Servis” fakulteti “iqtisodiyot va menejment”

Nazorat uchun savollar

1. Ishlab chiqarish tuzilmasi deganda nima tushuniladi?

2. Mehnat vositalariga nimalar kiradi?
3. Ijtimoiy ishlab chiqarish qanday amalga oshiriladi?
4. Ishlab chiqarish jarayonida mehnat ashyolarining ahamiyati qanday?


10-mavzu. Ishlab chiqarish turlari
Korxonaning ixtisoslashuv darajasi, eng avvalo, tanlangan ishlab chiqarish turi bilan belgilangan. Ishlab chiqarish turi uning tashkiliy-texnik xususiyatlari yig‘indisi bilan xarakterlanadi. Ushbu xususiyatlar bir vaqtda va doimiy ravishda ishlab chiqarishga kiritilayotgan bir turdagi mahsulot miqdori, shuningdek, mahsulot turi bilan belgilanadi. Tanlangan ishlab chiqarish turi ishlab chiqarish jarayonining tashkiliy-texnik parametrlarini shakllantirishga, ishlab chiqarishni texnik tayyorlash, rejalashtirish, nazorat qilish usullarini tanlash, sex, uchastakalarni tashkiliy tuzilmasini tuzish, joylashtirish, texnologik jarayonlarni ishlab chiqish, ishlab chiqarish va mehnatni tashkil etish me’yorini ishlab chiqishga ta’sir ko‘rsatadi.
Ishlab chiqarishni tashkil etish prinsiplarining uyg‘unlashuvidan kelib chiqib, ishlab chiqarishning 3 ta asosiy turini ajratish mumkin:

• 
  Ommaviy
  
• 
  seriyali
  
• 
  yakka tartibli.
  

Nazorat uchun savollar

1.Ommaviy ishlab chiqarishni tushuntirib bering.

2.Ishlab chiqarish jarayonlarini avtomatlashtirish mohiyati.
3.Seriyali ishlab chiqarish nima?
4.Qo'l mehnatidan mashinaga o'tish jarayoni qachon amalga oshirilgan?
5.Ishlab chiqarishda massa turi tushunchasini izohlang?
6.Yagona mahsulot deganda nimani tushunasiz?
11-mavzu. Jamoani shakllantirish va mehnat jarayоnlarini tashkil qilish
Jamoa (lotincha «kollektivus» so‘zining tarjimasi bo‘lib, yig‘ilma, omma, birgalikdagi majlis, birlashma, guruh) bir necha a'zo (kishi)lardan iborat bo‘lib, ijtimoiy ahamiyatga ega umumiy maqsad asosida tashkil topgan guruh demakdir. Zamonaviy talqinda «jamoa» tushunchasi ikki xil ma'noda ishlatiladi. Birinchidan,jamoa deganda bir necha kishilarning muayyan maqsad yo‘lida birlashuvidan iborat tashkiliy guruhi tushuniladi (masalan ishlab chiqarish jamoasi,zavodjamoasi, o‘quv yurti jamoasi,xo‘jalik jamosi va hokazo). Ikkinchidan, jamoa deganda yuqori darajada uyushtirilgan guruh tushuniladi. Chunonchi, o‘quvchi-lar jamoasi yuqori darajada uyushtirilgan birlashma hisoblanadi.