Sanoat ishlab chiqarishni rivojlantirish

Sanoat ishlab chiqishda maqsad va vazifasi
Sanoat ishlab chiqishning maqsadi, tovar va xizmatlarni o'rnatish, ishlab chiqarish jarayonida qo'llaniladigan materiallar va resurslardan foydalanib, sifatli mahsulotlarni yaratish orqali jamoatning talablari va ehtiyojlari bo'yicha iqtisodiy faollikni oshirishdir. Sanoat sektori iqtisodiy o'sish, ish o'rinlarini yaratish, daromad olish va mamlakatning umumiy rivojlanishiga muhim ta'sir qiladi. Sanoat ishlab chiqishning asosiy vazifasi, har xil tarkibiy qismlardan iborat mahsulotlarni ishlab chiqarishdir. Bu jarayon, qimmatli materiallarni, energiyani va ishlab chiqarish usullarini qo'llab-quvvatlaydi va o'rnatish, tuzish va qayta ishlab chiqarish jarayonlarini o'z ichiga oladi. Sanoat korxonalarining vazifasi, sifatli mahsulotlarni ishlab chiqarish va ta'minlashdir. Bu qobiliyat, ishchi kuchlarni va innovatsiyalarni qo'llashni talab qiladi. Sanoatning vazifasi sifat standartlariga rioya qilish va yangi texnologiyalar, usullar va materiallardan foydalanish orqali sanoat mahsulotlarining sifatini yuksaltishdir. Sanoat ishlab chiqish muhitida tashkilotlar, sanoat korxonalar, ta'minotchilar va xaridorlar o'rtasida o'zaro hamkorlik va tarmoqlarni tuzish muhimdir. Bu, ishlab chiqarish jarayonlarini optimallashtirish, resurslarni taqsimlash, yetkazib berish va xaridor talablari bilan moslashishni ta'minlashga yordam beradi. Sanoat ishlab chiqish, ish o'rinlarini yaratishda muhim rol o'ynaydi. Bu soha, iste'molchilar uchun birinchi navbatda ish o'rinlarini yaratish, ishga kirish imkoniyatlarini oshirish, ish bilan bog'liq tajribalarni olish va ish bilan bog'liq o'sish imkoniyatlarini ta'minlashni o'z ichiga oladi. Sanoat ishlab chiqish, iqtisodiy o'sish va innovatsiyalar uchun muhim imkoniyatlar yaratadi. Bu jarayon, yangi texnologiyalar, avtomatlashtirish, robototexnika va boshqa yangiliklardan foydalanish orqali ishlab chiqarish jarayonlarini effektivlashtirish va ish faoliyatini yanada rivojlantirishga imkon beradi. Ishlab chiqarish samaradorligi korxona miqyosida iqtisodiy faoliyat, iqtisodiy dasturlar va tadbirlarning foydali natijalar berishi, olingan iqtisodiy samaraning muayyan qiymatga ega boʻlgan resurslarni qoʻllagan holda eng yuqori ishlab chiqarish hajmiga erishishga sabab boʻlgan ishlab chiqarish omillari, resurslar sarflariga nisbati bilan tavsiflanadi. Ishlab chiqarish samaradorligi korxona faoliyatining yakuniy natijasini koʻrsatadi. Iqtisodiy samaradorlik ishlab chiqarish vositalari va jonli mеhnatni qo`llash orqali olingan foydali natijani yoki jami rеsurslar birligiga olingan natijani ifoda etadi. U yoki bu tadbirga baho berishda yoki uning o`lchamlarini aniqlashda iqtisodiy samaradorlik mеzonini bilish kerak. Bozor iqtisodiyoti sharoitida har bir korхona to`la iqtisodiy va huquqiy mustaqillikka ega bo`lganligi uchun asosiy maqsadi o`ziga biriktirilgan rеsurslardan to`la va samarali foydalanishga qaratilgan bo`lib, shu