Samarqand iqtisodiyot va servis instituti u. Xudayberdiev, A. N. Xoliqulov, S. A. Babanazarova

maydoni, 
ga 
Hosildor-
lik, s/ga 
Yalpi hosil, 
s 
1 
23 
250 
24 
6128 

---

82 
2 
24 
300 
26 
7800 
3 
26 
320 
25 
7750 
 
6 - Masala. SHahardagi dehkon bozorlarida sotilgan kartoshka 
to‘g‘risida quydagi ma’lumotlar berilgan: 
Dehqo
n 
bozor-
lari 
I – kvartal 
II – kvartal 
Sotilgan kar-
toshka 
qiymati, mln 
so‘m 
1 kg 
kartosh-ka 
bahosi,
ming so‘m 
Sotilgan 
kartoshka 
miqdori, tonna
1 kg 
kartosh-ka 
bahosi, ming 
so‘m 
1 
10,50 
4,20 
2100 
4,30 
2 
9,30 
4,60 
1700 
4,50 
3 
8,40 
3,10 
1250 
3,50 
Aniqlang: 
1. Barcha bozorlar bo‘yicha o‘rtacha 1 kg kartoshka bahosini (I va II 
kvartallar uchun va yarim yillik uchun). 
2. O‘rtacha sotilgan kartoshka miqdorini. 
 
7 - Masala. Fabrikadagi bo’limlar bo‘yicha gazlama ishlab 
chiqarish to‘g‘risida quyidagi ma’lumotlar berilgan: 
Aniqlang: 1. O‘tgan va joriy davrlarda bir smena mobaynida bir 
to‘quvchi tomonidan o‘rtacha ishlab chiqarilgan gazlama miqdorini. 
2.Olingan ma’lumotlarni taqqoslang. 
 
8 - Masala. Uchta korxona bo‘yicha ishlab chiqarish harajatlari va 
A mahsulot bir birligining tannarxi to‘g‘risida quyidagi ma’lumotlar 
berilgan: 
Korxonalar 
Ishlab chiqarish 
harajatlari, mln. so‘m 
Mahsulot bir birligi 
tannarxi, ming so‘m 
1 
800 
180,00 
 
O‘tgan davr 
Joriy davr 
Bo`lim
-lar 
To‘quvchi
-lar soni, 
kishi 
Bir to‘quvchi bir 
smena 
mobaynida i/ch, 
gazlama, metr 
Jami ishlab 
chiqarilgan 
gazlama, 
metr 
Bir to‘quvchi bir 
smenada 
mobaynida i/ch 
gazlama, metr 
1 
40 
74 
3555 
79 
2 
60 
85 
5160 
86 
3 
50 
80 
4365 
83 

---

83 
2 
1200 
100,00 
3 
2400 
110,00 
Aniqlang: Mahsulot bir birligining o‘rtacha tannarxini. 
9 - Masala. Paxta chigitlarining sifatini o‘rganishda, chigitlarning 
unib chiqishi foizlari quydagicha taqsimlanadi: 
Unib chiqish foyizi 70 75 80 83 85 90 92 92 
va 
undan 
yuqori 
Jamiga 
nisbatan 
namunalar 
soni, 
%da 
0,
5 
0,
5 
6,0 
12 
30 
40 
7 
4 
Modani aniqlang. 
 
10 - Masala. Tumandagi fermer xo‘jaliklari bo‘yicha mahsulotlar 
hosildorligi to‘g‘risida berilgan quyidagi ma’lumotlar asosida kartoshka, 
kungboqar va paxta hosildorligi medianasi aniqlansin: 
Fermer 
xo‘jaligi 
Hosildorlik, s/ga 
Kartoshka 
Kungaboqa
r 
Paxta 
1 
78 
9,7 
22,5 
2 
99 
13,1 
24,5 
3 
70 
11,1 
21,0 
4 
101 
9,4 
21,5 
5 
103 
7,7 
18,0 
6 
84 
13,8 
19,0 
7 
99 
13,3 
19,0 
8 
84 
11,8 
20,0 
9 
73 
13,0 
22,0 
10 
87 
8,1 
20,1 
 
