Sharq sivilizatsiyasi va tarix

ديدن – didan - ko‘rmoq
گرفتن – gereftan - olmoq
دادن - dādan –bermoq va hokazolar.
Fe’lning turlari.
Fors tilida fe’llar tuzilishiga ko‘ra uch turga bo‘linadi:

1. 
   Sodda fe’llar.
   
2. 
   Prefiksli fe’llar.
   
3. 
   Murakkab fe’llar yoki qo‘shma fe’llar.
   

Sodda fe’llar bitta butun so‘zdan iborat bo‘ladi.
Fors tilida fe’llarning aniq zamon shakllarini hosil qilish uchun fe’llarning negizlaridan foydalaniladi,fe’l negizlari esa 2 xil bo‘ladi:
1.Fe’lning o‘tgan zamon negizi.
2.Fe’lning hozirgi zamon negizi.
Fe’lning o‘tgan zamon negizi yordamida o‘tgan zamon fe’l formalari yasaladi.
Fe’lning hozirgi zamon negizi yordamida hozirgi zamon va kelasi zamon fe’l formalari yasaladi.
Fe’lning o‘tgan zamon negizi fe’lning noaniq shaklidan ان - an qo‘shimchasini olib tashlash yo‘li orqali yasaladi, masalan: خواندن [xāndan]→ o‘tgan zamon negizi خواند [xānd]
پرسيدن [porsidan]→پرسيد [porsid]


خواندن [xāndan]→ o‘tgan zamon negizi خواند [xānd]
پرسيدن [porsidan]→پرسيد [porsid]
ديدن [didan]→ديد [did] va h.k.
Fe’lning hozirgi zamon negizi o‘tgan zamon negizi kabi aniq qoidaga muvofiq ravishda yasalmaydi.Bu negizlar har bir fe’ldan o‘ziga xos usulda yasaladi.Shuning uchun fe’lning hozirgi zamon negizi lug‘atlarda infinitiv yonida qavs ichida beriladi⁵ va u yodlash yo‘li bilan o‘zlashtiriladi, masalan:
رفتن [raftan]→ hoz.zam.negizi رو [rou].
كردن[kardan]→ hoz.zam.negizi كن [kon].
آمدن[āmadan]→ hoz.zam.negizi آ (ي) [ā(y)].
Faqat ayrim turdagi fe’llardan ularning hozirgi zamon negizini aniq qoidaga muvofiq yasash mumkin.Bunday fe’llarning hozirgi zamon negizlari lug‘atlarda berilmaydi. Ular ikki guruhga bo‘linadi:
a)-idan qo‘shimchasi bilan tugaydigan fe’llar. Bunday fe’llarning noaniq shaklidan mazkur -idan qo‘shimchasini olib tashlash orqali hozirgi zamon negizi hosil qilinadi.