Seminar mashg’ulotlari bo’yicha o’quv materiallari Mustaqil ta’lim mashg’ulotlari Glossariy Ilova

Muhokama uchun savollar

1. 
   Idrok to‘g‘risida umumiy tushuncha.
   
2. 
   Idrokning nerv fiziologik asoslari.
   
3. 
   Fazoni va vaqtni idrok qilish.
   
4. 
   Harakatni idrok qilish.
   

5.Sezgi bilan idrok o‘rtasida qanday umumiylik bor?

Konseptual jadval

Yondashuvlar	Tavsiflar
	Idrok xususiyatlari	Idrok turlari

Konseptual jadval

Yondashuvlar	Tavsiflar
	Idrokning rivojlanishi	Idrokning buzilishi

Venn diagrammasi

Venn diagrammasi



FSMU texnologiyasi

Savol	Illyuziya
F-fikringizni bayon eting
S-Fikringiz bayoniga sabab ko‘rsating
M-ko‘rsatilgan sababingizni isbotlovchi dalil keltiring
U- fikringizni umumlashtiring

FSMU texnologiyasi

Savol	Gallyusinatsiya
F-fikringizni bayon eting
S-Fikringiz bayoniga sabab ko‘rsating
M-ko‘rsatilgan sababingizni isbotlovchi dalil keltiring
U- fikringizni umumlashtiring

FSMU texnologiyasi

Savol	Attraksiya
F-fikringizni bayon eting
S-Fikringiz bayoniga sabab ko‘rsating
M-ko‘rsatilgan sababingizni isbotlovchi dalil keltiring
U- fikringizni umumlashtiring

FSMU texnologiyasi

Savol	Yasnovideniye
F-fikringizni bayon eting
S-Fikringiz bayoniga sabab ko‘rsating
M-ko‘rsatilgan sababingizni isbotlovchi dalil keltiring
U- fikringizni umumlashtiring

MAVZU: 14

DIQQAT VA UNING TURLARI. XOTIRA HAQIDA TUSHUNCHA

Metodik tavsiyalar
Diqqatning fiziologik asoslarini tushuntirib berishda buyuk rus fiziologlari I. P. Pavlov va A. A. Uxtomskiylarning olib borgan ilmiy kashfiyotlari muhim ahamiyat kasb etadi.
Oliy nerv faoliyatining alohida reaksiyalari bo‘lmish orientir reflekslar to‘g‘risidagi I. P. Pavlov ilgari surgan ilmiy taxmin (gipoteza) psixologiya fani uchun muhim hissa bo‘lib qo‘shildi, chunki “bu nima?” refleksisiz diqqatning tabiatini ochish mutlaqo mumkin bo‘lmas edi. I. P. Pavlovning “bu nima?” refleksi haqidagi g‘oyasi ixtiyorsiz diqqatning g‘ayritabiiy (refleksiv) xususiyatini ochib berish uchun xizmat qildi.
Tushunchalar tahlili texnologiyasi

Tushunchalar	Mazmuni
Diqqat
Fokus
Oriyentir
Tanlovchan
Konsentratsiya

B/B/B chizmasi
B/B/B chizmasi – Bilaman/ Bilishni hohlayman/ Bilib oldim. Mavzu, matn, bo‘lim bo‘yicha izlanuvchilikni olib borish imkonini beradi. Tizimli fikrlash, tuzilmaga keltirish, tahlil qilish ko‘nikmalarini rivojlantiradi.
Talabalar:

1. 
   Jadvalni tuzish qoidasi bilan tanishadilar. Alohida kichik guruhlarda jadvalni rasmiylashtiradilar.
   
2. 
   “Mavzu bo‘yicha nimalarni bilasiz” va “Nimani bilishni xohlaysiz” degan savollarga javob beradilar (oldindagi ish uchun yo‘naltiruvchi asos yaratiladi). Jadvalning 1- va 2- bo‘limlarini to‘ldiradilar.
   
3. 
   Mustaqil o‘qiydilar.
   
4. 
   Mustaqil kichik guruhlarda jadvalning 3-bo‘limini to‘ldiradilar
   

B/BX/B JADVALI
Bilaman	Bilishni xohlayman	Bilib oldim

KLASTER
Klaster -axborot xaritasini tuzish yo‘li - barcha tuzilmaning mohiyatini markazlashtirish va aniqlash uchun qandaydir biror asosiy omil atrofida g‘oyalarni yig‘ish. Bilimlarni faollashtirishni tezlashtiradi, fikrlash jarayoniga mavzu bo‘yicha yangi o‘zaro bog‘lanishli tasavvurlarni erkin va ochiq jalb qilishga yordam beradi. Talabalar qog‘oz varag‘ining o‘rtasiga “Diqqat” degan mavzu nomi yozadilar. Jadvalni tuzish qoidasi bilan tanishadilar.




