Ш. А. Абдуллаева

Бакалаврият ва магистратура – олий таълим босқичлари 
 
Олий таълим – узлуксиз таълимнинг юқори малакали мутахасислар 
тайёрловчи мустақил тури. Олий таълим муассасаларида амалга 
1
Ўша жой, 14 б. 
2
Кадрлар тайёрлаш миллий дастури. Баркамол авлод-Ўзбекистон келажагининг пойдевори. Т., “Шар=”. 
1998 й, 48 б. 

---

107 
оширилади. Олий таълим икки босқичдан иборат: бакалавирият ва 
магистратура
1
. 
 
Олий таълим муассасаларига талаблар қабул қилиш давлат грантлари 
негизида ва пуллик – шартномавий асосда амалга оширилади. 
 
Бакалавирият – ўрта махсус, касб-ҳунар таълими негизида олий 
таълим йўналишларидан бири бўйича фундаментал ва амалий билми 
берадиган, ўқиш муддати тўрт йилдан кам бўлмаган таянч олий таълим
2
. 
 
Бакалавр: 

таълим йўналиши бўйича олий маълумотли шахслар эгаллаши лозим 
бўлган лавозимларда мустақил ишлашга;

тегишли бакалавирият йўналиши доирасида танланган мутахасислик 
бўйича магистратурада олий таълимни давом эттиришга;

кадрларни қайта тайёрлаш ва малака ошириш тизимини қўшимча 
касб таълими олиш учун тайёрланади.
Бакалаврлик дастури тугалланганидан сўнг битирувчиларга давлат 
аттестасияси якунларига биноан касб бўйича “бакалавр” даражаси берилади ва 
давлат томонидан тасдиқланган намунадаги, касб-ҳунар фаолияти билан 
шуғулланиш хуқуқини берадиган диплом топширилади.
1998 йил 30 октябр Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 5-сонли 
буйруғи билан “Магистратура ҳақида Низом” тасдиқланди. Низомда 
таъкидланганидек:”Магистратура – аниқ ихтисослик бўйича фундаментал ва 
амалий билим берадиган, бакалавириатдан кейин унинг негизида таълим 
муддати камида икки йил давом этадиган олий таълимдир”
3
. 
“Магистр” даражасини берадиган давлат аттестацияси магистрлик 
дастурининг ихтисосидир. Магистрларга давлат томонидан тасдиқланган 
намунадаги, касб-ҳунар фаолияти билан шуғулланиш хуқуқини берадиган 
диплом топширилади.
Магистратуранинг ихтисослашган таълим дастурлари ДТС кўзда тутган 
қуйидаги ихтисосий фанлар блокларини ўз ичига олади: 

гуманитар ва ижтимоий-иқтисодий фанлар;

математик ва табиий фанлар;

йўналиш соҳасидаги фанлар;

ихтисосий фанлар сақлаш;

илмий-татқиқот ва илмий-педагогик амалиётлар.
Магистр ҳар томонлама билимдон, фундаментал илмий асосга эга 
илмий ижод услубиёти, замонавий ахборот технологияси, илмий маълумотлар 
қабул қилиш, улардан фойдаланиш ва сақлаш усулларини биладиган, илмий-
татқиқот (илмий-техник) ва илмий педагогик фаолиятга тайёр бўлиши лозим.
Магистрлик диссертацияси илмий ёки илмий-техник мазмунли ички
эга,
1
Ўзбекистон Республикаси Олий таълим меъёрий хужжатлари. Т.2001й 9 б. 
2
Ўша жойдан 9-бет. 
3
Олий таълим, меъёрий хужжатлар тўплами, Т, “Шар=” 2001й, 221 бет.

---

108 
танланган мавзу бўйича иш жараёни ва натижаларини акс эттирувчи битирув-
малакавий иши бўлиб, унинг ҳимоясидан кейин магистрларга давлат томонидан 
тасдиқланган намунадаги, касбий фаолият билан шуғулланиш хуқуқини 
берадиган диплом топширилади.