121
“Iqtisodiy indekslar” bobi bo‘yicha
TAYANCH IBORALAR
1.
Indeks – so‘zi lotincha “index” atamasidan olingan bo‘lib, ko‘rsatkich,
belgi
ma’nosida ishlatiladi.
2.
Statistikada indekslar – deb, o‘zaro qo’shib bo‘lmaydigan elementlardan tashkil
topgan ikkita to‘plamni o‘zaro solishtirish natijasida hosil bo‘ladigan
umumlashtiruvchi ko‘rsatkichga aytiladi.
3.
Agregat indekslar – turli xoldagi elementlardan tuzilgan murakkab hodisalarning
o‘rganilayotgan davrlar ichida o‘rtacha o‘zgarishini tariflaydi.
4.
Agregat indekslar – har qanday umumiy indekslarning asosiy shaklidir.
5. Laspes narx o‘zgarishini tovarlarning ma’lum masasiga nisbatan ta’riflash
lozim
degan taklifni kiritdi va shu bilan u narx indeksi misolida
agregat indekslarga asos
soldi.
6.
Shartli noma’lum hisoblanishi lozim bo‘lgan indeksning - sur’atida ishtirok etsa,
agregat shaklidagi indeks o‘rta arifmetik indeks ko‘rinishiga keladi.
7.
Shartli noma’lum hisoblanini lozim bo‘lgan indeksning maxrajiga ishtirok
etsa- agregat shaklidagi indeks o‘rta garmonik indeks shakliga keladi.
8.
Indeks - usuli qandaydir murakkab hodisalarning dinamika (o‘zgarishiga) siga ta’sir
etuvchi aloxida omillarning ta’sirini o‘rganishda keng ko‘lamga qo‘llaniladi.
9.
Statistikada indekslashtirilayotgan belgi o‘rtachalarining nisbati o‘zgaruvchan
tarkibli indeks deb yuritiladi.
10
O‘zgaruvchan tarkibli indeks - doimiy tarkibli indekslardan farqli o’laroq
o‘rtachaning umumiy o‘zgarishiga ta’sir
qilduvchi ikkita omilni, ya’ni
indekslashtirilayotgan belgi birliklari (Pi)ni va vaznlar tizilmasining o‘zgarishini
o‘zida aks ettiradi.
“Iqtisodiy indekslar” bobi bo‘yicha
o‘z-o‘zini tekshirish uchun
Do'stlaringiz bilan baham: