Saqlash vazirligi toshkent farmatsevtika instituti dori turlari texnologiyasi kafedrasi

Emulsiya tipidagi linimentlarni tayyorlash. Emulsiya tipidagi linimentlar geterogen 
sistema bo’lib, suvning yog’dagi yoki yog’ning suvdagi emulsiya tiplari ko’rinishida bo’ladi. Bu 
tipdagi linimentlarning turg’unligini oshirish uchun ularga emulgatorlar (sirt faol moddalar) 
qo’shiladi. Emulsiya tipidagi linimentlarga ammiakli yoki uchuvchan liniment (Linimentum 
20
I.I. Krasnyuk, G.V. Mixaylova, L. I. Muradova Farmatsevtichesaya texnologiya texnologiya 
lekarstvennix form.-«GEOTAR-Media».- Moskva.-2011. (422 bet)

---

ammoniatum seu Linimentum volatile) va ohakli liniment (Linimentum calcis) ni misol qilib 
keltirishimiz mumkin.
DF IX bo’yicha tarkib:
Rp: Solutionis Ammonii caustici 25,0
Acidi Oleinici 1,0
Olei Helianthi 74,0
M.DS.
Dorixatni tayyorlash uchun quruq idishga 74,0 g kungaboqar moyidan va 1,0 g olein 
kislotasidan tortib olib to kislota erib ketguncha yaxshilab aralashtiriladi. Ustiga novshadil 
eritmasidan 25 ml quyib bir xil oq rangli suyuqlik hosil bo’lguncha yaxshilab aralashtiriladi. Hosil 
bo’lgan emulsiya tipidagi linimentda emulgator rolini olein kislotasining ammoniyli tuzi — oleat 
ammoniy o’taydi.
C
17
H
33
COOH + NH
3 
= C
17
H
3
COONH
4
Uchuvchan liniment bir xil oq-sarg’ish rangli quyuq suyuqlik bo’lib, kuchli ammiak hidiga 
ega. Saqlash davrida ammiakning uchishi hisobiga, uning miqdori kamayishini hisobga olgan 
holda bu liniment keragida tayyorlanadi. 
Sovunli linimentlar — Saponimenta
Sovunli linimentlar asosida tana haroratida erish xususiyatiga ega bo’lgan natriyli sovun 
spirtlari yotadi. Sovunli linimentlar tarkibiga odatda efir moylari, ammiak eritmasi, yod, ixtiol, 
fenol, kamfora, rezorsin kabi moddalar kiradi.
Rp.: Saponis medinalis 8,0
Spiritus aethylici 84,0
Camphorae 2,0
Ol. Citri
Ol. Rosmarini 0,4
Ol. Thymi 0,2
Sol. Ammonii caustici 5,0
MDS. Revmatizmda surtish uchun.
Kolbada meditsina sovunini 90% li etil spirtida, suv hammomida eriguncha qizdiriladi va 
tezda filtrlanadi. Issiq eritmada kamfora eritilib, sovugandan so’ng efir moylari va ammiak 
eritmasi qo’shiladi. Aralashmani shisha idishlarga qadoqlab to’liq soviguncha sovitgichga 
quyiladi. 
Geterogen tipdagi linimentlarga emulsion linimentlar kiradi. Emulsion linimentlar S/M 
va M/S tipiga bo’linadi.
Oling: Kungaboqar moyi 74,0 
Ammoniy eritmasi 25,0 
Olein kislota 1,0 
Aralashtiring. Bering. Belgilang.
Bo’ginlarga so’rtish uchun yuqoridagi birikmalar emulsiya tipdagi linimentni 
hosil qiladi (M/S). Bemorga beriladigan shisha idishda olein kislotani kungaboqar moyida 
eritib, ustiga ammoniy eritmasi qo’shiladi va yaxshilab aralashtiriladi. Bu liniment 
uchuvchan liniment yoki ammoniyli linimenti deb ataladi. (Linimentum ammoniatum seu 
linimentum volatile)
Oling: Zigir moyi
Kaltsiyli suv teng miqdorda 25,0 
Aralashtiring. Bering. Belgilang.
Kuygan joyga ishlatilsin.
Tayyorlash: 25 g zig’ir moyi va 25 g kaltsiyli suv shisha idishda yaxshilab chayqatib 
aralashtiriladi. Tayyor mahsulot emulsiya tipidagi (S/M) linimentni hosil qiladi. Bu liniment 
(Linimentum calcis) deb ham yuritiladi.