Sariq devni minib

III.Yangi mavzu bayoni (10 daqiqa)

X.To`xtaboyevning Sariq devni minib” asari 1968-yilda yozilgan. Adibning «Sariq devni minib» va uning mantiqiy davomi bo`lgan «Sariq devning o`limi» romanlari nafaqat o`zbek adabiyoti, balki jahon adabiyoti ko`lamida ham bolalar uchun yaratilgan sarguzasht asarlarning eng yaxshi namunasiga aylandi. Bu romanlarda 6-sinf o`quvchisi Hoshimjonning ajoyib sarguzashtlari, uning sehrli qalpoqcha yordamida erishgan qahramonliklari qiziqarli tarzda hikoya qilinadi.

Asardagi hamma voqealar Hoshimjonning xatti-harakati, qarashlari, fe`l-atvori ochilishiga yo`naltirilgan. Bir qaraganda uning harakatlari, qilmishlari tartibsiz, pala-partishday tuyuladi-yu, ammo asl g`oyani ochishga qaratilgn. Bu g`oya o`qimasdan, chuqur bilim olmasdan zamonning haqiqiy kishisi bo`lish mumkin emas, degan fikr juda ko`p misollar, voqealar, sarguzashtlar orqali isbot etiladi.

Ba`zi bir yoshlarda kuch va qobiliyatga ortiqcha baho berish, o`z imkoniyati bilan hisoblashmasdan manmanlik ko`chasiga kirib ketish, haqiqiy hayot talablarini hisobga ola bilmaslik hollari uchrab turadi. X.To`xtaboyev bu asarda ana shunday yoshlargamunosabat bildiradi. Shuning uchgun ham bu asar tarbiyaviy ahamiyatga ega.

Hayotda yaxshi kasb egasi bo`lish uchun, bilim olish, zahmat chekib kasb o`rganish lozim, mehnat qilmay ilm o`rganmay turib shon-shuhratga ham, obro`-e`tiborga ham erishib bo`lmasligini Hoshimjon misolida ko`rsatib bergan.

Hoshimjon turli kasblarni egallashga harakat qiladi. Ularni bir qadar egallaydi ham, biroq bilimsi zligi, tajribasizligi tufayli pand yeydi. Biror bir maqsadga erishish uchun sehrli qalpoqchadan tashqari, bilim ham kerakligini unutib qo`yadi. . shuning uchun ham qaysi kasbga qo`l urmasin ishi chappasiga ketadi.

Agar siz «Sariq devni minib», «Sariq devning o`limi» romanlarini to`liq o`qib chiqsangiz. sehrli qalpoqcha tufayli turli mutaxassisliklarni egallagan Hoshimjon har safar chuv tushishi sabablarini bilib olasiz.

Xudoyberdi To`xtaboyevning «Sariq devni minib» asari ko`pgina jahon xalqlari tillariga - jami 24 tilga taijima qilingan, italiyalik buyuk bolalar yozuvchisi Janni Rodarining tahsiniga sazovor bo`lgan.

IV.Mavzuni mustahkamlash (15 daqiqa)