Шарқ уйғониш даврида таълим ва тарбия масалалари

Ибн-Сино билим олишда қуйидагиларни зарурлигини қайд этади:

• 1) билим беришда болани бирданига китобга банд қилиб қўймаслик;
• 2) таълимда оддийдан (енгилдан) мураккабга (оғирга) ўқитишга эътибор бериш керак;
• 3) ўқитишда жамоа бўлиб, мактабга эътибор бериш керак;
• 4) билим беришда қизиқиш ва қобилиятни ҳисобга олиш керак;
• 5) ўқитишда жисмоний тарбия машқларини қўшиб олиб бориш керак.

Ўқитувчи қандай бўлиши керак? Жавоб:

• болалар билан босиқ ва жиддий муомалада;
• болалар олаётган билимни қандай ўзлаштиришига эътибор бериш;
• таълимда турли метод ва шакллардан фойдаланиш;
• талабанинг хотираси, билимни эгаллаш қобилияти, шахсий хусусиятларини;
• фанга қизиқтира олиш;
• берилаётган билимларни энг муҳимини ажратиб олиш;
• билимларни талабага тушунарли, ёши, ақлий даражасига мос келишини билиш;
• ҳар бир сўз болалар ҳиссиётини уйғотш даражасини билиш.

Ибн-Сино таълимотида талабалар билишда қайси методдан фойдаланмасин оғзаки усул бўладими, тажриба усули бўладими, хақиқий билим ҳосил қилиши учун талаба мустақил, мантиқий фикрлаш қобилиятини таркиб топтириш асосий мақсад қилиб қўйилган.

• Ибн-Сино таълимотида талабалар билишда қайси методдан фойдаланмасин оғзаки усул бўладими, тажриба усули бўладими, хақиқий билим ҳосил қилиши учун талаба мустақил, мантиқий фикрлаш қобилиятини таркиб топтириш асосий мақсад қилиб қўйилган.
• Ибн-Сино ақлий, ахлоқий тарбия билан инсон камолотида жисмоний тарбиянинг муҳимлигини ҳам назарий, ҳам амалий жиҳатдан исботлаб беради.
• Ибн-Сино инсоннинг кундалик турмушида, жисмоний машқлар, тўғри овқатланиш, уйқу, базани тоза тутиш, тартибга риоя қилиш, инсон саломатлигини сақлашда муҳим омил эканлигини илмий, амалий исботлаб берди.
• Хулоса, Ибн-Сино таълим-тарбиявий қарашларида инсоннинг ҳам ақлий, ҳам ахлоқий, эстетик, ҳамда, жисмоний томондан ривожланиш мезонлари ўз ифодасини топди.