllanmada Oʻzbekistonda kartoshkadan yuqori va sifatli 
hosil olishda seleksiya va urugʻchilik ishlarining toʻgʻri yoʻlga qoʻyilganligi 
muhim ahamiyat kasb etishini asoslab berilgan. Bu ishlarning samarali tashkil 
etilishi esa shu soha mutaxassislarining malakasi bilan belgilanishi qoʻlanmada oʻz 
aksini topgan. 

---

137