Sh o sr a n o r m a t o V a j a h o n a d a b iy o t I

va uning ingliz izdoshlari ijodida oltin sochli, farishtasimon, yetishib 
bo'lmas go‘zal kuylanadi. Shekspir sonetlarining qorasoch qahramoni 
esa jonli va hayotiy obrazdir.
Tadqiqotchilar Shekspiming pyesalari sonini 37 ta deb ko'rsatadilar 
va uch davrga bo‘lib o ‘rganishni ma’qul ko‘radilar.
1 5 9 0 -1 6 0 0 - yillar. Bu davr yosh dramaturgning hayotga va 
kelajakka ishonchi barq urib turgan davri. Ko‘plab komediyalari va 
«Romeo va Juletta» tragediyasi aynan ana shu davrda yozilgan.
1601-1608- yillar. Bu bosqichda, asosan, uning tragediyalari 
yaratilgan. Shekspir oilasida ro‘y bergan fojialar hamda ingliz xalqining 
qashshoqlashuvi dramaturg ijodida iz qoldirmay ketmagan. «Gamlet», 
«Otello», «Qirol Lir», «Makbet» tragediyalari uning qalbidagi ruhiy 
jarayonlar silsilasi mahsulidir. Hatto shu davrda yozilgan komediyala- 
rida ham dramatik ruh ustuvorlik qiladi.
1609-1613- yillar dramaturg ijodida fojeiy ruh bir qadar susaygan 
davr. Chet ellik tadqiqotchilar buni dramaturgning voqelik bilan
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

murosaga kelgani, kurashdan charchagani bilan izohlaydilar. Voqelik- 
dagi o'zgarishlar, hukmron tabaqaga xizmat qilishga majburlik Shekspir 
imkoniyatlarini cheklagan bo'lishi mumkin. Biroq falsafiylik, o ‘git 
kuchayganligi «Simbelin» (1610), «Qishki ertak», «Во‘ron» pyesalarida 
kuzatiladi.
Shekspir komediyalari xilma-xildir. Qadimgi Rim komediyasining 
qayta ishlangan shakli «Xatolar komediyasi», Angliya hayotidan olingan 
«Vindzorlik masxaraboz ayollar», italiyaliklar hayotidan olingan 
«Veronalik ikki yigit» (1594), « 0 ‘n ikkinchi kecha» (1600), fantastik 
ertak-pyesa «Yoz tunidagi kecha» (1596) va boshqalar ham shular