rеsurslar birligiga qancha ko`p daromad va foyda olsa, raqobat kurashida shuncha ustunlikka ega bo`ladi. Miqdoriy jihatdan ishlab chiqarish samaradorligini mahsulot ishlab chiqarish uchun sarf qilingan mehnat miqdori bilan oʻlchash mumkin, lekin mehnat sarfini aniq oʻlchash ancha qiyin. Shu sababli, ishlab chiqarish samaradorligi mehnat resurslaridan foydalanish samaradorligi; ishlab chiqarish vositalaridan va kapitaldan foydalanish samaradorligi koʻrsatkichlari bilan aniqlanadi. Korxonalarda ishlab chiqarish samaradorligining umumlashgan koʻrsatkichi tovar ishlab chiqarish surʼatlarining oʻsishi hisoblanadi, undan tashqari puldagi harajatlar birligiga toʻgʻri keladigan mahsulot hajmi, balans foydaning asosiy va aylanma fondlar yigindisiga nisbati, toʻla tannarx koʻrsatkichlari muhim ahamiyatga ega. Mehnat unumdorligining oʻsishi surʼatlari, mehnatni tejash va mahsulot hajmi oʻsishida mehnat unumdorligi hissasi kabi koʻrsatkichlardan ham foydalaniladi. Ishlab chiqarish samaradorligi texnik samaradorlik (ishlab chiqarish hajmi), iqtisodiy samaradorlik (mehnat unumdorligi, mehnat resurslari, asosiy fondlar, aylanma resurslar), ijtimoiy samaradorlik (moddiy resurslar, foyda) hisobiga shakllanadi.
Ishlab chiqarish jarayoni deb xomashyo va yarimfabrikat mahsulotlami tayyor mahsulotga aylantirib beruvchi barcha jarayonlar yig'indisiga aytiladi. Bunga: ishlab chiqarishni tashkil etish, korxona va zavodlaiga keltirilgan xomashyo, yarimfabrikat mahsulotlami tashish, quyma va boshqa turdagi tanavorlami tayyorlash, mexanik, termik, kimyoviytermik va boshqa ishlovlar berish, detallaming o'lchamlari va sifatini nazorat qilish, qism (uzel) va mashinalami yig'ish, sinovdan o'tkazish, bo'yash, qaytadan detal va qismlarga ajratish, qog'oz va yashiklarga o'rab-taxlash, omborxonaga joylashtirish, tayyor mahsulotlarni buyurtma beigan buyurtmachining tashkilotlariga jo'natish kabi jarayonlar kiritiladi. Biz yuqorida asosan ikkita ishni tashkil qilish usuli (oqimli va oqimsiz) to'g'risida fikr bildirgan edik. Bu usullar ishlab chiqarish turiga bevosita bog'Uq bo'lib, oqimsiz ishni tashkil qilish — yakka va mayda seriyalab ishlab chiqarishlarda qo'llanilgan edi. OqimU ishni tashkil qilish usuli esa qolgan boshqa turdagi ishlab chiqarishlar uchun qo'llaniladi va yana quyidagi usullarga bo'linadi: oqimli seriyalab, yirik-seriyalab va ommaviy ishlab chiqarishlar; to'g'ri oqimli ommaviy oqimli ishlab chiqarish; ommaviy oqimli ishlab chiqarishlar. Ishlab chiqarishni tashkil etishning eng oUy shakli ommaviy oqimli ishlab chiqarish hisoblanadi, ya’ni bu yerda texnologik jarayonlar asosan avtomatik liniyalarda va avtomatlashtirilgan uchastkalar va sexlarda bajariladi. Ishlab chiqarish sharoitiga va maqsadiga qarab loyihalanuvchi texnologik jarayonlaming turli ko'rinishi va shakli qo'llaniladi. Texnologik jarayonlaming ko'rinishi jarayon bilan qamrab oluvchi buyumlaming soni bilan aniqlanadi (bitta buyum, bir tipdagi yoki har xil tipdagi buyumlar guruhi).
