Саноатда меҳнат салоҳиятидан фойдаланиш кўрсаткичларини яхшилашкириш

ПВ = 100 * СТ / 100 - СТ ва СТ = 100 * ПВ / 100 + ПВ

бу эрда ПВ - ишлаб чиқаришнинг ўсиши (%);

СТ - меҳнат интенсивлигининг пасайиши (%).

Меҳнат зичлигини пасайтириш янги технологияларни жорий этиш, мавжуд ускуналарни модернизатсия қилиш, ишлаб чиқаришни ратсионализатсия қилиш ва бошқалар билан таъминланади.

Меҳнат унумдорлигини ошириш омиллари Меҳнат унумдорлиги динамик кўрсаткичдир. Бу фақат унинг прогрессив ўзгаришида муҳимдир. Айнан меҳнат унумдорлигини ошириш иқтисодий ўсишни таъминлаш ва иқтисодиётни миллий миқёсда ривожлантиришнинг асосий шартидир.
Меҳнат унумдорлиги кўп омилларга боғлиқ. Меҳнат унумдорлиги омиллари бу кўрсаткичнинг ўзгаришининг объектив ва субъектив сабаблари ҳисобланади. Уларни меҳнат унумдорлигини ошириш заҳиралари сифатида ҳам кўриш мумкин.
Меҳнат унумдорлиги омиллари қуйидаги гуруҳларга бўлинади:
Асосий капиталнинг омиллари. Уларнинг роли инвеститсиялар ва узоқ муддатли моддий бойликларнинг сифати, ривожланиш даражаси ва фойдаланиш даражаси билан белгиланади.
1 - тадбиркорлик фаолиятини ташкил этиш Ижтимоий-иқтисодий омиллар. Бундан ташқари, ҳар бир шахснинг жами меҳнатга қўшган ҳиссаси бир хил эмас: жамоада баъзилари ҳар доим ўртача қийматдан кўпроқ ишлаб чиқаради, бошқалари эса ўртача қийматдан камроқ. Бироқ, меҳнат унумдорлигини ҳисоблашнинг ҳозирда қўлланиладиган коллектив усуллари буни ҳисобга олмайди. Алоҳида ишчининг меҳнат унумдорлиги унинг қобилияти, малакаси, билими, ёши, соғлиғининг ҳолати ва бошқа бир қатор сабабларга боғлиқ. Ушбу омиллар гуруҳида мамлакатнинг таълим ва соғлиқни сақлашга сарфланган харажатларини ҳам қайд этиш керак, яъни. жамиятнинг ижтимоий соҳага инвеститсиялари. Ишчиларнинг касбий тайёргарлиги мактаб ва касб-ҳунар, жумладан, олий маълумот даражасига, халқ саломатлиги ва ҳар бир ходимнинг алоҳида-алоҳида аҳолига тиббий хизмат кўрсатиш ҳолатига боғлиқ эканлиги шубҳасиздир.
Ташкилий омиллар. Улар меҳнат ва бошқарувни ташкил этиш, ходимларни бошқариш бўйича чора-тадбирлар мажмуини қамраб олади. Иқтисодиётнинг ривожланиши билан бу омиллар гуруҳининг роли ортиб боради.
Умумий иқтисодий омилларнинг ҳаракати ижтимоий меҳнат тақсимоти, шу жумладан халқаро, меҳнат ресурсларининг мавжудлиги ва улардан фойдаланиш, ишлаб чиқариш таркиби билан боғлиқ.
Меҳнат унумдорлиги ўсишининг тармоқлараро ва тармоқ омиллари ишлаб чиқаришни ташкил этишнинг ўзига хос хусусиятлари - унинг ихтисослашуви, консентратсияси ва комбинатсияси, ишлаб чиқаришаро кооператсия билан боғлиқ.
Иш жойларида меҳнат унумдорлигини ошириш омиллари, энг аввало, иш вақтининг йўқотилишини бартараф этиш ва ундан оқилона фойдаланиш бўйича чора-тадбирлар мажмуини ўз ичига олади.