Samarqand davlat universiteti matematika fakulteti amaliy matematika yo

Darsning borishi:
I. Tashkiliy qism:
a) Salomlashish;
b) O’quvchilar davomatini aniqlash;
c) Sinfning darsga tayyorgarligini nazorat qilish.
II. O’tilgan mavzuni takrorlash:
Sinf o’quvchilari uchta guruhga ajratiladi va har bir guruhga nom beriladi. Har bir guruh (avvaldan tayyorlab qo’yilgan) kartochkadagi savollardan ikkitadan tortadi. Savolga to’g’ri javob bergan o’quvchiga “Musbat” kartochka, javob bera olmasa, “Manfiy” kartochka, to’ldiruvchi o’quvchiga yashil rangli kartochka, agar o’tirgan o’rnida luqma tashlasa ko’k rangli kartochka beriladi. Uyga berilgan vazifaning bajarilishi tekshirib chiqiladi, misollarni to’g’ri ishlagan o’quvchilar rag’batlantiriladi, qaysi o’quvchi xato bajargan bo’lsa, xatolar ustida ishlanadi.
O’tilgan mavzular yuzasidan blits – so’rab bilish o’tkazish uchun savollar:

1. 
   Sonning arifmetik kvadrat ildizi deb nimaga aytiladi?
   
2. 
   Qanday sonlar irratsional sonlar deyiladi?
   
3. 
   Irratsional sonlar qanday vaziyatlarda paydo bo’ladi? Misollar keltiring.
   
4. 
   Haqiqiy sonlar deganda qanday sonlar tushuniladi?
   
5. 
   Ko’paytmaning kvadrat ildizi qanday hisoblanadi?
   

O’tilgan mavzu yuzasidan kompyuterda test bajariladi va uni bajarish uchun 3 daqiqadan vaqt beriladi hamda javoblar kompyuterda tekshiriladi. Eng ko’p javob topgan guruh rag’bat kartochkasi oladi.
III. Yangi mavzu bayoni:
Avvalgi paragrafda sonning kvadrat ildizi, irratsional sonlar, haqiqiy sonlar, ko’paytmaning kvadrat ildizi xossasi, kasrning kvadrat ildizi xossasi tushunchalari bilan tanishdik. Bundan tashqari 7-sinf algebra kursida chiziqli tenglama va uning ildizi tushunchalari bilan tanishganmiz. Endi mana shu tushunchalarning bevosita davomi sifatida kvadrat tenglamalar , ularning ildizlari va yechilish usullari bilan tanishib chiqamiz.
1- masala. To'g'ri to'rtburchakning asosi balandligidan 10 sm ortiq, uning yuzi esa 24 ga teng. To'g'ri to'rtburchakning balandligini toping.
To'g'ri to'rtburchakning balandligi santimetr bo'lsin, u holda uning asosi ( +10) santimetrga teng. Shu to'g'ri to'rtburchakning yuzi ( +10) sm² ga teng. Masalaning shartiga ko'ra, ( +10)=24. Qavslarni ochib va 24 sonini qarama-qarshi ishora bilan tenglamaning chap qismiga o'tkazib, quyidagini hosil qilamiz: x²+10x-24=0
Tenglamaning chap qismini guruhlash usuli bilan ko'paytuvchilarga ajratamiz:
x²+10x-24=x²+12x-2x-24=x(x+12)-2(x+12)=(x-2)(x+12)
Demak, tenglamani bunday yozish mumkin: (x-2)(x+12)=0 . Bu tenglama x₁=-12 va x₂=2 ildizlarga ega. Kesma uzunligi manfiy son bo'la olmasligi sababli izlanayotgan balandlik 2 sm ga teng bo'ladi.
Bu masalani yechishda kvadrat tenglama deb ataluvchi x²+10x-24=0 tenglama hosil qilindi.