Samarqand davlat universiteti psixologiya va ijtimoiy fanlar fakulteti ijtimoiy fanlar kafedrasi

Ijtimoiy siyosat deganda:
Davlatning jamiyatdagi ijtimoiy muammolarning hal qilinishiga bo’lgan munosabati;
Ijtimoiy infratuzilmalar samarali va bir maromda amal qilishini ta`minlashga qaratilgan kundalik davlat faoliyati;
Ijtimoiy ahamiyatga molik vazifalarni bajarilishini ta`minlanishidagi strategiya va taktik yondashuv nazarda tutiladi.
Ijtimoiy siyosatning quyidagi turlari mavjud bo’lib, bu turlari siyosatni aniq olib borishga yo’naltirilgandir.

1. 
   Ijtimoiy ta`minot
   
2. 
   Ijtimoiy sug’urta
   
3. 
   Ijtimoiy yordam
   

Ijtimoiy ta`minot – bu fuqoraling ayrim toifalarini davlat byudjeti va byudjetdan tashqari maxsus fondlar mablag’lari hisobidan ta`minlashga yo’naltirilgan ijtimoiy yordam ko’rsatish shakli.
Ijtimoiy ta`minot turlari quyidagilar:

1. 
   Pensiyalar
   
2. 
   Nafaqalar
   
3. 
   Ijtimoiy ta`minot kompensatsitasi
   
4. 
   Imtiyozlar
   
5. 
   Ijtimoiy va tibbiy xizmatlar
   
6. 
   Hayot uchun zarur ashyolar.
   

Ijtimoiy sug’urta – davlat tomonidan bo’lsilab quyilgan, nazorat qilanadigan va kafolatlanadigan, maqasadli, byudjetdan tashqari ijtimoiy sug’urta fondi, shuningdek, boshqa jamoa va xususiy sug’urta fondlari mablag’lari hisobidan keksa yoshdagi, mehnatga layoqatsiz fuqorolarni moddiy ta`minlash, qo’llab-quvvatlash tizimi.
Ijtimoiy sug’urta-pul nafaqalari tizimi bo’lib, ularga quyidagilar kiradi:

1. 
   Ishsizlik nafaqasi
   
2. 
   Mehnatga layoqatsizlik nafaqasi
   
3. 
   Xomiladorlik va tug’ish nafaqasi
   
4. 
   Keksalik, nogironlik va boquvchisini yuqotganligi to’g’risidagi nafaqalar.
   

Ijtimoiy sug’urtaning turlari:

1. 
   Majburiy sug’urta
   
2. 
   Ixtiyoriy xususiy sug’urta
   
3. 
   Xususiy sug’urta
   

Ijtimoiy siyosatning xususiyatlari

• 
  Ijtimoiy siyosatni o’tkazishda davlatning boshkarish funksiyasi
  
• 
  Ijtimoiy isloxotlarni boskichma-boskichligi
  
• 
  Axolining yashash darajasini keskin tushib ketishiga yul kuymaslik
  
• 
  Maxalliy uzini-uzi boshkarish idoralari maxallalar orkali axoliga anik ijtimoiy yordam kursatish
  
• 
  Ijtimoiy isloxotlarning iktisodiy va xukukiy asoslarini yaratish
  

Ijtimoiy siyosatning asosiy vazifalari

• 
  Axolining iqtisodiy aktivligini qullab-quvvatlash
  
• 
  Maxsulot, xizmat va uy-joyning kuchli ichki iste`mol bozorini shakllantirish
  
• 
  Axolini tulov talablarini keng mikdorda kondirish va uning usishini ta`minlash
  
• 
  Axolining daromad va mulkka egalik darajasini keskin tabakalashuvini oldini olish
  
• 
  Ijtimoiy xizmatlarga bulgan zarur kafolatni ta`minlash