Servis” fakulteti “iqtisodiyot va menejment”

Nazorat uchun savollar


1. Mehnat resurslari tarkibi?
2. Mehnat unumdorligini baholashning zarurligi?
3. Mehnat unumdorligini oshirishda zaxiralarning ahamiyati?
4. Mehnat resurslaridan foydalanish koeffitsienti qanday hisoblanadi?

16-mavzu. Korxonaning marketing va sotish faoliyati

Marketing – (Marketing) ingliz tilidan olingan bo‘lib, bozor faoliyatini o‘rganish ma’nosini anglatadi. Marketing – bozorda iste’molchilarga mahsulotlarni to‘g‘ri shakllangan narxlarda yetkazib berishni o‘rgatadi. Marketing – ayirboshlash yo‘li bilan ehtiyoj va talablarni qondirishga yo‘naltirilgan inson faoliyatining turi, bozordagi barcha qatnashchilarning o‘zaro manfaatlariga asoslangan harakatlarini, talabni shakllantirish va qondirish uchun birlashtirishdir. Marketing – bu tovar harakatining barcha bosqichlarini o‘z ichiga oluvchi, talab va taklifni o‘rganish, mahsulot ishlab chiqarish dasturini yaratish, sotish va iste’mol qilish bilan bog‘liq bo‘lgan turli xildagi xizmatlar ko‘rsatish va iste’moldan chiqqandan keyin utilizatsiyalashni tashkil qilish kabi bozor muammolarini yechishda yaxlit-tizimli (kompleks-sistemali) yondashishdir. Marketing xo‘jalikning ma’lum bir tarmog‘iga, masalan, ishlab chiqarishga yoki savdoga taalluqli deb o‘ylash noto‘g‘ri bo‘lur edi. U bozorga xizmat ko‘rsatuvchi barcha xo‘jalik subyektlarini o‘z ichiga oladi va ulardan birgalikda va yaxlit (kompleks) foydalanilganda, birgalikdagi faoliyatning so‘nggi natijasi uchun umumiy strategik yo‘nalishi mavjud bo‘lgan holdagina uning vosita va usullari samarali natija beradi.

Nazorat uchun savollar

1. Marketing miks tushunchasi?

2. Bozorni segmentlashning zarurligi?
3. Korxona sotish faoliyatida marketingning mohiyati?
4. Raqobatlashgan narx qachon paydo bo’ladi?
5.Bozor imkoniyatlarini tahlil qilish usullari?

17-mavzu. Ishlab chiqarishda reklamaning ahamiyati
Reklama, birinchi navbatda, bozor ishtirokchilari va iqtisodiy munosabatlar ishtirokchilariga sezilarli ta'sir ko'rsatadigan, ishlab chiqaruvchilar va iste'molchilarga ta'sir ko'rsatadigan iqtisodiy hodisadir. Reklama funksiyasi iqtisodiy vosita sifatida bozorga chiqarilgan takliflarning axborot modellarini iste'molchi auditoriyalariga taqdim etish orqali ishlab chiqarilgan talab va taklifning bozor munosabatlarini rag'batlantirishdan iborat. Reklama faoliyati talab va taklifni tartibga solishga yordam beradi, shu bilan bozorda sotuvchilar va xaridorlarning uyg'unligiga erishishga yordam beradi. Quyida reklamaning iqtisodiy ta'sirining bozor sub'ektlariga ta'siri eng muhim jihatlaridan biri keltirilgan.
Reklama talabni shakllantiradi va sotishni rag'batlantiradi va shu bilan tovarlar va xizmatlar aylanmasining o'sishiga va shuning uchun ishlab chiqarishga yordam beradi. Rivojlangan iqtisodiyotlarda yuqori hayot darajasi ommaviy ishlab chiqarish tizimiga asoslanadi, bu esa o'z navbatida ommaviy savdo tizimiga to'liq bog'liq. Reklama ommaviy savdoni ta'minlashda asosiy rollardan biriga ajratilgan. Shunday qilib, reklama jamiyatning iqtisodiy rivojlanishiga hissa qo'shadi.