Seleksiya. Biotexnologiya

Variant 11. Seleksiya, biotexnologiya.
1. Qaysi metod seleksiya jarayonining hamma bosqichida qo’llaniladi?
A) Kuzatish. V) duragaylash.
S) Tanlash. D)Eksperimental
E) Hech qaysi.
2.Hozirgi kunda gen muhandisligi yo’li bilan nimalar olinmoqda?
A) Interferon oqsili.
V) Lizin aminokislotasi.
S) Insulin oqsili.
D) Birlamchi oqsil.
E) A va S.
3. N.V. Vavilov o’simliklarning nechtaa kelib chiqish markazlarini aniqladi?
A) 2. V) 4. S) 6. D) 8. E) 10.
4. Mikroorganizmlarda genlarning genom bo’yicha ko’chib yurishi qaysi olimlar tomonidan kashf etildi?
A) G.Georgiyev, J.Gyordon.
V) B.Mak-Klintok, J.Hamidov.
S) F.Griffit, R. Roslin.
D) Boyer va Koen.
E) J.Bishop, A.Buxoriy.
5. Parchalangan DNK bo’laklari elektroforez moslamasida nimaga binoan ajraladi?
A) Molekulasining zaryadiga binoan.
V) Molekulasining uzunligiga binoan.
S)Molekulasining tarkibiga binoan.
D) Molekulasining zaryadi va o’lchamiga binoan.
E) Barchasi to’g’ri.
6. Poliploidiya nima?
A) O’simliklardagi xromosomalar sonining karra ortishi; V) naslsiz turlararo duragayning xromosomalar soni kolxisin moddasi eritmasi yordamida ikki marta ortishi;
S) O’simliklardagi xromosomalar sonini karra kamayishi; D) Kuchli ta’sir etuvchi kimyoviy omillar yordamida o’simliklarda irsiy o’zgaruvchanlik olishga.
7. tDNK shish chiqarish qobiliyatini qachon yo’qotadi?
A) tDNK qismi restriktaza bilan kesilganda.
V) Yot gen tDNK ni ikki bo’lakka bo’lganda.
S) tDNK RBR-322 plazmidaga ko’chirib o’tkazilganda.
D) tDNKni klonlari olinganda.
E) Ti plazmida bilan rBR-322 plazmidalar mayda bo’laklarga bo’linib, qaytadan tiklangandan keyin.
8. Duragaylashning qaysi metodida qarindoshlik jihatidan uzoq bo’lgan, har xil turga va hatto turli turkumga mansub bo’lgan o’simliklar bir-biri bilan duragaylanadi?
A) Tur ichidagi formalarni duragaylash. V) Genetik uzoq bo’lgan o’simlik formalarini duragaylash. S) Jo’g’rofik uzoq bo’lgan o’simlik formalarini duragaylash. D) A va S E)A,V,S
9. S.Jatayev va F.Muhammedxanova qaysi o’simliklarning transgen formalarini yaratdilar?
A) Bug’doy. V) No’xat.
S) Go’za. D) Bug’doyiq.
E) A va S.
10.Duragaylashning qaysi metodi yordamida olingan o’simliklarning butunlay yangi formalarini yaratish mumkin?
A) Genetik uzoq bo’lgan o’simlik formalarini duragaylash.
V) Tur ichidagi formalarini duragaylash.
S) Bir turdagi jo’g’rofik uzoq bo’lgan o’simlik formalarini duragaylash.
D) A va S. E) A, V, S.
11. Fagning DNK malеkulasini baktеriya xromasomasiga birikishi ...... dеyiladi?
A) transformatsiya . V) translyatsiya S) transpozon . D) transduksiya . Е) translitsiya
12. Qaysi jarayonlarni « immun rеaksiya» dеyiladi .
A) sun'iy sharoitda antitana sintеzlovchi limfosit hujayrasi bilan chеksiz bo’linuvchi rak hujayrasini bir- biriga qo’shish.
V) organizmning yot moddalarga chidamliligi. S) organizmlarda antigеn ta'sirida maxsus hujayralarda har bir antigеnning uch o’lch1amdagi fazoviy strukturasini aniqlaydigan nеytrollovchi oqsil antitana sintеz qilinadi .