Sanoat rivojlanishi deganda, mamlakat yoki mintaqada iqtisodiy o'sish va turmush darajasini yaxshilash uchun sanoat tarmoqlarini, asosan, ishlab chiqarish tarmoqlarini qurish jarayoni tushuniladi. Bu turli vazifalar va maqsadlarni o'z ichiga olgan murakkab jarayon. Iqtisodiy o'sish: sanoat, xususan, ishlab chiqarish, iqtisodiy o'sishda hal qiluvchi rol o'ynaydi. Sanoat rivojlangan sari ular ishlab chiqarish hajmini oshiradi, bu esa mamlakat yalpi ichki mahsulotiga (YaIM) hissa qo‘shadi. sh o‘rinlarini yaratish sanoat rivojlanishi yangi ish o‘rinlari yaratilishiga olib keladi, bu esa ishsizlikni kamaytirish va turmush darajasini yaxshilashga yordam beradi. Texnologik yutuqlar sanoat rivojlanishi ko'pincha innovatsiyalar va texnologik yutuqlarni keltirib chiqaradi, bu esa samaradorlik va mahsuldorlikni oshirishi mumkin. Sanoat ko'pincha yo'llar, portlar va elektr ta'minoti kabi infratuzilmani rivojlantirishni talab qiladi, bu esa butun jamiyatga foyda keltiradi. Bu mavjud resurslar, ishchi kuchi va bozor talabi kabi omillarni hisobga olgan holda rivojlanish uchun foydali bo'lgan tarmoqlar turlarini aniqlashni o'z ichiga oladi. Sanoat katta investitsiyalarni talab qiladi, shuning uchun bir vazifa, ehtimol, davlat subsidiyalari, xorijiy investitsiyalar yoki kreditlar hisobidan moliyalashtirishni ta'minlashdir.
Sanoatni rivojlantirish yagona tarmoq yoki tovarga qaramlikni kamaytirish orqali iqtisodiyotni diversifikatsiya qilishga qaratilgan. Bu turli sohalarning o‘sishiga yordam beradi, bu esa yanada muvozanatli va barqaror iqtisodiyotga olib keladi. Sanoat rivojlanishi yangi ishlab chiqarishlarni tashkil etish va mavjudlarini kengaytirish orqali bandlik imkoniyatlarini yaratadi. Bu ishsizlik darajasini pasaytirish, qashshoqlikni bartaraf etish va turmush darajasini yaxshilashga yordam beradi. Sanoat rivojlanishi yangi texnologiyalarni o'zlashtirish va rivojlantirishni rag'batlantiradi. Bu samaradorlik, samaradorlik va raqobatbardoshlikni oshirishga, shuningdek, innovatsion mahsulot va xizmatlarni yaratishga olib keladi. Sanoat rivojlanishi qayta ishlash, ishlab chiqarish va ishlab chiqarish faoliyati orqali xom ashyo va resurslarga qiymat qo'shishga qaratilgan. Bu mahsulot qiymatini oshirishga va yuqori daromad olishga yordam beradi. sanoatni rivojlantirish xalqaro bozorlar uchun mahsulot va xizmatlar ishlab chiqaradigan tarmoqlarni rivojlantirish orqali mamlakatning eksport salohiyatini oshirishga qaratilgan. Bu valyuta ishlab chiqarish, savdo balansini yaxshilash va iqtisodiy o‘sishni rag‘batlantirishga yordam beradi. Sanoat rivojlanishi ko'pincha transport, energetika va aloqa tizimlari kabi infratuzilmani rivojlantirishni talab qiladi. Bu infratuzilma tarmoqlarning oʻsishiga yordam beradi va ularning samarali ishlashiga yordam beradi. Sanoatni rivojlantirish ekologik va ijtimoiy jihatlarni hisobga olgan holda barqaror tarzda amalga oshirilishi kerak. U atrof-muhitga salbiy ta'sirlarni minimallashtirish, resurslar samaradorligini oshirish va ijtimoiy inklyuzivlikni ta'minlashga qaratilgan bo'lishi kerak.