Saqlash vazirligi toshkent farmatsevtika instituti dori turlari texnologiyasi kafedrasi

4 Laboratoriya mashg’uloti.
Mavzu: GOMOGEN SURTMA DORILAR (ERITMA, QOTISHMA) TAYYORLASH.
O’qitish maqsadi-:Surtma dorilarni tayyorlashda nazariy bilimlarni laboratoriya 
mashg’ulotlarida takomillashtirish. Talabalarni dorixona muassasalarida tayyorlanadigan surtma 
dorilarni texnologiyasi bilan tanishtirish, ma’lumotlarni o‘rganish. 
Mavzuni ahamiyati:, Berilgan dorixatlar bo’yicha gomogen tipdagi surtma dorilar 
tayyorlashni bilish. Dorixatni to’g’riligini tekshira bilish va ularni tayyorlashda zarur bo’lgan 
hujjatlar bilan tanishish va ulardan foydalana bilish. Dorixatga kirgan dorivor moddalar miqdorini 
hisoblay bilish va asosni tanlay bilish. Surtma dorilar tayyorlash texnologiyasini tanlash va 
tayyorlash vaqtida kichik mexanizatsiyalardan foydalana bilish, amaliy ko’nikma hosil qilish va 
zamonaviy asoslarni surtma dorilar texnologiyasida ishlata bilish. Tayyorlangan mahsulotni 
sifatini aniqash va yozma tekshiruv pasportini yoza bilish, ma’lumotnomalar, adabiyotlarni 
o‘rganish.
Vaziyatli masalalar: 
1. Farmatsevt suv hammomida suvsiz lanolinni eritib vazelin bilan aralashtirdi, qotishmada
0,5 g mentolni eritdi, soviguncha aralahtirdi. Texnologiyadagi xatolikni toping.
2. Farmatsevt havonchada mentol va kamforani maydaladi, suv hammomida vazelinni eritib, 
eritmada tayyorlab qo’yilgan quruq moddalar aralashmasini eritdi, aralashtirib sovutdi. 
Texnologiyadagi xatolikni toping.
3. Farmatsevt chinni kosachaga rafinadlangan naftalan nefti, paraffin va petrolatum solib suv 
hammomida eritdi, qotishmani soviguncha aralashtirdi. Texnologiyada yo’l q’yilgan 
xatolik bormi?
Mustaqil tayyorlash uchun savollar:
1. Qanday dori shakllariga surtma dorilar deyiladi?

---

2. Surtma dorilar tasnifi.
3. Ishlatilishi bo’yicha surtma dorilar qanday tasniflanadi?
4. Dispers sistema bo’yicha surtma dorilar qanday tasniflanadi?
5. Surtma asoslariga qo’yiladigan talablar.
6. Agar retseptda surtma konsentratsiyasi ko’rsatilmasa necha foizli tayyorlanadi?
7. Eritma tipidagi surtma deb qanday surtmaga aytiladi?