D) kon tarkibidagi antigеn malеkularining bog’lanishi
Е) plazmatik hujayralrda sintеz bo’lgan antitana molеkulasining hujayra tashqarisiga sеkrеtsiya qilishi
13. DNK bo’lagini klonlashda vektor sifatida nimalardan foydalaniladi?
A) Transpozon.
V) Virus DNK molekulasi.
S) Fag DNK molekulasi.
D) A va S. E) A, V, S.
14. . Nima uchun duragaylashda bo’ladigan o’zgaruvchanlik kombinativ o’zgaruvchanlik deb ham ataladi?
A) Duragaylash jarayonida ota-ona o’simliklarning belgi va xususiyatlari duragay avlodlarga bir xil kombinatsiyada beriladi.
V) Duragaylash jarayonida ota-ona o’simliklarning belgi va xususiyatlari duragay avlodlarga turli kombinatsiyada beriladi.
S) Qarindoshlik jihatdan uzoq bo’lgan, har xil turga mansub bo’lgan o’simliklar bir-biri bilan duragaylanadi. D) Bir turga mansub lekin yer kurrasining turli jo’g’rofiy hududlaridan keltirilgan ekologik uzoq bo’lgan o’simlik formalari o’zaro chatishtiriladi.
E) T.J.Y.
15. Geterologik DNK bo’lagini plazmid tarkibiga klonlashda rekombinant plazmidli hujayra plazmidsiz bakteriyadan qaysi xususiyatiga qarab ajratib olinadi?
A) Molekulyar og’irlik.
V) Suvda erish.
S) Klonlash.
D) Antibiotikka chidamlilk.
E) Elektroforez.
16. G.D. Karpachenko duragaylarning turlararo bepushtligini bartaraf qilish maqsadida qaysi o’simliklarni o’zaro chatishtirgan?
A) Karam bilan turp.
V) Olma bilan nok.
S) Karam bilan sholg’om.
D) Bug’doy bilan bug’doyiqni.
E) Bug’doy bilan javdar.
17. “Asos” hujayralarni kim va qachon kashf qilgan?
A) 1998 yil, Tomson.
V) 1998 yil, Chek. S) 1977 yil, Roslin. D) 1977 yil, Gyordon.
E) 2000 yil, Fiyeld.
18. Mikroorganizmlardan quyidagi qaysi vitaminlarni olishda foydalaniladi?
A) D va S. V) B, B_12. S) B₂ va D.
D) B₂ va B₁₂. E) PP va S.
19. “Yangi” organlar yaratish texnologiyasi qaysi to’qimalar uchun qulay?
A) O’pka, jigar, tog’ay. V) Yurak, teri, pay.
S) Qovuq, teri, tog’ay. D) Nerv, ichak, buyrak.
E) Pay, teri, tog’ay.
20.Seleksiya fanining asoschisi kim?
A) L.Paster. V) A. I. Avtonomov.
S) N.I. Vavilov. D) P.P. Lukyanenko.
E) I.V. Michurin.
21.Bug’doy va zig’irning vatanini belgilang.
A) Janubiy-Garbiy Osiyo markazi.
V) Sharqiy Osiyo markazi.
S) Janubiy Osiyoning tropik markazi.
D) O’rta yer markazi. E) Markaziy Amerika.
22. . Zambrug’larning zaharli toksinlarga chidamliligini nima ta'minlaydi.
A) klonlar . V) indonuklеozlar . S) plazmidlar
D) transpozonlar. Е) rеstriktazalar .
23. Quyidagilardan qaysilari chatishtirilganda geterozis hodisasi yuz beradi?
A) Mayin junli qo’yni qo’tos bilan.
V) Qo’tos bilan qoramolni.
S) Mayin junli qo’yni arxar qo’chqori bilan.
D) Arxar bilan qoramolni.
E) T.J.B.
24. Yo’naltirilgan mutatsiya dеb qanday usulga aytiladi.
A) gеn injеnеrligi usuli yordamida hujayraning ko’chirib o’tkazish biotеxnologiyasiga .
V) DNK bo’lagining xromasoma bilan birikishi va undan ajralib chiqish usuliga
S)gеn injеnеrligi usuli bilan istalgan gеnning nuklеotidlarini almashtirish biotеxnologiyasiga.
