Servis” fakulteti “iqtisodiyot va menejment”

Nazorat uchun savollar

1. Reklama qilish vositalari?

2. Bozorni segmentlashning zarurligi?
3. Korxona sotish faoliyatida reklamaning ahamiyati?
4. Raqobatlashgan bozorda reklamaning mohiyati?
5.Reklamadan kutiladigan iqtisodiy samaradorlikni baholash tartibi?

18-mavzu. Ishlab chiqarish xarajatlarini boshqarish
Ishlab chiqarish xarajatlari kompaniyaga daromad keltiradigan tovarlarni ishlab chiqarish yoki sotib olish bilan bog'liq xarajatlardir. Ular, shuningdek, ma'lum bir mahsulot miqdorini ishlab chiqarish uchun zarur bo'lgan umumiy pul miqdoriga ishora qiladilar.
Kompaniyalarning maqsadi daromadlarni ko'paytirishdan iborat bo'lganligi sababli, ushbu daromadlarning tarkibiy qismlarini tushunish muhimdir. Bir tomondan, kompaniyalar daromadga ega, ya'ni sotishdan tushadigan pul miqdori. Boshqa tomondan, kompaniyalar ishlab chiqarish xarajatlariga ega.
Iqtisodiyotda ishlab chiqarish xarajatlari ishlab chiqarish omillarini olish uchun asosiy xarajatlarni anglatadi, ular: mahsulot, ishlab chiqarish uchun zarur bo'lgan er, mehnat, kapital va boshqaruv.
Shunday qilib, ular resurslar egalari ularni ma'lum bir vaqt ichida etkazib berishni davom ettirishni taxmin qilish uchun mohiyatan olishlari kerak bo'lgan xarajatlardir.
Mahsulot bo'yicha ishlab chiqarish xarajatlarini aniqlash va ushbu xarajatlar manbalarini tushunish bir necha sabablarga ko'ra muhimdir. Birinchidan, korxona mahsulotni ishlab chiqarish uchun qancha xarajat ketishini bilsa, uni foyda olish uchun narxlashi mumkin.
Nazorat uchun savollar

1. Ishlab chiqarish xarajatlarining turkumlanishi?

2. Xarajatlarning mahsulot narxiga ta’sirini baholash?
3. Korxona ishlab chiqarish xarajatlarini optimallashtirish yo’nalishlari?
4.Ishlab chiqarish xarajatlarini kamaytirish usullari

19-mavzu. Ishlab chiqarish korxonalarida mahsulot sifatini boshqarish

Sifatni boshqarish o’zida boshqaruvning me’yoriy usullarini aks ettiruvchi standartlarga asoslanadi.

Xalqaro standartida ISO 9001 berib o’tilgan ta’rifga ko’ra sifat tizimi- bu sifatning umumiy boshqaruvini ta’minlovchi tashkiliy tarkib, javobgarlik, jarayonlar, protsedura va resurslar taqsimotining majumuidir.
Mahsulotlar yetkazib berish bo’yicha kontrakt tuzish uchun xorijlik xaridor ishlab chiqaruvchida sifat tizimining mavjudligini va bu sifat tizimiga taulluqli sertifikatlash organi tomonidan berilgan sertifikatni ko’rsatishni talab qiladi.
Korxonada mahsulot sifatini nazorat qiluvchi sifat xizmati bo’limini tashkil qilish korxonada olib borilayotgan sifat bo’yicha faoliyatini muvofiqlashtirishga imkon beradi. Sifat xizmati sifat bo’yicha uslubiy takliflarni ishlab chiqadi. Bu xizmat turi faqatgina bosh direktorga bo’ysunadi. Sifat xizmati funksional tizimining namunaviy ko’rinishi bo’ladi.
Korxona rahbarlari mahsulot sifatining standartdan chetga chiqishini emas balki uni oldindan belgilash va bartaraf etishga alohida e’tibor qaratishi kerak.
Standart - mahsulot sifatiga qo’yiladigan asosiy talablarni o’zida aks ettiruvchi texnik-me’yoriy hujjatdir.