Saxobiddinov nuriddin

REFERAT

MAVZU:TUZLAR
TAYYORLADI: NIZOMIY NOMIDAGI TOSHKENT DAVLATPEDAGOGIKA UNIVERSITETI FIZIKA-MATEMATIKA FAKULTETI,,FIZIKA O`QITISH METODIKASI’’BAKALAVRIAT TA’LIM
YO’NALISHI 102-GURUH TALABASI
SAXOBIDDINOV NURIDDIN

Tarkibiga qarab tuzlarning quyidagicha turlari bo`ladi: o`rta tuzlar,nordon tuzlar,asosli tuzlar,(gidroksituzlar);

qo`shtuzlar va kompleks tuzlar. Tuzlar – kimyoviy birikmalar sinfi,oddiy sharoitda ionli tuzilishga ega bo`lgan kristall moddalar. Tuzlar laboratoriya usulida kislota va asoslarni bir biriga ta`sir ettirib olinadi. Tuzlarning tavsifli xossalaridan biri uning qutbli eritmalarda,ayniqsa suvda eruvchanligidir. Tabiatda tuzlar ko`l,dengiz va ocean suvlariga yig`ila boradi. Suv havzalari quriganida o`sha joylarda osh tuzi (NaCl) va boshqa tuzlar konlari paydo bo`ladi. O`rta (normal) tuzlar-metall atomi va kislota qoldig`idan iborat murakkab moddalar . Masalan:NaCl,CaSO4,Cu(NO3)2 va hokazo. O`rta tuzlarni nomlash:metal nomi(metal o`zgaruvchan valentli bo`ls ava bir necha tuzlar hosil qilsa,rim raqamda qavs ichida valentlik ko`rsatiladi va qavsdan keyin chiziqcha qo`yiladi hamda)ga kislota nomi qo`shib aytiladi. Masalan NaCl-natriy xlorid,CaSO4-kalsiy sulfat.

Agar bir metall bitta kislota bilan ikki yoki bir necha tuz hosil qilsa, bunday tuzlarni nomlashda avval metal nomi aytilib, qavs ichida rim raqami bilan metallning valentligi ko`rsatiladi,so`ngra kislota nomi aytiladi. Masalan, FeSO4-temir (Ⅱ)sulfat,Fe(NO3)3-temir (Ⅲ)nitrat.

Nordon tuzlar -kislota molekulasidagi vodorod atomlari metal bilan qisman almashinganda hosil bo`lib,metal atomi,vodorod va kislota qoldig`idan iborat bo`ladi.

Masalan :Ca(HCO3)2,NaHCO3,LiHSO4,Mg(HCO3)2 va hokazo.

Asosli tuzlar -tarkibida metal atomi,gidroksid guruhi va kislota qoldig`I saqlagan murakkab moddalar. Masalan :(CuOH)2CO3,Mg(OH)NO3,Al(OH)SO3 va hokazo.

Qo`sh tuzlar -ikkita turli xil metall ionlari bilan kislota qoldig`i ionlaridan tarkib topgan bo`ladi. Masalan :KAl(SO4)2,(NH4)2Fe(SO4)2 va hokazo.

Kompleks tuzlar-tarkibida kompleks ion saqlagan murakkab moddalar. Masalan :K3(Fe(CN)6)3, K4(Fe(CN)6) va hokazo.

Tuzlar turli sinf birikmalari bilan oddiy moddalarning kimyoviy o`zaro ta`siridan olinadi. Tuzlarni olishning eng muhim usullarini qayd qilib o`tamiz.

XULOSA :KIMYO FANIDAN USHBU MAVZUDA TUZLAR HAQIDA KERAKLI MALUMOTLARNI OLDK