Samarqand iqtisodiyot va servis instituti iqtisodiy matematik usullar va modellar
Download 1.55 Mb.
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- Ikkinchi simpleks jadval.
- Xomashyo turlari Maxsulot turlari va xomashyodan ajratiladigan norma (kg) Xamashyo zaxirasi (kg)
- Bir dona maxsulot narxi (sum)
Birinchi simpleks jadval
Birinchi simpleks jadvaldagi lar quyidagicha hisoblanadi: Ikkinchi simpleks jadvalni tuzish tartibi 1. Ozgaruvchilar ustunidagi ni ornini ozgaruvchilar satridagi ozgaruvchi bazisiga ozgaruvchi sifatida egallaydi (kalitli ustun va kalitli satrdagi ozgaruvchilar bolgani uchun). 2. Birinchi simpleks jadvaldagi kalitli satr, ikkinchi simpleks jadval uchun bosh satr boladi va bu satr kataklari quyidagi formula yordamida toldiriladi. - kelgusi son, Oi - oldingi son, k - kalitli son. 3. Ikkinchi simpleks jadvalning qolgan satrlardagi barcha kataklar quyidagi formula yordamida toldiriladi. bu yerda Aij - bolgusi son, M1 -Oi ga mos bolgan kalitli satrdagi son: M2 - Oi -mos bolgan kalitli ustundagi son, K- kalitli son Bu formulalarni birinchi simpleks jadvalga qollab ikkinchi simpleks jadval tuziladi. Ikkinchi simpleks jadval.
Agar bordiyu indeks satrida hamma kataklarda joylashgan sonlar musbat bolsa, u vaqtda ikkinchi simpleks jadval optimal reja boladi va optimal yechimlar bolib maksimum qiymatga ega boladi. Agar indeks satrida bordiyu manfiy sonlar bolsa, ikkinchi programmani tuzish qoidasidan foydalanib uchunchi programma tuziladi. Programmalar tuzish indeks satrdagi kataklarda joylashgan barcha sonlar musbat sonlar bolgancha davom ettiriladi. Maqsadli satrda joylashgan sonlar kelgusi jadvallarda ozgarmaydi. Simpleks jadvallarni tuzishda quyidagi qoidalarga rioya qilinsa, jadvallarni tuzish ancha osonlashadi. 1. Agar kalitli ustundagi kataklarda 0 bolsa, kelgusi jadvalda bu satr ozgarmaydi. 2. Agar kalitli satrdagi katakda 0 bolsa, kelgusi jadvalda bu ustunlar ozgarmaydi. Shu vaqtgacha biz maqsadli funksiya ni maksimum qiymatini izlagan edik. Lekin ayrim masalalarda maqsadli funksiyaning minimum qiymatlarini topish talab etiladi. Buning uchun funksiyani qiymatini topsak bas. Yuqoridagi qoida va formulalardan foydalanib quyidagi masalani yechamiz. 2- misol. Korxonada uch turdagi mahsulot ishlab chiqarish uchun uch xil xom-ashyo ishlatiladi. Birinchi turdagi mahsulot ishlab chiqarish uchun birinchi xil xom-ashyodan 18 kg, ikkinchi, xil xom-ashyodan 6 kg, uchinchi xil xom-ashyodan 5 kg ishlatiladi. Ikkinchi turdagi mahsulot ishlab chiqarish uchun birinchi xil xom-ashyodan 15 kg, ikkinchi xil xom-ashyodan 1 kg, uchinchi xil xom-ashyodan 3 kg ishlatiladi hamda uchinchi turdagi mahsulot ishlab chiqarish uchun esa birinchi xil xom-ashyodan 12 kg, ikkinchi xil xom-ashyodan 8 kg, uchinchi xil xom-ashyodan 3 kg ishlatiladi. Agar korxona birinchi xil xom-ashyodan 360 kg, ikkinchi xil xom-ashyodan 192 kg, uchinchi xil xom-ashyodan 180 kg tamin etilganda va birinchi mahsulotni har bir donasini sotganda 9 ming som, ikkinchi tur mahsulotni har bir donasini sotganda 10 ming som va uchinchi tur mahsulotni har bir donasini sotganda 16 ming som foyda olganda, korxonani mahsulot ishlab chiqarishini shunday rejalashtiringki, korxona olgan daromad maksimum qiymatga ega bolsin. Korxonaning ishini planlashtirish masalasining matematik modeli bunday korinishda boladi:
bu tengsizliklar sistemasini tenglamalar sistemaasiga keltiramiz buning uchun qoshimcha ozgaruvchilar kritamiz
berilgan sistemani vektor korinishida ifodalaymiz bu erda vektorlar quyidagiga teng Masalada ozaro chiziqli bogliq bomagan vektorlar berilgan. Ularni bazis vektorlar deb qabul qilamiz. Bu vektorlarga X = (0, 0, 0, 360, 192,180) plan mos keladi. Simpleks jadval tuzamiz: 1-jadval
Bu jadvalning 4-qatoriga va larning qiymatini yozamiz. va lardan eng kichigini tanlaymiz. bolganligi sababli bazisga vektorni kritamiz va Bolganligi sababli bazisdan vektor chiqariladi. Shunday qilib soni aniqlovch element boladi. Birinchi simpleks jadvaldagi kalitli satr, ikkinchi simpleks jadval uchun bosh satr boladi va bu satr kataklari quyidagi formula yordamida toldiriladi. - kelgusi son, Oi - oldingi son, k - kalitli son. Ikkinchi simpleks jadvalning qolgan satrlardagi barcha kataklar quyidagi formula yordamida toldiriladi. bu yerda Aij - bolgusi son, M1 -Oi ga mos bolgan kalitli satrdagi son: M2 - Oi -mos bolgan kalitli ustundagi son, K- kalitli son. Natijada ikkinch jadval quyidagi korinishda boladi. 2-jadval
Maqsad funksiyasining qiymati ga teng boladi. va lardan eng kichigini tanlaymiz. bolganligi sababli bazisga vektorni kritamiz va bo’lganligi sababli bazisdan vektor chiqariladi va uchinchi jadvalni ikkinch jadval singari hisoblab quyidagi uchinchi jadvalni xosil qilamiz. 3-jadval
natijada X = (О, 8, 20, 0, 0, 96) plan xosil bo’ladi va maqsad funksiyasining qiymati ga teng bo’ladi. Download 1.55 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling