Sarlavhaga oid ma’lumot, hujjat nomi

3. Axborotlarni saqlash va uzatish vositalari. Multimedia, telekommunikatsiya va mobil aloqa vositalari

Mikroprotsessor
Markaziy Protsessorli qurilma(CPU) - Kompyuterning asosiy elementi, ya’ni «miyasi» - kichikkina (bir necha santimetrli) elektron sxema barcha hisoblash va axborotlarni qayta ishlash vazifasini bajaradi. CPU qurilma bir necha yuz har xil operatsiyalarni hisoblay oladi va bu ishlarni bir necha un yoki yuz millionlab operatsiyalarni bir soniya vaqt ichida bajara oladi.
Mikroprotsessor programmalarning ishlashini ta’minlaydi va kompyu-terning boshqa qurilmalari ishini boshqaradi. U kompyuterning tezligini ta’minlaydi.
IBM PC kompyuterlarida odatda Intel firmasi va unga muvofiq boshqa firmalarning mikroprotsessorlari o‘rnatiladi.
Mikroprotsessorlarning Intel - 8088, 80386, 80286, 80386 Sx, 80486, Pentium kabi turlari mavjud.
1991 yildan boshlab IBM, Motorola, Fire Power va boshqa firmalar birgalikda Power PC mikroprotsessorini ishlab chiqishga kirishdi va bu borada muvaffaqiyatga erishdi. Shunday bo‘lsada, Pentium narxining arzonligi va ko‘pgina imkoniyatlari bilan foydalanuvchilarni o‘ziga ko‘proq jalb qilmoqda.
Notebooklar kamida 2 GGs li Pentium mikroprotsessorlari asosida ishlamoqda.
Mikroprotsessorlarni yaratilishi quyidagi jadvalda keltirilgan.

Yil	Ixtiro
1968	Bob Noys, Gordon Mur, Endi Grouv va Artur Roklar Intel firmasini tuzishdilar va ma’nosi Integral Eletronic so‘zlaridan olingan.
1969	Djerri Sanders AMD (Advanced Micro Devices) firmasini tashkil kildi
1971	Mikroprotsessor Intel 4004 yaratildi.
1974	Mikroprotsessor Intel 8080 yaratildi (i8080). Hozirgi barcha mikroprotsessorlar ushbu variantdan kelib chikkan.Uning bazasida birinchi bo‘lib dunyoda kompyuter yaratilgan – Altair.
1978	x86 erasi boshlandi. Mikroprotsessor Intel 8086 yaratildi (i8086).
1982	Mikroprotsessor Intel 80286 yaratildi (i80286). Uning bazasida IBM PC/AT yaratildi. AMD firmasi Intel bilan kelishib x86 protsessorlarini ishlab chiqishni boshladi.
1985	Mikroprotsessor Intel 80386 yaratildi (i80386). U 32 razryadli ko‘pmasalali protsessor edi.Uning bazasida Windows, OS/2 va boshqa operatsion tizimlarni yaratish imkoni paydo bo‘ldi.
1989	Mikroprotsessor Intel 486 DX yaratildi (i486DX). Unda kesh xotira va hisoblash protsessori (FPU – Floating Point Unit) kiritilgan edi.
1991	AMD firmasi o‘zining mikroprotsessorini ishlab chiqdi Am386
1992	Mikroprotsessor Intel 486 DX2 yaratildi (i486DX2). Unda shinaning chastotasini ikki marotaba oshirish texnologiyasi qo‘llanildi.
1993	Mikroprotsessor Pentium (P5) yaratildi. U superskalyarnqy bo‘lib, bir takt davomida bir necha operatsiyani bajara olish imkoniga egadir.
1995	Mikroprotsessor Pentium Pro (P6) yaratildi.
1996	Mikroprotsessor Pentium II yaratildi. Va AMD-K6 protsessori yaratildi. Va Mikroprotsessor Pentium MMX yaratildi.
1998	Mikroprotsessor Pentium III yaratildi.
2000	Mikroprotsessor Pentium 4EE yaratildi.
2003	Mikroprotsessor AMD Athlon 64 yaratildi. Uning asosiy gʽoyasi 64 razryadli bo‘lishida.
2004	Intel Mikroprotsessor Itanium2 ni taqdimotini oʽtkazdi.