11 - Masala. Tarmoqdagi korxonalar tomonidan ishlab chiqarilgan 
mahsulot to‘g‘risida quydagi ma’lumotlar berilgan: 
Ishlab chiqarilgan mahsulot 
hajmi bo‘yicha korxonalar 
guruhi, tonna 
Korxonalar soni, 
jamiga nisbatan % 
da 
1000-3000 
12 
3000-5000 
20 
5000-7000 
40 

---

84 
7000-9000 
18 
9000-11000 
10 
Jami: 
100 
Aniqlang: Bir korxonaga to‘g‘ri keladigan o‘rtacha mahsulot 
hajmini, modasini va medianasini. 
 
12 - Masala. Kichik korxonalarning kvartallik hisobotlariga ko‘ra 
ularning tovar mahsuloti to‘g‘risida quyidagi ma’lumotlar berilgan (mln. 
so‘m): 
Korxonalarning tovar mahsuloti 
qiymati bo‘yicha guruhlanishi, mln. 
so‘m 
Korxonalar soni 
4,5-5,0 
14 
5,0-5,5 
37 
5,5-6,0 
45 
6,0-6,5 
42 
6,5-7,0 
7,0 dan yuqori 
28 
16 
Aniqlang: 1.Bir korxonaga to‘g‘ri keladigan tovar mahsulotining 
o‘rtacha qiymatini: 2. O‘rtacha kvadratik tafovutni va variatsiya 
koeffitsientini. 
 
13 - Masala. Zavodning mexaniqa sexi ishchilari ishlab chiqargan 
mahsulot miqdori to‘g‘risida quyidagi ma’lumotlar berilgan: 
Kundalik ishlab chiqarish hajmi, 
dona 
Ishchilar soni, kishi 
5-10 
2 
10-15 
10 
15-20 
15 
20-25 
8 
25-30 
5 
Jami: 
40 
Aniqlang: 1) O‘rtacha ishlab chiqarilgan mahsulot miqdorini; 
2) Variatsiya ko‘rsatkichlarini. 
14 - Masala. Quyidagi berilgan ma’lumotlar asosida hisoblang;
1) 
O‘rtacha tovarooborot hajmini;
2) 
Variatsiya ko‘rsatkichlarini:

---

85 
a) oddiy usul bilan;
b) soddalashtirilgan usul yordamida. 
Tovarooborot hajmi 
bo‘yicha do‘konlar 
guruhi mln. so‘m 
10-20 20-30 
30-
40 
40-50 50-60 60-70 
70 va 
undan 
yuqori 
Do‘konlar soni, dona 
6 
7 
10 
15 
20 
11 
4 
 
1. 
- Masala. Paxta hosildorligi bo‘yicha viloyatdagi fermerlik 
xo‘jaliklarining ekin maydonlari taqsimoti to‘g‘risida berilgan quyidagi 
ma’lumotlar asosida aniqlang: 1. Hosildorlikning variatsiya 
ko‘rsatgichlarini: dispersiyani, o‘rtacha kvadratik tafovutni va variatsiya 
koeffitsientini. 
2. 
Paxta hosildorligi, s/ga 
Jamiga nisbatan ekin maydoni, % 
da 
10-14 
18 
14-18 
18 
18-22 
25 
22-26 
20 
26-30 
18 
30 va undan yuqori 
1 
Jami: 
100 
“O‘rtacha miqdorlar” bobi bo‘yicha T E S T L A R 
1. Statistikada o‘rtacha miqdorlar deganda nimani tushuniladi? 
A. 
Taqqos etgan statistik miqdorlarining o‘zaro nisbatining
son o‘lchovini beruvchi umumlashtiruvchi ko‘rsatkichlar. 
B. 
Hodisalar o‘zaro nisbatining makondagi miqdoriy tasviri
C. 
Xodisalar davr mobaynida o‘zgarishining umumlashgan 
tasviri 
D. 
To‘plamning qandaydir belgisining umumlashgan miqdoriy 
tasviri