KEYS-STADI
PEDAGOGIK ANNOTATSIYASI
Keysning asosiy maqsadi:
Diqqat va uning psixofiziologik, neyrofiziologik mexanizmlarini tahlil etish.
O‘quv faoliyatidan kutiladigan natijalar:

• 
  diqqat jarayonini yoritib berish;
  
• 
  diqqatning psixofiziologik va neyrofiziologik mexanizmlarinini ochib berish.
  

Ushbu keysni muvaffaqiyatli amalga oshirish uchun oldindan talabalar quyidagi bilim va ko‘nikmalarga ega bo‘lmoqlari zarur:
Talaba bilishi kerak:
Diqqat jarayoni, uning vujudga kelishi haqida.
Talaba amalga oshirishi kerak:
- mavzuni mustaqil o‘rganadi; muammoning mohiyatini aniqlashtiradi; g‘oyalarni ilgari suradi; ma’lumotlarni tanqidiy nuqtai nazardan ko‘rib chiqib, mustaqil qaror qabul qilishni o‘rganadi; o‘z nuqtai nazariga ega bo‘lib, mantiqiy xulosa chiqaradi; o‘quv ma’lumotlar bilan mustaqil ishlaydi; ma’lumotlarni taqqoslaydi, tahlil qiladi va umumlashtiradi;
Talaba ega bo‘lmog‘i kerak:

• 
  kommunikativ ko‘nikmalarga; taqdimot ko‘nikmalariga; hamkorlikdagi ishlar ko‘nikmalariga; muammoli holatlar tahlil qilish ko‘nikmalariga.
  

Manbalardan foydalanish uchun tavsiya etiladigan adabiyotlar ro‘yxati:

1. 
   G‘oziev E. Psixologiya. T. Universitet. 1999.
   
2. 
   G‘oziev E. Umumiy psixologiya. T. 2010.
   
3. 
   Ivanov P., Zufarova M. «Umumiy psixologiya» T. 2008.
   

Texnologik xususiyatlardan kelib chiqqan holda keysning tavsifnomasi:
Ushbu keysning asosiy manbai kabinetli, lavhali bo‘lib, hayotiy vaziyatlar asosida bayon etilgan. Keysning asosiy ob’ekti shaxsga yo‘naltirilgandir. Bu tashkiliy institutsional keys bo‘lib, ma’lumotlar vaziyatlar va savollar asosida tuzilgan. Hajmi o‘rtacha, tizimlashtirilgan bo‘lib, o‘quv mavzu bo‘yicha bilim va ko‘nikmalar hosil qilishga qaratilgan. Didaktik maqsadlarga ko‘ra keys muammolarni taqdim qilishga, ularni hal etishga, tahlil qilish va baholashga qaratilgan.
Kirish. “Diqqat va uning psixofiziologik, neyrofiziologik mexanizmlari” mavzusi umumiy psixologiya fanida muammoli vaziyatlarni hal etish bo‘yicha “Keys stadi”ga asoslangan o‘qitish texnologiyasi asosida ishlab chiqilgan. Talabalar umumiy psixologiya fani doirasida diqqat va uning psixofiziologik, neyrofiziologik mexanizmlari to‘g‘risida har tomonlama bilimlarni o‘zlashtiradi.
Aynan ana shu muammolarni ishlab chiqish “Keys stadi”ga asoslanagan o‘qitish texnologiyasining asosiy maqsadi hisoblanadi. Ushbu texnologiya amaliy vaziyatlarni hal etish jarayonida o‘rganilgan o‘quv mavzusi bo‘yicha bilimlarni mustahkamlashga, muammolarni tahlil qilish va qirralarni yakka tartibda yoki guruhlarda qabul qilish ko‘nikmalarini egallashga, ijodiy va o‘rganish qobiliyatlari, mantiqiy fikrlash, nutq va muhit sharoitlariga moslashish qobiliyatlarini rivojlantirishga hamda qarorlarni mustaqil qabul qilishga va o‘z-o‘zini nazorat qilishga yordam beradi.
Ushbu keysni muvaffaqiyatli amalga oshirish uchun mavzu bo‘yicha bilim va ko‘nikmalarga ega bo‘lish zarur.
Tavsiya etilgan keysni echish quyidagi natijalarga erishishga imkon yaratadi:

• 
  mavzu bo‘yicha bilimlarni mustahkamlash;
  
• 
  muammoning hamda qabul qilingan echimning individual va guruhiy tahlilida bilim va ko‘nikmalarni qayta topshirish;
  
• 
  mantiqiy fikrlashni rivojlantirish;
  
• 
  mustaqil ravishda qaror qabul qilish ko‘nikmalarini egallash;
  
• 
  o‘quv axborotlarini o‘zlashtirish darajasini tekshirib ko‘rish.