Samarqand davlat universiteti intellektual tizimlar va axborot texnologiyalari fakulteti

SAMARQAND DAVLAT UNIVERSITETI
INTELLEKTUAL TIZIMLAR VA AXBOROT TEXNOLOGIYALARI FAKULTETI
407-GURUH TALABASI FAYZULLAYEV ABDUSATTORNING
BIG DATA VA MA’LUMOTLAR TAHLILI FANIDAN


MUSTAQIL ISHI


Mavzu: Ma’lumotlarni ajratib olish
Qabul qildi: Xotamov O.
SAMARQAND 2022
Reja:


1. Axborotni izlash (qidirish) tushunchasi
2.Axborotni qidirish masalalari
3.Qidiruv usullarining tipologiyasi
4.Gipermatnli havolalar yordamida to'g'ridan-to'g'ri qidirish
5.Qidiruv mexanizmlaridan foydalanish
6.Maxsus vositalar yordamida qidirish
7.Yangi manbalar tahlili
8.Geografik qidiruv hududlarini aniqlash
9.Tezaurusni tuzish
10.Zipf qonunlaridan foydalanish
11.Kalit so'zlarni ro'yxati
12.Matndan to'xtatish so'zlarini olib tashlash.
13.Qidiruv mexanizmini tanlash
14.Qidiruv tizimlariga so'rovlarni tuzish va bajarish
15.Talabni shakllantirish
16.Resurslarni tahlil qilish va ma'lumot to'plash
17.Qidiruv muammolari
18.Samaradorlikni baholash
19.Aniqlik (precision)
20.Axborotni ajratib olish
21.Axborotlarni ajratib olishning maxsus masalalari
22.Ma'lumotlar sintezi
23.Ma'lumotlardan foydalanish
24.Ma’lumotlarni ajratib olish. Pandas kutubxonasi
25.Pandas GroupBy
26.pandaslarni pd sifatida import qilish


1. Axborotni izlash (qidirish) tushunchasi
Axborotni izlash tushunchasi axborotni qidirish jarayoni bo’lib, axborotga bo’lgan ehtiyojni qondirish uchun strukturalashmagan hujjatlardan zarur ma’lumotlarni izlash haqidagi fan sifatida rivojlanib kelmoqda.
Axborot izlash – bu ma’lum bir hujjatlar (matnli) to’plamidan oldindan belgilangan shartli mavzu (so’rov) yoki zarur (axborotga bo’lgan ehtiyojni qondirishga tegishli) ma’lumotlarni, faktlarni, xabarlarni izlash – aniqlash jarayoni.
Qidiruv jarayoni ma’lumotlarni to’plash, ularga ishlov berish va taqdim etishga qaratilgan operatsiyalar ketma-ketligini o’z ichiga oladi.
Umumiy holda axborotni qidirish to’rtta etap (bosqich)dan tashkil topgan:

1. 
   axborotga bo’lgan ehtiyojni aniqlash va axborot so’rovini shakllantrish;
   
2. 
   mumkin bo’lgan axborotlar massivining egasini (manbasini) aniqlash;
   
3. 
   aniqlangan axborot massividan ma’lumotlarni ajratib olish;
   
4. 
   olingan axborot bilan tanishish va qidiruv natijasini baholash.
   

Izlash (qidiruv) shakllari
To’liq matnli qidiruv
Meta ma’lumotlar (metadata) bo’yicha qidirish
Tasvirlarni qidirish
Qidiruv usullari
Manzilli (Adresli) qidiruv
Semantik qidirish
Hujjatli qidiruv
Faktografik qidiruv