Sharq mutafakkirla rining pedagogik

Mazkur maqolaning maqsadi. Sharq 
mutaffakirlarining pedagogik qarashlaridan foy-
dalanib, bo`lajak pedagoglarning ma`naviy-axlo-
qiy fazilat (kompetensiyalari)larini rivojlantirish 
yuzasidan taklif va tavsiyalar ishlab chiqish.
Ilmiy adabiyotlar tahlili. Vatanga sado-
qat, tadbirkorlik, irodalilik, mafkuraviy immu-
nitet, mehr-oqibatlilik, mas’uliyatlilik, tolerant-
lik, huquqiy madaniyat, innovatsion fikrlash, 
mehnatsevarlik kabi tushunchalar xalqda qadim-
dan ma’naviy-axloqiy fazilatlar sifatida faylasu-
flar, mutafakkirlar, pedagoglar e’tiborini jalb etib 
kelgan. 
Jumladan, Abu Abdulloh Xorazmiy, Abu Nasr 
Forobiy, Abu Rayhon Beruniy, Abu Ali ibn Sino-
larning pedagogik qarashlarida ma`naviy axloqiy 
fazilatlarni rivojlantirish masalasi ilgari surilgan. 
Maqolaning ilmiy mohiyati. Sharq mutafak-
kirlarining pedagogik qarashlarini o`rganish va 
tahlil qilish orqali bo`lajak pedagoglar ma`naviy 
kompetensiyasi, shaxs integrativ xususiyati, 
ma`naviy bilimdonlik va ma`naviy qadriyatlar 
tizimida o`z o`rnini aniqlash imkonini beradi. 
Shunda kelib chiqqan holda, hayotiy vaziyatlarn-
ing keng doirasida ma`naviy yetukligini namo-
yon qilish qobiliyati batafsil bayon etilgan.
Tadqiqotning ob’yekti. Bo`lajak pedago-
glarda tayanch ma`naviy kompetensiyani rivo-
jlantirishda sharq mutafakkirlarining pedagogik 
qarashlaridan foydalanish.
Tadqiqotda qo‘llanilgan usullar. Mazkur 
tadqiqotda pedagogikaning ilmiy va o`quv-uslu-
biy adabiyotlarini tahlil qilish, pedagogik kuza-
tish va suhbat metodlaridan foydalanildi.
Abu Abdulloh Xorazmiy «Al jabr va al-
muqobala», «Hind arifmetikasi haqida kitob», 
«Yer sathini o’lchash», «Quyosh soatlari 
to’g’risida», «Yahudiylar tarixi va ularning bayra-
mlarini belgilash» kabi asarlari orqali bilish naz-
ariyasiga muhim hissa qo’shdi. U birinchilardan 
bo’lib, induktsiya, deduktsiya, sinov-kuzatish va 
sinov metodlariga asos soldi. U birinchi marta 
insonlar o’rtasidagi munosabatlarni matematik 
shakllarda ifodaladi. Hindlarning o’nlik raqamlari 
Xorazmiy tufayli «Arab raqamlari» nomi bilan 
31
ТАЪЛИМ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ / ПЕДАГОГИЧЕСКИЕ ТЕХНОЛОГИИ

---