Servis” fakulteti “iqtisodiyot va menejment”

Nazorat uchun savollar

1. Mahsulot sifatini ifodalovchi ko’rsatkichlar?

2. Xalqaro standartlarning zarurligi?
3. Mahsulot sifatini oshirishning talabga ta’siri?
4. Mahsulot va sifat tizimini sertifikatlashning ahamiyati?
20-mavzu. Korxonaning moliyaviy holatini tahlil qilish
Moliyaviy tahlilning hayotiyligini, barqarorligini va rentabelligini baholashni anglatadi biznes, sub-biznes yoki loyiha. Bu hisobotlardan foydalangan holda tayyorlaydigan mutaxassislar tomonidan amalga oshiriladi nisbatlar olingan ma'lumotlardan foydalanadigan va boshqa usullar moliyaviy hisobotlar va boshqa hisobotlar. Ushbu hisobotlar, odatda, biznes qarorlarini qabul qilishda ularning asoslaridan biri sifatida yuqori menejmentga taqdim etiladi. Moliyaviy tahlil korxonaning quyidagilarni amalga oshirishi mumkinligini aniqlashi mumkin:

• 
  O'zining asosiy faoliyatini yoki biznesining bir qismini davom ettirish yoki to'xtatish;
  
• 
  Ichida ma'lum materiallarni tayyorlang yoki sotib oling ishlab chiqarish uning mahsuloti;
  
• 
  O'z mahsulotlarini ishlab chiqarishda ma'lum texnika va uskunalarni sotib olish yoki ijaraga olish / ijaraga olish;
  
• 
  Nashr aktsiyalar yoki bank uchun muzokara olib boring kredit uni oshirish aylanma mablag'lar;
  
• 
  Investitsiya yoki ssuda kapitali to'g'risida qaror qabul qilish;
  
• 
  Boshqaruvga o'z biznesini yuritishda turli xil alternativalar bo'yicha ma'lumotli tanlov qilishga imkon beradigan boshqa qarorlarni qabul qiling.
  

Nazorat uchun savollar

1. Moliyaviy natijani aniqlash tartibi?

2. Rentabellik ko’rsatkichlari tahlili qanday amalga oshiriladi?
3. Soliq to’lagunga qadar bo’lgan foyda qanday aniqlanadi?
4. Korxona moliyaviy holatini tahlil qilishning zarurati?

21-mavzu. Ishlab chiqarishni diversifikasiyalash asoslari
Diversifikatsiya (lot. diversifi catio — oʻzgarish, xilma-xil taraqqiyot) — korxona (birlashma)larning faoliyati sohalari va ishlab chiqaradigan mahsulotlari turining kengayishi, yangilanib turishi. Diversifikatsiya da yuqori samaradorlikka erishish, iqtisodiy foyda olish, bankrotlikka barham berish va boshqa maqsadlarda amalga oshiriladi. Ilgari bir sohada ixtisoslashgan firmalarning (sanoat, qishloq xo’laligi, transport, moliya va h.k.) boshqa ishlab chiqarish tarmoqlari, xizmat koʻrsatish sohalariga, birinchi navbatda, yuqori foyda beradigan sohalarga kirib borishi ularning xoʻjalik faoliyati sohalari va imkoniyatlarini kengaytiradi.
Diversifikatsiya natijasida turli-tuman tovarlar ishlab chiqaradigan, xizmat koʻrsatadigan hamda ishlab chiqarish va ishlanmalar bilan band boʻlgan keng tarmoqli, ammo hamisha ham texnologikjihatdan oʻzaro bogʻlan-magan majmualar (masalan, agrosanoat majmui, oʻrmonsanoat majmui) vujudga keladi va bu ishlab chiqarish diversifikatsiyasi deyiladi.
Bundan tashqari, uning kredit diversifikatsiya koʻrinishi ham bor (bunda kredit sifatida beriladigan kapital mablagʻlar xavf-xatarni kamaytirish va yuqori foyda olish maqsadida turli-tuman obyektlar oʻrtasida taqsimlanadi). Bunday diversifikatsiya tarmoqlararo kapital konsentratsiyasi jarayoni va korxonalararo ichki beqarorlikning kuchayishi bilan bogʻliq.
Dunyo mamlakatlarida diversifikatsiya jarayoni XX asrning 50-yillari oʻrtalaridan rivojlana boshladi. Dastlab AQSH, Yaponiya, Gʻarbiy Yevropa davlatlarida diversifikatsiya sanoat, transport, qurilish, moliya sohalarida vujudga keladi. Shu bois, diversifikatsiya xarakteri mazkur davlatlarning ijtimoiyiqtisodiy omillari, shuningdek, boshqa davlatlarga tegishli boʻlgan umumiy omillar (ilmiy-texnika inqilobi, yuqori foyda uchun kurash, raqobat kurashi, texnik taraqqiyotdan qolib ketmaslik va boshqalar) bilan belgilanadi.