D)gеn injеnеrligi usullarini qo’llash yordamida baktеriya klonlarini hosil qilish usuliga.
Е) to’g’ri javob bеrilmagan.
25. Qaysi metod yangi navlar yaratish bo’yicha qilinadigan ishlarning hamma davriga olib boriladigan tadbir hisoblanadi?
A) Duragaylash metodi.
V) Kuzatish metodi.
S) Tabiiy tanlash metodi.
D) Sun’iy tanlash metodi.
E) Barchasi to’g’ri.
26. Antibiotiklarni parchalovchi gеnlar
bir plazmiddan ikkinchisiga nima orqali
o’tadi?
A) gibritatsiya.V)endonklеozonlar .
S) rеstirktazalar. D)kalluss to’qima .
Е) transpozonlar.
27. Qaysi hujayralar o’rtasida gibridoma olish mumkin?
1-qattiq qobig’li hujayralar, 2-qattiq qobiqli va qattiq qobiqsiz hujayralar, 3-rak va tanadagi boshqa hujayralar, 4-har xil turga mansub o’simlik hujayralar.
A) 1,4; V)1,3; S) 3,4; D)1,2; Е)2,3.
28.Quyidagi duragaylardan qaysi biri tritikale deb ataladi?
A) Bug’doy bilan javdar.
V) Karam bilan turp.
S) Bug’doy bilan bug’doyiq.
D) Beda bilan grechixa.
E) Javdar bilan suli.
29. Gеnеtik injеnеriya yordamida ishlab chiqarayotgan gormon:
A) adrеnalin; V) insulin.; S) aminazin; D) glyukagon; Е) tiroksin
30. G’o’zaning Gossipum xirzutum va Gossipum barbadenze ga mansub bo’lgan navlarining kelib chiqish markazlarini belgilang.
A) Janubiy Meksika, Markaziy Amerika, Janubiy Amerika;
V) Markaziy Afrika, Janubiy Amerika, Hindiston. S) Afrika, Markaziy Osiyo. D) Janubiy Amerika, Markaziy Amerika, Afrika. E) Hindiston, Markaziy Osiyo, Amerika.
31. Baktеriya va tuban eukariot hujayralardagi qo’shimcha xromasomalar nima dеb ataladi.
A) plazmidlar. V) transpozonlar .
S) rеstriktazalar. D) klonlar .
Е) kallus to’qima.
32. Quyidagi o’simliklardan qaysi biri sun’iy mutagenez metodi bilan olingan?
1. Arpa; 2; Makkajo’xori; 3.Bug’doy; 4.Kartoshka; 5.G’o’za;
6.Mosh; 7.No’xat; 8.Suli; 9.Loviya; 10. Pomidor.
A) 1,2,3,4,5,6; V) 2,4,6,8,10;
S) 1,3,5,7,9; D) 2,5,7,9;
E) 1,2,3,8,9,10.
33. Transpozon-DNK molеkulasiga qanday qilib birikadi?
A) transpozon DNK molеkulasiga bilvosita birikadi
V) transpozaza fеrmеnti DNK molеkulasini yopishqoq uchlar hosil qilib notеkis kеsadi va transpozon uchlariga qovushtiradi ..
S)transpozon DNK molеkulasiga, bеvosita birikadi.
D) xromasomada DNK si bilan transpozon ligaza fеrmеnti ta'sirida o’zaro bog’lanadi. Е) A va V javoblar to’g’ri .
34.Shakarqamishning Vatani qayer?
A) Sharqiy Osiyo markazi.
V) Janubiy Osiyoning tropik markazi.
S) Janubi-G’arbiy Osiyo.
D) O’rta Yer markazi.
E) Markaziy Amerika.
35. Zamburug’lar tarkibida qancha miqdorgacha oqsil moddasi to’planadi?
A) 60%. V) 15%. S) 40%. D) 96%. E) 84%.
36. Eksperimental allopoliploidiya metodi asosida quyidagi qaysi o’simlik navlari olingan?
A) Go’zaning “S-4727”; V)Bug’doyning “Bezostaya I”;
S) G’o’zaning “10964” va “2850”;
D) Bug’doyning “599”, “182”;
E) Go’zaning “Toshkent I”.