Samarqand davlat universiteti kadrlarni innovatsion boshqarish

Sanoat korxonalari. Bir tomondan, korxona rahbarlari hech narsa bermasdan eng yaxshi korxona xodimlarini jalb qila oladilar biznes-inkubatorlarda raqobatchilarni ko'rishi mumkin. Sanoat korxonalarning inkubatorlar g'oyasiga salbiy munosabati, shuningdek,yirik loyihalarni amalga oshirish uchun etarli imkoniyatlarga ega bo'lmagan kichik biznesning imkoniyatlariga ishonmaslikdan kelib chiqishi mumkin. Bu kuchli jamoalar tomonidan katta, ammo tor vazifalarni amalga oshirishga yo'naltirilgan qanchalar yangi tovarlar, texnologiyalar va xizmatlar ishlab chiqilgan? Bitta kashfiyotchining aql-idroki ba'zan butun sanoatning aql-idrokidan ustun turadi. Sekinlik deyarli barcha yirik sanoat tarmoqlariga tegishli.
12.4. Biznes-inkubatorlar faoliyatlarining tahlili
AQShda bir qator biznes-inkubatorlar bo'yicha tadqiqotlar o'tkazildi. Ularning mavzulari asosan quyidagi masalalarni o'rganishga qaratilgan:
• firma-mijozlar va biznes-inkubator bitiruvchilarilar tomonidan yaratilgan ish o'rinlari soni ;
• yangi mahsulotlarni yaratishga qaratilgan innovatsion faoliyat;
• yangi tashkil etilgan kichik firmalar soni;
• inkubator firmasining muvaffaqiyat darajasi;
• mahalliy iqtisodiyotga ta'siri.
Ushbu parametrlarni baholashda biznes-inkubatorlar ham xususiy, ham jamoat tashkilotlari tomonidan yaratilganligi va maqsadlarni ko'zlaganligi sababli ma'lum bir qiyinchiliklarga duch keldi.
ishsizlarni kasbiy tayyorlash dasturlarini amalga oshirish va yangi ish o'rinlarini yaratish;
universitet tadqiqotlari va ishlanmalari, texnologiyalar, ixtirolar natijalarini tijoratlashtirish, talabalar va mutaxassislarni ish bilan ta'minlash;
ma'lum aniq sohada (dasturiy ta'minot, biotexnologiya va boshqalar) firmalarga yordam berish.
Inkubatorlar ish o'rinlarini yaratish, firmalarning muvaffaqiyati, mahsulot va xizmatlar savdosining ko'payishi, shuningdek, ma'lum bir hududda inkubatorni tark etgan firmalarning qolib ishlab ketishi bo'yicha iqtisodiyotga ta'siri nuqtai nazaridan baholandi. Shunday qilib, 1980-yillarda yaratilgan inkubatorlar bo'yicha o'tkazilgan tadqiqotlardan biri shuni ko'rsatdiki:
firmalarning omon qolish darajasi 2:1 ( 1 muvaffaqiyatsiz bo'lganlar uchun ikkita muvaffaqiyatli firma);
Inkubatorlarini tark etgan firmalarning 84 foizi ushbu hududga qolib ishlab ketdi;
1983-1984 yillarda (12 ta inkubator va 56 ta firma) har bir inkubatorda 7 ta
yangi ish o'rinlari to’g’ri kelgan edi.
Boshqacha qilib aytganda, inkubatorlar yangi kichik firmalarga yordam berishda muvaffaqiyat qozonmoqdalar, ammo ularning ish o'rinlarini yaratishga ta'siri, hech bo'lmaganda qisqa muddatda deyarli sezilmaydi. Inkubatorning iqtisodiy faoliyati natijasi ikki turdagi iqtisodiy o'sishdir:
inkubator firmalarining qo'shimcha qiymatga ega faoliyati bilan bevosita bog'liq bo'lgan o'sish;
inkubatordan daromad oladigan odamlarning iqtisodiy faoliyatidan o'sish.
Biznes-inkubator o'z firmalarining savdosi, daromadi, bandligi va investitsiyalari orqali iqtisodiyotga bevosita ta'sir qiladi. Inkubator mavjud bo'lgan etti yil davomida sotuvlarning umumiy hajmi 127 million dollarni tashkil etdi. Xuddi shu davrda firmalardagi 319 xodimga ish haqi to'lovlari 19 million dollarni, kapital qo'yilmalar hajmi esa 29 million dollarni tashkil etdi. To'g'ridan-to'g'ri ta'sir bilvosita ta'sirni keltirib chiqaradi, chunki odamlar ish haqlarini mahalliy korxonalardan tovar va xizmatlarni sotib olishga sarflaydilar. Inkubator tomonidan yaratilgan 319 ish o'rni natijasida mahalliy iqtisodiyotda qo'shimcha 471 ish o'rni yaratildi. Servis-inkubator tomonidan yaratilgan har bir ish o’rin uchun mahalliy iqtisodiyotda 1,29 qo'shimcha ish o'rinlari to’g’ri kelgan edi. Ishlab chiqarish sohasi uchun bu ko'rsatkich 1,57 ga teng edi. Inkubator xizmat ko'rsatadigan firmalarning ish haqiga sarflagan har bir dollari mahalliy iqtisodiyotda 1,29 dollarga teng ish haqi hosil qilgan. Ishlab chiqarish sohasi uchun bu ko'rsatkich 1,43 ga teng. Bundan tashqari, davlat daromadlari yiliga o'rtacha 363 ming dollar soliq tushumiga ko'paygan. Inkubator yangi ishbilarmonlarga muhim xizmatlarni taqdim etadi va hudud, davlatning moliyaviy-iqtisodiy holatiga ijobiy ta'sir ko'rsatadi.
Kichik biznesda bitta yangi ish joyini yaratish uchun inkubatorning xarajatlari yirik avtoulov korxonalariga qaraganda xarajatlardan pastroq bo’lib, 6,6 ming dollarni tashkil etadi (mahalliy iqtisodiyotdagi tegishli ish o'rinlari hisobga olingan holda 4,5 ming), mos ravishda 11ming va 50 mingga nisbatan. Nissan (Tennessi) va Subaru (Indiana) firmalari misol bo’lishi mumkin.