Samarqand iqtisodiyot va servis instituti hudayberdiev umar

to‘plamning I qismi to‘plamning II qismi 
Knm = ------------------------------- yoki ---------------------------------- 
To‘plamning II qismi to‘plamning I qismi 
Koordinatsiya nisbiy miqdorlari shahar va qishloq aholisi, ayol va erkaklar, 
tovaroborot hajmidagi oziq-ovqat va nooziq-ovqat tovarlar guruhi, oshxonalardagi o‘z 
ishlab chiqargan va sotib olgan mahsulotlarning nisbati kabi ko‘rsatkichlarni ifodalashi 
mumkin. 
Misol: Korxonada barcha xodimlar soni 80 kishini tashkil etadi, shu jumladan 
ishchilar soni 65 ta kishi ma’muriy- boshqaruv xodim 15 kishi; Korxona ma’muriy-
boshqaruv xodimlarining ishchilar soniga nisbatini aniqlaymiz : 
𝐾𝑛𝑚 =
15 ∗ 100
65
= 23% 
Demak korxona rahbariyati ishchilarga nisbatan 23 foizini tashkil etar ekan.
Taqqoslash nisbiy miqdorlari (Tnm) turli ob’ekt yoki hududlarga taaluqli 
mohiyati bir xil xodisa, jarayonlarni o‘zaro nisbati bilan taqqoslaydi. Bunda 
mamlakatlarda ishlab chiqarilayotgan mahsulotlar, hududlarning katta-kichikligi 
taqqoslamasi, tarmoqlardagi mehnat unumdorligi, hosildorliklarni taqqoslash va shu 
kabilar misol bo‘ladi. 
“Statistik ko’rsatkichlar” bobi bo‘yicha 
TAYANCH IBORALAR 
 
1. Mutloq miqdorlar - xodisa va jarayonlarni ifodalovchi sonlardir. 
2. Yakka mutloq miqdorlar - boshlang‘ich hisob va kuzatish hujjatlarida qayd 
qilingan, to‘plamning har bir birligini ifodalovchi miqdordir. 
3. Umumiy mutloq miqdorlar - to‘plamning yig‘indisini ifodalovchi miqdordir. 
4. Nisbiy miqdorlar - ikkita va undan ko‘proq miqdorlarni taqqoslab, bo‘lish 
natijasida olingan hosilaviy miqdorlardir.
 

---

52 
“Statistik ko’rsatkichlar” bobi bo‘yicha 
SAVOLLAR 
 
1. Mutloq miqdorlar mohiyati va ahamiyati. 
2. Yakka mutloq miqdorlar nimaga aytiladi. 
3. Umumiy mutloq miqdorlar nimaga aytiladi. 
4. Natura o‘lchov birliklaridagi miqdorlar; 
5. Kompleks o‘lchov birliklarida ifodalangan miqdorlar 
6. Nisbiy miqdorlar mohiyati va ifodalanishi.
7. Reja o‘sishini ifodalovchi nisbiy miqdori (Runm); 
8. Reja bajarilishini ifodalovchi nisbiy miqdorlar (Rbnm); 
9. Dinamikani ifodalovchi nisbiy miqdorlar (Dnm); 
10. Bazisli dinamika nisbiy miqdorlar 
11. Zanjirsimon dinamika nisbiy miqdorlar; 
12. Tarkibiy nisbiy miqdorlar (Tnm); 
13. Intensiv nisbiy miqdorlar (Inm); 
14. Koordinatsiya nisbiy miqdorlar (Knm); 
15. Taqqoslash nisbiy miqdorlar (Tnm).