Shahar qurilishi va loyhalash saoslar tushintrish xati

+O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY HAMDA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
BERDAQ NOMIDAGI QORAQALPOQ UNIVERSITETI
ARXITEKTURA FAKULTETI
SHAHAR QURILISHI VA XO’JALIGI KAFEDRASI


SHAHAR QURILISHI VA LOYHALASH SAOSLAR


TUSHINTRISH XATI

Bajardi: Keunimjaev Islambek
Qabul qildi: Turgaev Jambil
Qabul qildi: Jumabaev Daulet


NÓKIS-20_
Mazmuni

	Kirish	3
1.	Kurs ishi vazifasi	5
2	Arxetiktura qurilish bo’limi	6
2.1	Imoratning Arxitekturaviy yechimi	7
3	Konstruksiyaviy yechim	8
3.1	Imoratning klassifikatsiyasi	9
3.2	Asos	9
3.3	Poydevor	10
3.4	Devor konstruksiyasi	13
3.5	Bino yopmalari	15
3.6	Zinalar va hizmat lifti	20
3.7	Deraza va eshik konstruksiyalari	21
3.8	Bino qirqimi va tugunlari	22
3.9	Bino ko’rinishi	26
4	Yakunlash	29
5	Foydalanilgan adabyotlar	30

KIRISH
O’zbekiston Respublikasi Mustaqillikga erishgandan so’ng boshqa yo’nalishlarda bo’lgani singari Arxitektura va shahar qulishi yo’nalishida ham bo’ldi. Mustaqillikga erishgandan so’ng tarixda birinchi marotaba 1995-yil “Arxitektura va shahar qurilishi” boyicha O’zbekiston Respublikasining Nizomi qabullandi.Shu nizomni amalga oshirish ha o’rinlash pratsesida ko’p yo’nalishli imkoniyatlar paydo bo’ldi va asosda tarixti, madaniy boyliklarni, iqlimni, seymik va umumiy o’zimizga mos bo’lgan hollarni etiborga olgan holda148 milliy davlat qurilish meyorlari va qoidalari (QMQ) ishlab chiqildi. Shuni aytib o’tish kerakki mustaqillikning birinchi yillaridan boshlab ha oxirgi ikki uch yil davomida shahar qurilishi yonalishida etibor kuchayib kelmoqda.
Shahar qurilishi yo’nalishida tegishli O’zbekiston respublikasi birinchi prizidenti I.A.Karimovning “o’zbekiston Respublikasida Arxitektura va shahar qurilishi yo’nalishini yanada rivojlantirish ishi to’g’risidagi farmoni (2000-yil 26-apreldagi 2595-sonli), Vazirlar mahkamasining “Arxitektura va Qurilish Yo’nalishi vazifalalarini kengaytirish qurilish ishlari va rivojlantirish ishlari to’g’risidagi” (2000-yil 27-apreldagi 165-sonli), “Shaharlar, Rayonlar markazi hamda shahar hudidagi aholi punktlarning bosh loyihalarini ishlab chiqish hamda ularni qurilish tartibi to’g’risidagi nizom bilan tasdiqlash haqqida” gi qarorlari (2000-yil 23-avgustdagi 329-sonli) Fikrimiz dalili bo’lib hisoblanadi.
Mustaqillikning jemislari bo’lgan o’zligimizni anglash, azaliy qadryatlarimizni tiklash, manavyatimiz asoslarini tushunib yetish protseslarida katta bobolarimiz, ulamolarimiz, sarkardalarimiz tabarruk ismlari tiklanishi, ularga atab o’rnatilgan estaliklar, ziyoratgoh kompleksiyalari, maydfonlar hamda boshqa ham qurilish ishlari katta ahamyatga ega bo’lib belgili bir darajada ko’rgazmali qo’llanma ro’lini o’ynaydi hamda o’rinlab keladi. “Arxitektura” – Fani Bino hamda Inshoatlarning, arxitekturaviy qurilish meyorlari, konstruktiv bo’limlari, elementlari, arxitektura kompazitsiyalarining tanlash va qabillash Arxitekturaviy
Loyihalarning fizik texnalogiya asoslari, shahar qurilshi turr joy, jamiyatlik binolari kompleksining ko’lamli loyihalsh, kompazitsiya ko’lamli loyihalash konstruktiv yechimlarining imorat va inshoatlarni saqlash ham orinlardan foydalanish arxitektura estalikastaliklarini qayta ishlash Bina hamda Imorat elementlarining maketlarini qondirish uchun odamlar tarafidan qurilgan borliq qurilmalar inshoatlar delinadi. Odamlarning hohlagan bir ish xizmati uchun atalgan hamda moslashtirilgan, ichki kenglikga boshliqga ega bo’lgan yerning ustidagi bo’limi imorat deb ataladi. Fuqoralik binolarga odamlarning kundalikga yakka ham jamoat chilik
Muxtojliklariga moljallangan binolar kiradi. Bular turar joy binolari (yasash uchun qurilgan uylar va boshqalar). Inshootlarning ichli muhiti farqli xonalarga ajratishga bo'ladi : oshxonaxona, yotoq xonasi, sonitar xonalari, korıdorlar boshqalar. Har qanday binoning loyihasini qurganimizda quyidagi asosgi talablarga javob berishi zurur :
-vazifasi bo'yicha joy qaysi jarayonga, maqsadga moljallangan bo'lsa, bu jarayon talabina toliq javob berishi shart. Masalan : yasash uchun qulayli, dam olishga moljallangan, ishlashga qulayli va boshqalar.
-Texnıkaviy jihatdan, Bino odamlarni sirtqi tasirlardan: quyi yoki yuqori temperatura, yog'in -sochini, shamollardan toliq qo'riqlashi, mustahkam va barqaror bo'lishi, uzoq yil davomida saqlanishi zurur ; -bino ko’rinishidagi arxıtekturaviy va ko'rkamlık talablariga mos holda hayrati, uning sirtqi (ekstrer) va ıchkı (interer) kórınıshı chiroyli, qulayli, tevarak -átrof bilan uyǵınlashgan bo'lishi zurur ;
-ekonomıkaviy tarafdandan qulayligi, bino va inshaatlar qurilishinida mehnat ishlarini kamaytirish, qurilish materıalları va vaqttı tejashlik nazarda tutilgan ;